Ποιό είναι το Πουέρτο Ρίκο, ποιά η Ιστορία του και γιατί πτώχευσε;

Το Πουέρτο Ρίκο, στα αγγλικά: “Commonwealth of Puerto Rico“, στα ισπανικά: “Estado Libre Asociado de Puerto Rico“) ή αλλιώς Πόρτο Ρίκο, σημαίνει Πλούσιο Λιμάνι και είναι νησί της Κεντρικής Αμερικής στον Ατλαντικό ωκεανό. Πρόκειται για το μικρότερο και ανατολικότερο από τα νησιά των Μεγάλων Αντιλλών, με έκταση 13.790 τ. χλμ. και πληθυσμό 3.548.397 κατοίκους και αποτελεί υπερπόντια κτήση των ΗΠΑ. Από το 1952 είναι μαζί με τα γύρω του νησιά αυτοκυβέρνητη πολιτεία (Ελεύθερη Συνδεδεμένη Πολιτεία του Πουέρτο Ρίκο), εξαρτημένη στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα από τις ΗΠΑ. 

Οι κάτοικοί του έχουν την αμερικανική ιθαγένεια, αλλά δεν εκπροσωπούνται κανονικά στο κογκρέσο των ΗΠΑ, αλλά δεν καταβάλλουν ομοσπονδιακούς φόρους. Ανά 4 χρόνια, εκλέγεται αντιπρόσωπος του Πουέρτο Ρίκο, ο οποίος δίχως δικαίωμα ψήφου εκπροσωπεί τους κατοίκους στο αμερικανικό κοινοβούλιο. Στην πολιτική ζωή της χώρας κυριαρχούν δύο μεγάλα κόμματα, που εκφράζουν δυο διαφορετικά ρεύματα ως προς το ζήτημα των σχέσεων με τις ΗΠΑ. Το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα υποστηρίζει το σημερινό καθεστώς της κοινοπολιτείας, το Νέο Προοδευτικό Κόμμα, τάσσεται υπέρ της πλήρους ενσωμάτωσης στις ΗΠΑ. Μικρή εκλογική παρουσία ενός τρίτου, του Κόμματος για την Ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο, με υποστηρικτές της ολοκληρωτικής αποδέσμευσης από τις ΗΠΑ.

Το Πουέρτο Ρίκο έχει επιτρέψει στα νησιά που το συνιστούν να απολαμβάνουν ευμάρεια πρωτόγνωρη σε σχέση με τα ανεξάρτητα κράτη στην ευρύτερη περιοχή της Καραϊβικής, αν και σε γενικές γραμμές το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων βρίσκεται συγκριτικά προς αυτό των ΗΠΑ σε χαμηλό επίπεδο.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, το Πουέρτο Ρίκο ήταν σημαντική αεροπορική και ναυτική βάση των ΗΠΑ. Οι προσπάθειές του για διεύρυνση της αυτονομίας του Πουέρτο Ρίκο καρποφόρησαν με την παραχώρηση από τις ΗΠΑ του σημερινού καθεστώτος, το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 1952, μαζί με το σημερινό σύνταγμα του Πουέρτο Ρίκο. Το 1967 πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα, με το οποίο οι Πορτορικανοί ψήφισαν κατά 60% υπέρ της διατήρησης της κατάστασης σύνδεσης με τις ΗΠΑ.

Παρά τις προσπάθειες ορισμένων κυβερνητών, όπως του Πέδρο Ροσεγιό που άσκησε τα καθήκοντά έως το 2000, για αλλαγή του καθεστώτος σύνδεσης του Πουέρτο Ρίκο με τις ΗΠΑ, η πλειοψηφία συνέχισε να επιθυμεί το ήδη υπάρχον καθεστώς. Τις δεκαετίες 1970 και 1980 κορύφωσε τις επιθετικές του ενέργειες ο παράνομος στρατός των Ενόπλων Δυνάμεων της Εθνικής Απελευθέρωσης, που δρούσε με βάση την πορτορικανική κοινότητα των ΗΠΑ. Το 1993, σε δημοψήφισμα για το ίδιο θέμα η πλειοψηφία επέλεξε τη διατήρηση τη υπάρχουσας κατάστασης. Ίδιο ήταν και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το 1998, όταν είχε προταθεί να γίνει το Πουέρτο Ρίκο η 51η πολιτεία των ΗΠΑ. Η πλειοψηφία και πάλι αποφάσισε να παραμείνει η περιοχή σε σχέση σύνδεσης με τις ΗΠΑ. Αξιοσημείωτα χαμηλό υπήρξε το ποσοστό των Πορτορικανών που επέλεξαν στο δημοψήφισμα να ταχθούν υπέρ της ανεξαρτησίας του νησιού, ενώ πάνω από 40% δήλωσε την υποστήριξή τους στην πλήρη ενσωμάτωση του νησιού στις ΗΠΑ.

Η χρονιά του 1998 σημαδεύτηκε για το νησί από τις καταστροφικές συνέπειες που προκάλεσε ο τυφώνας Τζορτζ. Κατά τις εκλογές του 2000, η πρώτη γυναίκα κυβερνήτης του Πουέρτο Ρίκο, Σίλα Μαρία Καλδερόν, δεσμεύτηκε ότι θα διατηρηθεί το καθεστώς που προϋπήρχε.

Το Πουέρτο Ρίκο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη γεωργική παραγωγή. Κυριότερα προϊόντα είναι το ζαχαροκάλαμο, ο καφές, ο καπνός, τα εσπεριδοειδή, οι μπανάνες, οι ανανάδες, τα οπωρολαχανικά, το ρύζι κ.ά., ενώ ο σχετικά αναπτυγμένος τομέας της κτηνοτροφίας αφορά στην εκτροφή κυρίως βοοειδών, πουλερικών και χοίρων και κατά δεύτερο λόγο αιγοπροβάτων. Η παραγωγή αλιευμάτων είναι αξιόλογη και σ’ αυτήν εντάσσονται και προϊόντα ιχθυοτροφίας. Το υπέδαφος του νησιού περιλαμβάνει χρώμιο, χρυσό, κοβάλτιο, νικέλιο, γραφίτη, τύρφη. Εξορύσσονται επίσης άργιλος και αλάτι. Η δασοκομία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και αυτό οφείλεται στην παλαιότερη υπερεκμετάλλευση των δασικών πόρων του νησιού που είχε ως αποτέλεσμα ευρεία αποψίλωση έως τον 20ό αιώνα.

Πως έφτασε στην πτώχευση;

Η οικονομία του Πουέρτο Ρίκο έχει χαρακτηριστεί ως οικονομία υψηλού εισοδήματος από την Παγκόσμια Τράπεζα και ως η πιο ανταγωνιστική οικονομία της Λατινικής Αμερικής από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.  Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα , το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα ανά κάτοικο του Πουέρτο Ρίκο το 2013 είναι $ 23.830 και κατατάσσεται ως 63ο μεταξύ όλων των κρατικών φορέων στον κόσμο. Η οικονομία της κυρίως από την κατασκευή (κυρίως τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, πετροχημικά και ηλεκτρονικά) που ακολουθείται από τον κλάδο υπηρεσιών (κυρίως οικονομικών , ασφάλειες, real estate και του τουρισμού. Η γεωγραφία του Πουέρτο Ρίκο και το πολιτικό καθεστώς του – δύο καθοριστικοί παράγοντες για την οικονομική ευημερία της, κυρίως λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους της ως νησί, έλλειψης φυσικών πόρων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πρώτων υλών και, κατά συνέπεια, την εξάρτησή της από τις εισαγωγές καθώς και της επικυριαρχία στις Ηνωμένες Πολιτείες η οποία ελέγχει τις σχέσεις με το εξωτερικό, ασκώντας εμπορικούς περιορισμούς, ιδίως στην ναυτιλιακή βιομηχανία.
Το Πουέρτο Ρίκο γνώρισε μια ύφεση τη περίοδο 2006-2011, και απώλεια της οικονομικής ανάπτυξης και έπεσε πάλι σε ύφεση το 2013, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης δημοσιονομικής ανισορροπίας, αλλά και της φορολογικής πολιτικής που επέβαλλαν οι ΗΠΑ.  Καθιέρωσαν φορολογικές απαλλαγές για τις αμερικανικές εταιρείες που εγκαταστάθηκαν στο Πουέρτο Ρίκο, επιτρέποντας στις νησιωτικές θυγατρικές τους να στέλνουν τα κέρδη τους στη μητρική εταιρεία, ανά πάσα στιγμή, χωρίς να πληρώνουν ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Είναι, ωστόσο, έκπληξη ότι το Πουέρτο Ρίκο ήταν σε θέση να διατηρήσει ένα σχετικά χαμηλό πληθωρισμό κατά την τελευταία δεκαετία, διατηρώντας παράλληλα ισοτιμία αγοραστικής δύναμης ανά κάτοικο υψηλότερο από το 80% του υπόλοιπου κόσμου. Θεωρητικά, το μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών δεινών του Πουέρτο Ρίκο πηγάζουν από τους ομοσπονδιακούς κανονισμούς που έληξαν, έχουν καταργηθεί, ή δεν ισχύουν πλέον για το Πουέρτο Ρίκο, την αδυναμία του να καταστεί αυτάρκες , την άκρως πολιτικοποιημένη δημόσια πολιτική του, που τείνει να αλλάζει κάθε φορά που μια πολιτική δύναμη κερδίζει την εξουσία, καθώς και την άκρως αναποτελεσματική τοπική κυβέρνηση του η οποία έχει συγκεντρώσει ένα δημόσιο χρέος ίσο με το 68% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε όλο το χρόνο.
Σε σύγκριση με τις διάφορες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, το Πουέρτο Ρίκο είναι χειρότερο από ό, τι το Μισισιπή -τη φτωχότερη πολιτεία των ΗΠΑ- με 41% του πληθυσμού της κάτω από το όριο της φτώχειας. Ωστόσο, σε σύγκριση με τη Λατινική Αμερική, το Πουέρτο Ρίκο έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην περιοχή. Από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες , η Ιρλανδία και η Ιαπωνία , με τα περισσότερα προϊόντα που προέρχονται από την Ανατολική Ασία , κυρίως από την Κίνα , το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν . Σε παγκόσμια κλίμακα, η εξάρτηση του Πουέρτο Ρίκο από το πετρέλαιο για τη μεταφορά και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η εξάρτησή του από τις εισαγωγές τροφίμων και πρώτων υλών, κάνει το Πουέρτο Ρίκο ασταθές στις έντονες αλλαγές της παγκόσμιας οικονομίας και του κλίματος.

---

Markets fall as twin defaults loom in Greece, Puerto Rico

Η δίδυμη πτώχευση Ελλάδας και Πουέρτο Ρίκο κλονίζουν τις αγορές:
«Οι οικονομολόγοι λένε ότι ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί, η Ελλάδα και το Πουέρτο Ρίκο αντιμετωπίζουν μια ζοφερή προοπτική. Η Ελλάδα είναι ήδη πίσω στην ύφεση, και οι κάτοικοι του Πουέρτο Ρίκο φύγουν από το νησί κατά κύματα. Οι οικονομίες τους είναι μικρές – η Ελλάδα είναι περίπου το ίδιο μέγεθος με το Κονέκτικατ – αλλά η παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008 ήταν ένα μάθημα για το πώς σχετικά μικρές τσέπες αστάθειας μπορούν να ταράξουν ολόκληρο τον κόσμο».

Συμπεράσματα:

• Το Πουέρτο Ρίκο θα μπορούσε να είναι μια ανεξάρτητη πλούσια χώρα, αφού διαθέτει αρκετά προσόντα
• Το Πουέρτο Ρίκο χρεοκόπησε λόγω του πουλημένου στους αμερικανούς πολιτικού εναλλακτικού συστήματος του, με ένα κομματικό δίπολο να σφαλιαρίζει επί χρόνια τους πολίτες.
• Το Πουέρτο Ρίκο διεξήγαγε απανωτά δημοψηφίσματα που προφανώς κατέληγαν στο πάντα επιθυμητό για τις ΗΠΑ αποτέλεσμα: Σχέση εξάρτησης, χωρίς ίσα δικαιώματα με τις υπόλοιπες πολιτείες.
• Το Πουέρτο Ρίκο με μια μια “καιρική καταστροφή” το 1998, από αυτές που βλέπουμε πλέον πολύ συχνά, μπήκε και χρηματιστηριακά στις “ασταθείς” οικονομίες λόγω καιρικών φαινομένων.
• Το Πουέρτο Ρίκο έχει υψηλή εγκληματικότητα, από οργανωμένο έγκλημα μέχρι μικροεγκληματίες που καθιστούν επίσης τον τουρισμό επισφαλή με “οδηγίες” προς τους τουρίστες. Ανάμεσα στους εκατομμυριούχους του, είναι μεγαλοντήλερς ναρκωτικών.
• Το Πουέρτο Ρίκο έχει υπογεννητικότητα και μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα, υψηλό κόστος ζωής, υψηλά ποσοστά ανεργίας, τώρα και εγκατάλειψη.
• Το Πουέρτο Ρίκο  έχει μακράν ιστορία αλλαγών νομισμάτων ανάλογα την περίοδο και κάτω από ποια μπότα ήταν σε κατοχή.
• Το Πουέρτο Ρίκο, όπως και η Ελλάδα, είναι θύματα της παγκόσμιας ελίτ και των διεφθαρμένων πολιτικών που την εκπροσωπούν.

Το Πουέρτο Ρίκο είναι σχεδόν απέναντί μας στον πλανήτη Γη. Για δες σύμπτωση να χρεοκοπήσουμε ταυτόχρονα…!


© AllNewz