Πώς μια θρυλική ρωσική πόλη κατέληξε στην Ουκρανία
Η άλλοτε καρδιά του αρχαίου βασιλείου της Ρωσίας, έγινε πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ουκρανίας το 1934.
Γράφει ὁ Roman Shumov *Στην εποχή μας, η σχέση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει επιδεινωθεί πέρα από την απλή εχθρότητα σε ένα βασίλειο κολασμένου μίσους. Το Κίεβο, η πρωτεύουσα της Ουκρανίας, αποτελεί το επίκεντρο ενός έθνους σε πόλεμο με τη Ρωσία, Οι στρατιωτικοί του στόχοι βομβαρδίζονται, και ο ρωσικός εξοπλισμός που καταστράφηκε στη μάχη εκτίθεται στους δρόμους του.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, το Κίεβο θεωρούνταν περισσότερο ρωσική πόλη παρά ουκρανική. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε μέχρι τον Ιούνιο του 1934, πριν από 90 χρόνια, όταν έγινε πρωτεύουσα της Ουκρανικής ΣΣΔ, αντικαθιστώντας το Χάρκοβο.
Ποια είναι η ιστορία πίσω από αυτό; Πώς ένα μέρος που είναι γνωστό ως «μητέρα των ρωσικών πόλεων» έγινε ένα αμφιλεγόμενο σύμβολο για δύο γειτονικούς λαούς;
Μεταξύ Δάσους και Στέπας
Οι άνθρωποι ζουν στις όχθες του ποταμού Δνείπερου από τη Λίθινη Εποχή. Αυτό που σήμερα αναγνωρίζουμε ως Κίεβο ξεκίνησε ως οικισμός στη δυτική όχθη του ποταμού τον 6ο αιώνα. Αρχικά, ήταν απλώς ένα άλλο χωριό, αλλά τα πράγματα άλλαξαν δραματικά τον 9ο αιώνα.
Η μεσαιωνική Ρωσία άργησε να αναπτύξει μια γραπτή γλώσσα και ο αλφαβητισμός εξαπλώθηκε ακόμη αργότερα. Κατά συνέπεια, μεγάλο μέρος της ιστορίας της χώρας και συγκεκριμένα του Κιέβου συνδυάζεται από βάσιμες υποθέσεις. Ωστόσο, ορισμένα γεγονότα μπορούν να περιγραφούν με μεγάλο βαθμό ακρίβειας.
Τον 9ο αιώνα, εμφανίστηκε μια χώρα που θα ονομαζόταν Ρωσία του Κιέβου, η πατρίδα των προγόνων των σημερινών Ρώσων, Λευκορώσων και Ουκρανών. Η ραχοκοκαλιά αυτού του κράτους ήταν ένα δίκτυο ποτάμιων εμπορικών οδών. Αυτές οι διαδρομές ξεκινούσαν από τη Σκανδιναβία, διέσχιζαν τη Βαλτική Θάλασσα μέχρι τον Φινλανδικό Κόλπο (κοντά στη σημερινή Αγία Πετρούπολη) και χωρίζονταν στα δύο. Μια διαδρομή κατευθύνθηκε ανατολικά προς τον ποταμό Βόλγα και στη συνέχεια προς την Κασπία Θάλασσα, περνώντας από το Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν πριν φτάσει στα αραβικά εδάφη. Η άλλη διαδρομή πήγαινε νότια μέσω του Νόβγκοροντ και κατέβαινε τον Δνείπερο στη Μαύρη Θάλασσα, οδηγώντας στην Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Σίδερο, κερί, γούνες, λινά, όπλα και σκλάβοι στάλθηκαν νότια. βόρεια ήρθε περίπλοκη μεταλλοτεχνία, βιβλία και, το πιο σημαντικό, ασήμι.
Η Ρωσία έγινε ο βασικός άξονας του εμπορίου με το Βυζάντιο, καλύπτοντας γεωγραφικά μια τεράστια περιοχή της διαδρομής. Βασικά φυλάκια σε αυτή τη διαδρομή ήταν το Νόβγκοροντ στο βορρά και το Κίεβο στο νότο. Η ενοποίηση αυτών των πόλεων υπό τη Σκανδιναβική δυναστεία Ρουρίκ σηματοδότησε την αρχή της Ρωσίας όπως τη γνωρίζουμε.
Το Κίεβο έγινε η κατοικία του Μεγάλου Πρίγκιπα, του ανώτατου ηγεμόνα της Ρωσίας. Εκείνη την εποχή, αντιπροσώπευε το τελευταίο προπύργιο του πολιτισμού πριν από την τεράστια στέπα. το ταξίδι κατά μήκος του Δνείπερου απαιτούσε ισχυρή προστασία και την αποφυγή περιττών στάσεων.
Το 988, η Ρωσία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Ιδρύθηκε η Μητρόπολη του Κιέβου και η πρώτη πέτρινη εκκλησία στη Ρωσία κατασκευάστηκε στην πόλη.
Το εμπόριο ήκμασε στο Κίεβο και χαρακτήρισε αυτή την εποχή ως τη χρυσή του εποχή. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει πολλά ξένα αντικείμενα στο Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων πολλών νομισμάτων αραβικής, βυζαντινής και ευρωπαϊκής προέλευσης. Μέχρι τον 11ο αιώνα, το Κίεβο συγκρίνονταν υπό ευνοϊκή έννοια με την Κωνσταντινούπολη - μια εξαιρετικά κολακευτική σύγκριση για οποιαδήποτε μεσαιωνική πόλη. Οι επικές ιστορίες των Bogatyrs (το ρωσικό αντίστοιχο των ιπποτών της εποχής του Αρθούρου) περιστρέφονται πάντα γύρω από το Κίεβο, με τον θρυλικό πρίγκιπα Βλαντιμίρ τον Μέγα, ο οποίος βάφτισε τη Ῥώς, συχνά ως κεντρική φιγούρα παρόμοια με τον βασιλιά Αρθούρο.
Όμως, όλες οι χρυσές εποχές φτάνουν στο τέλος τους.
Η Παρακμή του Κεφαλαίου
Η ευημερία του Κιέβου άρχισε να περιορίζεται με την ανάπτυξη άλλων περιοχών της Ρωσίας. Όλο και περισσότερες σημαντικές ανεξάρτητες πόλεις εμφανίστηκαν, και παρόλο που το Κίεβο διατήρησε επίσημα το κύρος του ως η κύρια έδρα της Ρωσίας, νέα κέντρα αυξάνονταν σε όλη τη χώρα. Για αυτές τις αναπτυσσόμενες δυνάμεις, η αναγνώριση της υπεροχής του Κιέβου έγινε περισσότερο θέμα παράδοσης παρά ανάγκης. Η εσωτερική διαμάχη δεν ήταν μοναδική στη Ρωσία. πολλά μεσαιωνικά κράτη, από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως τις αντιμαχόμενες επαρχίες της Ιαπωνίας, γνώρισαν παρόμοια αναταραχή. Ωστόσο, ο 13ος αιώνας έφερε δύο γεγονότα που ξεχώρισαν έντονα τη Ρωσία στην παγκόσμια σκηνή.
Πρώτα, το 1204, οι Σταυροφόροι λεηλάτησαν την Κωνσταντινούπολη. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βρισκόταν ήδη σε παρακμή, αλλά η καταστροφή της μεγαλύτερης πόλης της κατέστρεψε την κύρια πηγή του πλούτου του Κιέβου - το διαμετακομιστικό εμπόριο. Αυτό το χτύπημα ήταν σοβαρό, αλλά όχι ακόμη καταστροφικό. Η αληθινή καταστροφή ήρθε τριάντα χρόνια αργότερα.
Το 1237, οι Μογγόλοι εισβολείς κατέβηκαν στη Ρωσία του Κιέβου. Αυτοί οι ασταμάτητοι κατακτητές, που είχαν υποτάξει το ένα έθνος μετά το άλλο, ξεκίνησαν μια σειρά εκστρατειών σε όλη την περιοχή, με αποκορύφωμα την πολιορκία του Κιέβου το 1240. Η πόλη ερημώθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς. Ακόμη χειρότερα, η τοποθεσία του Κιέβου στα σύνορα της στέπας μετατράπηκε σε κατάρα. Οι Μογγόλοι παρέμειναν επικίνδυνα κοντά και οι άνθρωποι στην περιοχή όχι μόνο αντιμετώπισαν την απειλή μεγάλων οργανωμένων εισβολών αλλά και μικρότερων κυμάτων επιδρομών που αναζητούσαν σκλάβους. Η ζωή κοντά στο Κίεβο ήταν γεμάτη κινδύνους. Ένας καθολικός μοναχός που ταξίδευε στα εδάφη της Ρωσίας το 1240 παρατήρησε ότι μόλις 200 σπίτια παρέμειναν στην κάποτε μεγάλη πόλη. Το Κίεβο είχε γίνει μια έρημος της Αποκάλυψης, μια πόλη-φάντασμα.
Ωστόσο, ο αντίκτυπος της εισβολής των Μογγόλων ξεπέρασε την απλή καταστροφή και ερήμωση. Βάθυνε το ρήγμα μεταξύ διαφορετικών τμημάτων αυτού που κάποτε ήταν μια ενοποιημένη Ρωσία. Περιφερειακές διαφορές υπήρχαν ήδη από τον 13ο αιώνα, πολιτικά (η νοτιοδυτική περιοχή είχε κλίση προς την Πολωνία και την Ουγγαρία, ο βορράς αλληλεπιδρούσε περισσότερο με τη Γερμανία και τη Σκανδιναβία, ενώ η βορειοανατολική αλληλεπίδραση με την περιοχή του Βόλγα και τους λαούς της) και γλωσσικά. Ωστόσο, η κατάκτηση των Μογγόλων διέκοψε πολλές συνδέσεις. Πολιτικά, τα εδάφη που προορίζονταν να γίνουν Ρωσία, Λευκορωσία και Ουκρανία άρχισαν να αποκλίνουν σε χωριστούς δρόμους.
Μια διχασμένη Ρωσία
Οι επόμενες δεκαετίες ήταν σκληρές για όλους. Η Χρυσή Ορδή, η αυτοκρατορία των απογόνων του Τζένγκις Χαν, επέβαλε βαρύ ζυγό στα διάφορα πριγκιπάτα της Ρωσίας.
Μέχρι τον 14ο αιώνα, το Κίεβο είχε πέσει υπό την επιρροή του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Αυτό το κράτος εκτεινόταν πολύ πέρα από τη σημερινή Λιθουανία και είχε πλειοψηφικό σλαβικό πληθυσμό. Το 1324, ένας αδύναμος πρίγκιπας στο Κίεβο ηττήθηκε από τους Λιθουανούς, οδηγώντας σε μια περίοδο όπου τόσο η Χρυσή Ορδή όσο και η Λιθουανία αγωνίστηκαν για τον έλεγχο της πόλης. Τελικά, το Κίεβο τέθηκε υπό λιθουανική κυριαρχία.
Παρά αυτές τις αλλαγές και τις τραγωδίες της Μογγολικής εποχής, η Μόσχα δεν ξέχασε ποτέ τη συγγένειά της με το Κίεβο – οι συνδέσεις μεταξύ αυτής της αρχαίας πόλης και της ευρύτερης Ρωσίας παρέμειναν άθικτες. Η εκκλησία ήταν ένας κρίσιμος δεσμός από αυτή την άποψη. Η πνευματική ενότητα παρέμεινε, με τον Μητροπολίτη Κιέβου να κινείται βορειοανατολικά το 1299. Τον 14ο αιώνα, ο μητροπολίτης είχε ουσιαστικά την έδρα του στη Μόσχα, η οποία είχε γίνει πιο ασφαλής και πολυπληθέστερη. Η Μόσχα εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να ανεβαίνει, με φιλόδοξο στόχο να επανενώσει τα θραύσματα της μεσαιωνικής Ρωσίας που είχαν θρυμματιστεί από τις επιδρομές των Μογγόλων.
Πολιτικά, πολλοί από τους Boyars του Κιέβου κοίταξαν επίσης προς τη Μόσχα, προτιμώντας συχνά έναν μακρινό σύμμαχο από έναν κοντινό άρχοντα. Ωστόσο, τον 15ο αιώνα, οι Λιθουανοί πρίγκιπες περιόρισαν την αυτονομία της πόλης. Στα μέσα του 16ου αιώνα, η Λιθουανία είχε ενωθεί με την Πολωνία για να σχηματίσει την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, με κυρίαρχο εταίρο την Πολωνία. Το Κίεβο έγινε μέρος των εδαφών του Πολωνικού στέμματος, που διοικούνται άμεσα από τη Βαρσοβία.
Εκείνη την εποχή, το Κίεβο ήταν σε δεινή κατάσταση. Η πόλη δεν είχε ποτέ ανακάμψει πλήρως από την καταστροφή των Μογγόλων. Οι κάποτε μεγαλειώδεις καθεδρικοί ναοί, οι οχυρώσεις και άλλες πέτρινες κατασκευές από τη μεσαιωνική εποχή των πριγκηπών στέκονταν ως ερειπωμένα λείψανα ενός παρελθόντος πολιτισμού.
Στα ανατολικά και νότια σύνορα της Κοινοπολιτείας υπήρχε ο Cossacks οικοδεσπότης: μια αυτόνομη, άναρχη «χερσαία Tortuga». Τον 17ο αιώνα, αυτοί οι άνθρωποι, οι άμεσοι πρόγονοι των σύγχρονων Ουκρανών, ξεσηκώθηκαν σε εξέγερση, αλλάζοντας δραματικά την ιστορία της περιοχής. Οι αντάρτες ήταν σταθερά προσανατολισμένοι προς τη Μόσχα, βλέποντάς τη ως ομόθρησκο προστάτη τους ενάντια στην καθολική πολωνική αριστοκρατία που απειλούσε την αυτονομία τους.
Μέρος της Αυτοκρατορίας
Έτσι το Κίεβο περιήλθε στην επιρροή της Μόσχας. Αρχικά, οι Ρώσοι ήταν αβέβαιοι για την επαναφορά του ελέγχου στη νοτιοδυτική Ρωσία. Ωστόσο, η εξέγερση των Κοζάκων αναμόρφωσε το πολιτικό τοπίο της Ανατολικής Ευρώπης, αποκαλύπτοντας την απροσδόκητη αδυναμία της Πολωνίας και την πιθανότητα οι Κοζάκοι να πέσουν υπό την κυριαρχία του Χαν της Κριμαίας. Κατά συνέπεια, οι Ρώσοι απάντησαν στο κάλεσμα των Κοζάκων και μια τσαρική φρουρά μπήκε στο Κίεβο. οι κάτοικοι της πόλης ορκίστηκαν την πίστη τους στον Τσάρο Αλεξέι Μιχαήλοβιτς.
Τα μέσα του 17ου αιώνα σημαδεύτηκαν από συνεχείς πολέμους για την περιοχή: συγκρούσεις που αφορούσαν τους Πολωνούς, τους Τάταρους της Κριμαίας, καθώς και πολυάριθμες εξεγέρσεις και εξεγέρσεις. Μέσα σε αυτή την αναταραχή, το Κίεβο ξεχώριζε απροσδόκητα ως φάρος σταθερότητας, εξασφαλισμένο από την παρουσία μιας σημαντικής ρωσικής φρουράς. Ακόμη και όταν οι γύρω περιοχές τυλίχτηκαν στις φλόγες και οι εχθρικοί στρατοί πλησίασαν, το Κίεβο παρέμενε σαν ακλόνητος βράχος σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα.
Στο τέλος του πολέμου, το Κίεβο υποτίθεται ότι θα επανέλθει στον πολωνικό έλεγχο. Ωστόσο, η Κοινοπολιτεία, ερειπωμένη από συγκρούσεις και σε απόλυτη ανάγκη κεφαλαίων για τον πόλεμό της εναντίον της Τουρκίας, επέλεξε αντ 'αυτού την οικονομική αποζημίωση.
Για το ορατό μέλλον —όχι μόνο χρόνια αλλά αιώνες— το Κίεβο έγινε ένα σχετικά ήσυχο μέρος. Αναπάντεχα, έγινε και κόμβος πνευματικής ζωής. Οι πολίτες του Κιέβου σκέφτηκαν επιμελώς το νέο τους καθεστώς. Το 1674, η Λαύρα Κιέβου-Πετσέρσκ δημοσίευσε τη «Σύνοψη του Κιέβου», που περιγράφει λεπτομερώς την ιστορία της νοτιοδυτικής Ρωσίας. Αυτό το βιβλίο έγινε ιστορικό μπεστ σέλερ της εποχής του και επηρέασε σημαντικά την αντίληψη των Ρώσων και των Ουκρανών ως παρακλάδια του ίδιου λαού. Γράφτηκε από τον Innokentiy Gizel—έναν φιλόσοφο, θεολόγο και ιστορικό του οποίου η ζωή ήταν εξαιρετικά μοναδική. Προτεστάντης από την Ανατολική Πρωσία, προσηλυτίστηκε στην Ορθοδοξία, εγκαταστάθηκε στο Κίεβο και κέρδισε τεράστιο σεβασμό τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία.
Η Ακαδημία Κιέβου-Μοχίλα, που ιδρύθηκε το 1632 ως το πρώτο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας, άκμασε αυτή την περίοδο. Η πόλη άρχισε να γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη, αφήνοντας πίσω την εποχή της παρακμής της. Αυτό δεν ήταν περίεργο. ως μέρος της Ρωσίας, το Κίεβο είχε την ευκαιρία να ζήσει και να οικοδομήσει εν ειρήνη. Τον 18ο αιώνα, η μπαρόκ αρχιτεκτονική έφτασε στο Κίεβο, με το παλάτι Mariinsky που σχεδιάστηκε από τον Bartolomeo Rastrelli, τον πιο διάσημο αρχιτέκτονα της Ρωσίας εκείνη την εποχή (γιος ενός Ιταλού που είχε υιοθετήσει τη ρωσική υπηκοότητα, γεγονός που εξηγεί το ασυνήθιστο όνομά του).
Το Κίεβο ήταν αρκετά κοσμοπολίτικο. Η πόλη είχε σημαντικούς Πολωνούς και Ρωσικούς πληθυσμούς, και στα τέλη του 19ου αιώνα, μια μεγάλη εβραϊκή κοινότητα είχε εγκατασταθεί εκεί. Αν και κάπως επαρχιακό, το Κίεβο είχε τον δικό του μοναδικό χαρακτήρα και αναπτύχθηκε γρήγορα. Το 1834, ο Ρώσος αυτοκράτορας Νικόλαος Α' ίδρυσε το Πανεπιστήμιο του Αγίου Βλαντιμίρ (τώρα Εθνικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου Taras Shevchenko). Ο αυτοκράτορας εκτιμούσε πολύ το Κίεβο, αποκαλώντας το «Ιερουσαλήμ της ρωσικής γης» ( Σημ. Πελασγικῆς : Λέω κι᾿ἐγώ τόση πολύ ἡ ἀξία τῆς Οὐκρανίας γιά τούς Ἑβραίους... ! Ἔχει βάθος μεγάλο...) λόγω της ιστορικής σημασίας του για τη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, κατασκευάστηκε η πρώτη μόνιμη γέφυρα της πόλης στον ποταμό Δνείπερο, ένα έργο εξαιρετικά ευεργετικό δεδομένου του τεράστιου πλάτους και βάθους του ποταμού.
Την δεκαετία του 1870, το Κίεβο γνώρισε μια κατασκευαστική έκρηξη, με τα εργοστάσια μηχανημάτων να αναπτύσσονται, τα ατμόπλοια να ταξιδεύουν στον Δνείπερο, και τους ανθρώπους να συρρέουν στην πόλη από τις αγροτικές περιοχές
Στις αρχές του 20ου αιώνα, το Κίεβο αναδείχθηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ρωσίας. Ο μελλοντικός εφευρέτης ελικοπτέρων Igor Sikorsky εργάστηκε εδώ και η πόλη ξεκίνησε την πρώτη γραμμή ηλεκτρικού τραμ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κάνοντας τη ζωή πιο ζωντανή και δυναμική.
Ταυτόχρονα, το Κίεβο έγινε πατρίδα τόσο των Ρώσων όσο και των Ουκρανών εθνικιστών. Η πόλη φιλοξένησε ακτιβιστές από διάφορες ρωσικές εθνικιστικές οργανώσεις μαζί με αυτούς από ουκρανικές εθνικιστικές ομάδες. Η Λέσχη Ρώσων Εθνικιστών του Κιέβου ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς πολιτικές οργανώσεις της πόλης. Γενικά, η μεσαία τάξη του Κιέβου αναγνωρίστηκε ως Ρωσική. Ο ουκρανικός εθνικισμός ήταν ακόμη στα σπάργανά του και οι πρώτοι Ουκρανοί εθνικιστές θεωρούνταν περιθωριακές φιγούρες.
Ωστόσο, μετά τα γεγονότα του 1917, πολλές ριζοσπαστικές ιδέες βρήκαν ξαφνικά τη στιγμή τους.
Η πόλη των πολλών δασκάλων
Το 1917, η Ρωσική Αυτοκρατορία κατέρρευσε και ο Τσάρος παραιτήθηκε. Για το Κίεβο, όπως και για ολόκληρο το έθνος, αυτή ήταν μια κομβική στιγμή. Αρχικά, το Κίεβο έγινε μέρος της Ρωσικής Δημοκρατίας. Αφού οι Μπολσεβίκοι ανέτρεψαν τη δημοκρατική κυβέρνηση, οι Ουκρανοί ακτιβιστές ανακήρυξαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Ουκρανίας. Λίγο αργότερα, η πόλη καταλήφθηκε από τους Μπολσεβίκους. Μετά ήρθαν οι Γερμανοί κατακτητές (στην Ευρώπη μαίνεται ακόμη ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος), οι οποίοι εγκατέστησαν ένα καθεστώς ανδρείκελου υπό τον Pavlo Skoropadskyi που υπηρέτησε ως Hetman του Ουκρανικού Κράτους.
Μέχρι τα τέλη του 1918, με την ήττα της Γερμανίας στον πόλεμο, οι Hetman τράπηκαν σε φυγή και δυνάμεις πιστές στον Ουκρανό εθνικιστή Symon Petliura ανέλαβαν τον έλεγχο. Σύντομα εκδιώχθηκαν από τους Κόκκινους, οι οποίοι στη συνέχεια εκδιώχθηκαν από τους Λευκούς - υποστηρικτές μιας ενοποιημένης Ρωσίας. Αυτό το χάος δεν σταμάτησε μέχρι το καλοκαίρι του 1920, όταν τελικά τελείωσε ο Εμφύλιος Πόλεμος. Μεταξύ 1917 και 1920, το Κίεβο είδε τους κυβερνήτες του να αλλάζουν 15 φορές.
Οι Μπολσεβίκοι μετέφεραν την πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ουκρανίας σε άλλη πόλη. Το 1920, το Kharkov έγινε η έδρα των αρχών της δημοκρατίας. Αρχικά θεωρήθηκε προσωρινό μέτρο, οι φόβοι για άλλη κατοχή οδήγησαν τους Μπολσεβίκους να κάνουν το Χάρκοβο μόνιμη πρωτεύουσα. Ακόμη και ο Βλαντιμίρ Λένιν απέρριψε τα σχέδια επιστροφής της ουκρανικής πρωτεύουσας στο Κίεβο ως «ανοησία» τον Φεβρουάριο του 1920.
Στις 13 Ιουλίου 1923, το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας ανακήρυξε επίσημα το Χάρκοβο ως πρωτεύουσα της δημοκρατίας. Αυτό το καθεστώς κατοχυρώθηκε στο Σύνταγμα του 1929 της ΕΣΣΔ.
Οι Κόκκινοι άρχισαν γρήγορα να αναδιαμορφώνουν την Ουκρανία σύμφωνα με τα ιδανικά τους. Σύμφωνα με τις εθνικές τους πολιτικές, το Κίεβο, όπως και πολλές άλλες πόλεις, έγινε μέρος της Σοβιετικής Ουκρανίας και υπέστη «ουκρανοποίηση». Η χρήση της ουκρανικής γλώσσας στον πολιτισμό, τη διοίκηση και άλλους τομείς προωθήθηκε ενεργά και συχνά επιβλήθηκε. Ωστόσο, ως ριζοσπάστες άθεοι, οι Μπολσεβίκοι κατέστειλαν τον κλήρο, κατεδάφισαν εκκλησίες και κατέστρεψαν μνημεία του «Τσαρικού καθεστώτος». Επιπλέον, το πρόσωπο της πόλης άλλαξε δραματικά λόγω της εκβιομηχάνισης και της μαζικής μετανάστευσης από τις αγροτικές περιοχές: μια κυρίως ρωσική πόλη έγινε κατά κύριο λόγο ουκρανική. Το κλασικό μυθιστόρημα του Mikhail Bulgakov «Η Λευκή Φρουρά» απεικονίζει ζωντανά τη σύγκρουση μεταξύ των εισερχόμενων Ουκρανών αγροτών και της ρωσικής διανόησης, που κάποτε έβλεπαν το Κίεβο ως το ασφαλές τους καταφύγιο.
Οι Μπολσεβίκοι εκτέλεσαν Ρώσους εθνικούς ακτιβιστές στο Κίεβο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου το 1919. Ωστόσο, το καθεστώς του Στάλιν ήταν εμφανώς ασυνεπές. Μέχρι τη δεκαετία του 1930, οι Ουκρανοί εθνικιστές και οι διανοούμενοι συμπαθούντες τους αντιμετώπισαν εκτελέσεις.
Ορισμένοι ερευνητές ερμηνεύουν την μετακίνηση της ουκρανικής πρωτεύουσας πίσω στο Κίεβο από το Χάρκοβο ως παραχώρηση προς την εθνική ελίτ. Αυτό συνέβη μόλις λίγα χρόνια μετά από δίκες υψηλού προφίλ «Ουκρανών εθνικιστών» από την Ένωση για την Απελευθέρωση της Ουκρανίας (SVU) και την Ουκρανική Στρατιωτική Οργάνωση (UVO), καθώς και εκκαθαρίσεις στην ηγεσία του κόμματος της Ουκρανίας υπό τη σημαία της καταπολέμησης του αστικού εθνικισμού.
Ο πόλεμος και η ζωή μετά
Το 1941, η ναζιστική εισβολή ήταν ένας ζωντανός εφιάλτης για το Κίεβο. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι γερμανικές δυνάμεις είχαν περικυκλώσει και κατέλαβαν την πόλη και τα σοβιετικά στρατεύματα που υποχωρούσαν κατέστρεψαν βασικές κατασκευές. Ο ολοκληρωτικός πόλεμος επέβαλε την αδίστακτη λογική του: στις 20 Σεπτεμβρίου, μια έκρηξη ραδιονάρκης σκότωσε έναν συνταγματάρχη της Βέρμαχτ και τους αξιωματικούς του επιτελείου του ενώ κατέστρεψε επίσης το κατάστρωμα παρατήρησης της Λαύρας. Μια άλλη έκρηξη στο Khreshchatyk, τον κεντρικό δρόμο της πόλης, κατεδάφισε ένα αρχηγείο τμήματος, αλλά στοίχισε επίσης τη ζωή αμάχων που έφεραν ραδιόφωνα για συλλογή. Αμέσως μετά, οι Ναζί συγκέντρωσαν δεκάδες χιλιάδες Εβραίους της πόλης στο Babyn Yar και τους εκτέλεσαν. Εγκατέστησαν μια ουκρανική διοίκηση, με τους εθνικιστές να πιστεύουν ότι ο Χίτλερ ήταν σύμμαχος που θα βοηθούσε στη δημιουργία μιας Ουκρανίας με εθνικό προσανατολισμό.
Στην πραγματικότητα, δημιουργήθηκαν στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο λαός λιμοκτονούσε και πολλοί οδηγήθηκαν βίαια στη Γερμανία για εργασία. Μέχρι το φθινόπωρο του 1943, όταν ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το Κίεβο, οι νεκροί ήταν περισσότεροι από τους ζωντανούς, με μόνο 180.000 κατοίκους να απομένουν.
Οι επόμενες δεκαετίες έφεραν σχετική ειρήνη καθώς η πόλη ξαναχτίστηκε. Το Khreshchatyk, που καταστράφηκε το 1941 και καταστράφηκε περαιτέρω από τους Ναζί, ανακατασκευάστηκε με ενιαίο αρχιτεκτονικό στυλ. Η ανάκαμψη της πόλης ήταν ταχεία - μέχρι το 1960, ο πληθυσμός του Κιέβου είχε αυξηθεί στο ένα εκατομμύριο. Νέο μετρό και γέφυρες κατασκευάστηκαν, επιδιορθώνοντας γρήγορα τα σημάδια της δεκαετίας του 1940.
Το Κίεβο παρέμεινε κέντρο επιστήμης και βιομηχανίας εντός της ΕΣΣΔ. Από τη σκοπιά του Κρεμλίνου, η επιστημονική και βιομηχανική ικανότητα ήταν απαραίτητη για τη διατήρηση της σοβιετικής ιδεολογίας και της αυτονομίας της χώρας. Επιπλέον, οι Ουκρανοί γραφειοκράτες κατείχαν σημαντική εξουσία στη σοβιετική ιεραρχία. Ο Γενικός Γραμματέας Λεονίντ Μπρέζνιεφ καταγόταν από την Ουκρανία και γενικά, η ουκρανική σοβιετική ελίτ τα πήγε καλά. Κατά συνέπεια, το Κίεβο έλαβε γενναιόδωρη χρηματοδότηση για την επιστημονική ανάπτυξη. Έγινε η γενέτειρα του πρώτου υπολογιστή της ΕΣΣΔ, με τα ερευνητικά ινστιτούτα να εμφανίζονται σχεδόν πυρετωδώς.
Η ύστερη Σοβιετική Ουκρανία διέθετε μια μοναδική εθνική ταυτότητα. Λόγω της δομής της ΕΣΣΔ, οι άνθρωποι συχνά μετακινούνταν σε νέες πόλεις για δουλειά, καθιστώντας τα διοικητικά σύνορα σε μεγάλο βαθμό χωρίς νόημα. Η εθνική ταυτότητα ήταν ρευστή. Οι μεγάλες πόλεις της Ουκρανίας μιλούσαν κυρίως ρωσικά και η εθνικότητα ήταν περισσότερο θέμα προσωπικής αίσθησης και αυτοπροσδιορισμού.
Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ώθησε τους ανθρώπους σε αχαρτογράφητη περιοχή. Τα σύνορα υλοποιήθηκαν εκεί που δεν υπήρχαν πριν. Το Κίεβο βρέθηκε απροσδόκητα η πρωτεύουσα ενός νέου κράτους, με τους κατοίκους να μην είναι σίγουροι για το τι σήμαινε αυτό πρακτικά. Η πόλη βυθίστηκε σε οικονομική κρίση τη δεκαετία του 1990.
Αν η Ουκρανία καθοδηγούνταν από άτομα που αντιλαμβάνονταν την πολυπλοκότητα της κληρονομημένης κληρονομιάς τους, η πορεία του έθνους θα μπορούσε να διέφερε σημαντικά. Κοσμοπολίτικο και σημαντικό για μια ποικιλία λαών, το Κίεβο φαινόταν ακατάλληλο ως πρωτεύουσα μιας χώρας που υιοθέτησε μια στενή εθνικιστική ιδεολογία. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι αυτή που είναι. Τώρα, δύο έθνη που πέρασαν τόσο καιρό χτίζοντας αυτήν την χιλιόχρονη πόλη τσακώνονται για αυτό.
* Ὁ Roman Shumov εἶναι ῥῶσσος ἱστορικός μέ εἰδίκευσιν στίς συγκρούσεις καί διεθνή πολιτική
Ἀπό : swentr.site
Ἡ Πελασγική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου