Η κυβερνητική κρίση στη Βουλγαρία και ο αγωγός South Stream

Θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, South Stream, η παραίτηση της -ευμενώς διακείμενης προς τη Ρωσία- κυβέρνησης στη Βουλγαρία; Οι επιπλοκές είναι πιθανές, αν και το συμφέρον της Βουλγαρίας και της Ευρώπης, είναι το αντίθετο. Πηγή: RIA Novosti
Προς το παρών, η προσωρινή κυβέρνηση στη Βουλγαρία θα αποτελείται από τεχνοκράτες με περιορισμένες εξουσίες, και δεν θα μπορεί να λάβει σοβαρές αποφάσεις. Κατόπιν, πιθανώς να αναρριχηθεί στην εξουσία η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η Gazprom κινδυνεύει να μην προλάβει να θέσει σε λειτουργία τον South Stream ως το τέλος του 2015.

Στις 24 Ιουλίου το βουλγαρικό κοινοβούλιο επικύρωσε την παραίτηση της κυβέρνησης συνασπισμού του Πλάμεν Ορεσάρσκι, της οποίας ηγείτο το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΒSP). Οι αιτίες ήταν η Τραπεζική κρίση και η ήττα του BSP στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Ο επικεφαλής του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης GERB, πρώην πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, αρνήθηκε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση. Το κοινοβούλιο θα διαλυθεί στις 6 Αυγούστου και οι νέες εκλογές θα γίνουν τον Οκτώβριο, ενώ μέχρι τότε τη Βουλγαρία θα κυβερνά προσωρινή κυβέρνηση.
Αμερικανική απειλή;
Η παραίτηση της κυβέρνησης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, το οποίο παραδοσιακά θεωρείται πιο φιλικό προς τη Μόσχα, είναι πιθανό να απειλήσει την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου South Stream της Gazprom, ισχύος μεγαλύτερης από 60 δις. κυβικά μέτρα το χρόνο, που σχεδιάζεται να λειτουργήσει στο τέλος του 2015.
Το 2012 η Gazprom υπέγραψε με τη Σόφια συμφωνία για την κατασκευή, αλλά το 2014, επί κυβέρνησης Πλάμεν Ορεσάρσκι, στο διαγωνισμό των αναδόχων το δικαίωμα για την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος έλαβε κοινοπραξία με τη συμμετοχή του Γκενάντι Τίμτσενκο, που συμπεριλήφθηκε μεταξύ των προσώπων στο οποίο επέβαλαν κυρώσεις οι ΗΠΑ. Τον Ιούνιο ο Ορεσάρσκι, υπό την πίεση των ΗΠΑ, ανακοίνωσε την αναστολή της κατασκευής, ξεκινώντας διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία απαίτησε να διερευνηθούν οι συνθήκες διεξαγωγής του διαγωνισμού. 
Η κυβέρνηση τεχνοκρατών που ορίστηκε από τον πρόεδρο, θα έχει το δικαίωμα να διαπραγματευτεί για τον South Stream, αλλά τις σχετικές αποφάσεις θα πρέπει να τις εγκρίνει το κοινοβούλιο, ενώ ο πρόεδρος Ρόσεν Πλεβνέλιεφ (εκπρόσωπος του GERB και υποστηρικτής της ευρωατλαντικής πορείας) έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο.
Στις 23 Ιουλίου, το ΔΣ του «Βουλγαρικού ενεργειακού χόλντινγκ» δεν κατάφερε να λάβει απόφαση όσον αφορά την πίστωση της Gazprom ύψους 620 εκατ. ευρώ για το βουλγαρικό τμήμα του South Stream. Σύμφωνα με τον πρώην αντιπρόεδρο της κοινοβουλευτικής Επιτροπής για θέματα ενέργειας και μέλος του κόμματος της αντιπολίτευσης «Δημοκράτες για μια ισχυρή Βουλγαρία», Ιβάν Ιβάνοφ, δεν θα γίνουν δεκτές ούτε οι τροποποιήσεις στο νόμο περί ενέργειας, τις οποίες το BSP κατέθεσε υπέρ του South Stream.
Τα κέντρα λήψης αποφάσεων
Η Gazprom και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχουν σχολιάσει ακόμη την κατάσταση. Αρκετές πηγές της εφημερίδας Kommersant θεωρούν ότι η τύχη του South Stream «δεν θα κριθεί στη Βουλγαρία» και πιθανότατα δεν έχει σημασία ποιος θα έρθει στην εξουσία.
Μια από τις πηγές αμφιβάλλει ότι η Σόφια -ακόμη και μετά την αλλαγή κυβέρνησης και υπό την πίεση της Δύσης- θα παραιτηθεί από τον αγωγό. Αν διακοπεί η διέλευση μέσω της Ουκρανίας, τότε θα πληγεί η Βουλγαρία, η οποία δεν διαθέτει κανέναν εναλλακτικό προμηθευτή, ενώ τα έσοδα από τη διέλευση και η συμφέρουσα τιμή για το αέριο από τον South Stream, είναι σε θέση να ενισχύσουν τον προϋπολογισμό της χώρας.
Με τις εκτιμήσεις της Kommersant συμφωνεί εν μέρει και ο αναλυτής του διεθνούς οικονομικού χόλντινγκ FIBO Group, Βασίλι Γιακίμκιν. Ο ίδιος είπε στην RBTH ότι η Βουλγαρία ενδιαφέρεται αρκετά για τον South Stream, αν και θα υπάρξουν ισχυρές πιέσεις από τις ΗΠΑ. Ο ίδιος εκτιμά πως, όταν τον φετινό χειμώνα, κατά τον οποίο πιθανώς θα προκύψουν προβλήματα με τη μεταφορά του αερίου μέσω της Ουκρανίας, όλα θα μπουν στη θέση τους και η κοινή λογική θα επικρατήσει. Πιστεύει λοιπόν, ότι τελικά το πρόγραμμα South Stream θα υλοποιηθεί και θα ολοκληρωθεί στην ώρα του.
Ωστόσο, ο Ιλιά Πριλέπσκι της Ομάδας οικονομικών εμπειρογνωμόνων, εμφανίζεται δύσπιστος. Κατά τη γνώμη του, ο κίνδυνος ακύρωσης των συμφωνιών για τον South Stream είναι πολύ μεγάλος. «Κρίνοντας από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών -αναφέρει στη RBTH- στις πρόωρες εκλογές θα νικήσει κατά πάσα πιθανότητα το δεξιό κόμμα GERB, το οποίο στο παρελθόν προώθησε την απόρριψη κοινών σχεδίων με τη Ρωσία (Πυρηνικός σταθμός Μπελένε, κ.λ.π.). Συν τοις άλλοις -υπενθυμίζει- ο “δεξιός” πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρόσεν Πλεβνέλιεφ, τον Ιούνιο είχε επικρίνει έντονα την απερχόμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση για την προώθηση του South Stream, υποστηρίζοντας ότι είναι ασύμβατος με το Τρίτο ενεργειακό πακέτο της ΕΕ».
Τέλος, ο Βαλέρι Νεστέροφ από την Sberbank CIB πιθανολογεί ότι ο χρόνος έναρξης λειτουργίας του αγωγού μπορεί να μετατεθεί κατά ένα έτος.

Πηγές: Δημοσίευμα της Kommersant και στοιχεία της RBTH.