Περί διχοτόμησης και ψυχολογικών επιχειρήσεων

Υπό το φως της έντασης που επικρατεί στην κυπριακή ΑΟΖ και της διακοπής των ενδοκυπριακών συνομιλιών, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της τουρκικής κυβέρνησης, επικεφαλής διεθνών ΜΚΟ, δημοσιογράφοι και αναλυτές επιθεωρήσεων εγνωσμένου κύρους, μέσω δηλώσεών τους, αναφέρονται στην προοπτική διχοτόμησης της Κύπρου, σε περίπτωση συνέχισης του υφιστάμενου αδιεξόδου. Μαζί με τους προαναφερθέντες, μεγάλο μέρος της κυπριακής διανόησης (sic), διεθνολόγοι, αναλυτές, δημοσιογράφοι και λοιποί, υπογραμμίζουν τον κίνδυνο διχοτόμησης της Κύπρου.
Σκοπός της παρούσας παρέμβασης είναι να σκιαγραφηθεί η προοπτική της διχοτόμησης, οι αντιφάσεις των τουρκικών, δήθεν προθέσεων περί «κατεβάσματος της επιλογής της διχοτόμησης από το ράφι» και η παγίδευση των, κατά τα άλλα σοβαρών, κύκλων της διανόησης και διαμόρφωσης κοινής γνώμης, κυρίως στην Κύπρο, αλλά και στην Ελλάδα, στις ψυχολογικές επιχειρήσεις που διεξάγονται από την Τουρκία.

Συγκεκριμένα, η τουρκική πλευρά, είτε μέσω αξιωματούχων της τουρκικής κυβέρνησης, είτε μέσω του επικεφαλής του κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο, κινείται στη λογική της τελευταίας ευκαιρίας και δίνει «τελεσίγραφα» στην ελληνική πλευρά, απειλώντας ευθέως με εξέταση της διχοτόμησης, ως επιλογή διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη ρητορική εκ μέρους της τουρκικής πλευράς, εντάθηκε το τελευταίο διάστημα, υπό το φως της κλιμακούμενης έντασης στην κυπριακή ΑΟΖ και της γενικότερης περιόδου κρίσης που διανύει η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, όπου και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Άμεσου ενδιαφέροντος είναι το ζήτημα της κυπριακής ΑΟΖ, όπου  η Τουρκία, διά της επιθετικότητάς της, έχει κλιμακώσει την ένταση, αμφισβητώντας την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπρόσθετα, η Τουρκία διανύει περίοδο περιφερειακής απομόνωσης, χαρακτηριστικά της οποίας είναι η υποβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων με κράτη της περιοχής, ο αμφιλεγόμενος ρόλος της σε σχέση με την τρομοκρατική οργάνωση ISIS, ανάμεσα στα άλλα. Δεν είναι μόνο Τούρκοι αξιωματούχοι που κάνουν λόγο περί προοπτικής διχοτόμησης σε περίπτωση που συνεχιστεί να παρατηρείται στασιμότητα στο κυπριακό, αλλά και επικεφαλής διεθνών ΜΚΟ, όπως το γνωστό ICG, αλλά και εγνωσμένου κύρους περιοδικά, όπως ο Economist.

Οι προαναφερθέντες υιοθετούν πλήρως (ειδικά ο Hugh Pope είναι γνωστός για τις διαχρονικά φιλοτουρκικές του θέσεις) την τουρκική επιχειρηματολογία περί ‘stalemate’ (αδιεξόδου) στο Κυπριακό, με αποκλειστικές ευθύνες των Ελληνοκυπρίων και γίνονται φορείς των τουρκικών ψυχολογικών επιχειρήσεων, με σκοπό να ασκηθεί πίεση στους πρώτους, είτε για άρον-άρον επιστροφή στις διαπραγματεύσεις και για λύση-express στο Κυπριακό, κατά τρόπο που θα είναι ιδιαίτερα επιζήμιος για τον Ελληνισμό της Κύπρου. Όλα αυτά, για να αποφευχθεί, δήθεν, η διχοτόμηση και χωρίς φυσικά να ικανοποιηθούν οι βασικές ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων περί ασφάλειας και χωρίς να θεωρείται προϋπόθεση η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως ανεξάρτητης και κυρίαρχης κρατικής οντότητας.

Λόγω των δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων, αλλά και του κλίματος που δημιουργείται από διεθνείς εμπειρογνώμονες, ξένους διπλωμάτες και διεθνή Τύπο, σημαντικό μέρος των Ελληνοκυπρίων, διαμορφωτές κοινής γνώμης, διεθνολόγοι και πολιτικοί αναλυτές, πανικοβάλλονται, καλλιεργώντας πνεύμα κατεπείγοντος, τονίζοντας ότι «σε περίπτωση που δεν συνεχιστούν οι συνομιλίες ή που συνεχιστεί να παρατηρείται στασιμότητα στο Κυπριακό» και επικαλούμενοι τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, υπογραμμίζουν τον κίνδυνο διχοτόμησης της Κύπρου. Ακολουθούν ανακοινώσεις κομμάτων, εκτεταμένη αρθρογραφία στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, συζητήσεις επί συζητήσεων, για το πώς θα αποφύγουμε τη διχοτόμηση. Παράδειγμα αποτελεί το δημοσίευμα της Καθημερινής Κύπρου, το οποίο καταπιάνεται με το εν λόγω ζήτημα και αναφέρει, ανάμεσα στα άλλα, ότι «το κεφάλαιο της διχοτόμησης ανοίγουν μελετητές στην Τουρκία και ότι (την εν λόγω άποψη), συμμερίζονται οι κύκλοι του Τ/ΥΠΕΞ».  Θέση μας είναι ότι η εξωτερίκευση των τουρκικών, δήθεν, προθέσεων περί διχοτόμησης και η διατήρηση κλίματος «τελευταίας ευκαιρίας», αποτελούν ψυχολογικές επιχειρήσεις εκ μέρους της Τουρκίας. Με τον όρο ψυχολογικές επιχειρήσεις εννοούμε τη χρησιμοποίηση της ρητορικής, κατά τρόπο που αυτή να εμπεριέχει την πρόθεση για δήθεν επεξεργασία της προοπτικής της διχοτόμησης, γνωρίζοντας ότι αποτελεί χείριστο σενάριο για την ελληνική πλευρά, σκοπεύοντας, ανάμεσα στα άλλα, στα παρακάτω σημαντικά:

• Δημιουργία κλίματος αυτοενοχοποίησης στην ελληνοκυπριακή πλευρά και αισθήματος περί ανάγκης λήψης μονομερών ενεργειών, προς αποτροπή οποιασδήποτε ενέργειας, εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, είτε της Τουρκίας, που να ωθεί προς την κατεύθυνση της διχοτόμησης,

• Δημιουργία ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων, δημιουργώντας το αίσθημα του ότι ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά την ελληνοκυπριακή πλευρά, αναγκάζοντας τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων να δρουν σπασμωδικά, μη ψύχραιμα και μη συντεταγμένα, εξωθώντας σε βεβιασμένες αποφάσεις,

• Καλλιέργεια ψυχολογικής πίεσης, κατά τρόπο που οι θέσεις, ανησυχίες, σχεδιασμοί και στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας να τίθενται στο περιθώριο, «προς αποφυγή της πιθανότητας διχοτόμησης». Συνεπώς, οι θέσεις και αξιώσεις που προβάλλει η Δημοκρατία (π.χ αποχώρηση Barbaros και αποκλιμάκωση έντασης στην ΑΟΖ εκ μέρους της Τουρκίας, μη συζήτηση ζητήματος υδρογονανθράκων στις διαπραγματεύσεις), έτσι ώστε να συνεχιστεί η διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ενδέχεται να θυσιαστούν, για χάρη της «αποφυγής του χείριστου σεναρίου της διχοτόμησης»,

Εκ των ανωτέρω, συνάγεται ότι η διασπορά και διατήρηση της ρητορικής περί προοπτικής διχοτόμησης, εκ μέρους της Τουρκίας, έχει πρώτιστο σκοπό να εξαναγκάσει την ελληνοκυπριακή πλευρά σε κινήσεις πανικού, στην de facto αποδοχή τετελεσμένων και θέσεων της Άγκυρας, σε σχέση με το ζήτημα των υδρογονανθράκων και στην οπισθοχώρηση, εκ μέρους της Λευκωσίας, από βασικές θέσεις αρχής. Θέση μας είναι ότι η Τουρκία δεν θα επιθυμούσε διχοτόμηση, σε καμμία περίπτωση, αλλά τον πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο, ολόκληρης της Κύπρου. Πρακτικά, η προοπτική της διχοτόμησης (εννοούμε τη συμφωνημένη, de jure δημιουργία δύο ανεξάρτητων, εδαφικά ακέραιων και κυρίαρχων κρατικών οντοτήτων στην Κύπρο), για την Τουρκία σημαίνει τα εξής τρία βασικά:

• Αποποιείται οποιωνδήποτε «δικαιωμάτων» στο νότιο τμήμα της Κύπρου και στην ΑΟΖ της ΚΔ, είτε σαν Τουρκία, είτε σαν proxy των Τουρκοκυπρίων. Συνεπώς, η Τουρκία ή οι Τ/κ δεν θα είχαν δικαίωμα στον φυσικό πλούτο που θα βρίσκεται στην ΑΟΖ του ελληνοκυπριακού κρατιδίου.

• Η δημιουργία ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους στην Κύπρο, θα δημιουργούσε αυξημένες ανάγκες ασφάλειας στο αντίστοιχο ελληνοκυπριακό. Επίσης, σε τέτοια περίπτωση, οι Ελληνοκύπριοι θα αναβάθμιζαν την αποτρεπτική ικανότητά τους, ενδεχομένως να ζητείτο η συνδρομή της Ελλάδας. Σε τέτοιο σενάριο, η Τουρκία θα έβλεπε απέναντί της, πλήρη ελληνική στρατιωτική δύναμη.

• Από άποψης στρατιωτικού δόγματος, η Τουρκία προσανατολίζεται στον περιορισμό ενδεχόμενης ελληνοτουρκικής σύρραξης, εντός του κυπριακού θεάτρου, σαν προκεχωρημένη γραμμή άμυνας της τουρκικής ενδοχώρας. Το εν λόγω δόγμα διαφοροποιήθηκε με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και προκάλεσε, ανάμεσα στα άλλα, στη σημαντική διαφοροποίηση της τουρκικής αντίληψης περί γεωγραφικής προέλευσης της απειλής, οδηγώντας στην ανάπτυξη στρατηγικών και κρίσιμων υποδομών στο νοτιο/νοτιοανατολικό μέρος της. Στην περίπτωση διχοτόμησης και στην περίπτωση ελληνοτουρκικού πολέμου, η Τουρκία θα είχε να αντιμετωπίσει αυξημένες προκλήσεις ως προς τον περιορισμό του, εντός κυπριακού θεάτρου.

Συμπερασματικά, αναμένουμε από τον Τύπο, τους αναλυτές και τους διαμορφωτές κοινής γνώμης, αλλά και το ευρύ κοινό, να μελετούν ψύχραιμα τις εξελίξεις. Η ψύχραιμη ανάγνωση των προθέσεων και αναγκών ασφάλειας τόσο ημών, όσο και της Τουρκίας, είναι κρίσιμη προϋπόθεση για τη διατήρηση θέσεων αρχής, που άπτονται της ίδιας της επιβίωσης, φυσικής και εθνικής, του κυπριακού Ελληνισμού. Η πρόκληση αντιδράσεων πανικού είναι αποτέλεσμα των ψυχολογικών επιχειρήσεων της Τουρκίας, με σκοπό την εξώθηση σε σπασμωδικές κινήσεις εκ μέρους της Δημοκρατίας και σε δημιουργία τετελεσμένων που θα είναι επιζήμια για την Κυπριακή Δημοκρατία και τον κυπριακό Ελληνισμό.

 

nstylianou