Έξοδος από την Συνθήκη Σένγκεν: "Απειλή" ή ευκαιρία για την Ελλάδα για την ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας;

του Γιάννη Πετρίδη

Η ΕΕ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΑΠΟΒΑΛΛΕΙ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΓΙΑ ΔΥΟ ΕΤΗ...Έξοδο της Ελλάδας από την Συνθήκη Σένγκεν για τουλάχιστον δύο χρόνια, προωθείται σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν» και το ερώτημα που δημιουργείται είναι αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί "απειλή" ή ευκαιρία για την χώρα να ανακτήσει την εθνική της κυριαρχία.

Τουλάχιστον τότε θα μπορεί να διαχειριστεί τα σύνορά της όπως θέλει, καθώς και το που θα στέλνει όλους τους λαθρομετανάστες-πρόσφυγες που ήδη έχουν διεισδύσει στην χώρα.
Εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν» αποκαλύπτει την πρόθεση αρκετών κρατών μελών της Ε.Ε. να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα του χώρου για δύο χρόνια «όπου εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων», την άμεση αποστολή επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και την ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα με τρίτες χώρες (rapid border intervention teams - (RABITs), ιδιαίτερα στα Βαλκάνια.
Στο εσωτερικό έγγραφο της προεδρίας που απευθύνεται στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων της Ε.Ε. (COREPER) και στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες το διήμερο 3- 4 Δεκεμβρίου, αναφέρονται ρητώς οι επιφυλάξεις αρκετών κρατών – μελών για τη λειτουργία της Σένγκεν υπό την σοβαρή πίεση που προκαλείται από την προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, η αδυναμία ορισμένων κρατών μελών να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για τη διασφάλιση του κεκτημένου του χώρου Σένγκεν.
Σε αυτό το πλαίσιο η Προεδρία καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει τέσσερα σημαντικά ζητήματα για να αντιμετωπιστεί η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση και η τρομοκρατική απειλή, όπως την καλύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη σε περίπτωση επαναφοράς ελέγχων στα σύνορά τους, τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, την αύξηση των ελέγχων για να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση και την αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων σε ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα.
Η έξοδος από την Συνθήκη σημαίνει ότι μπορούμε πλέον να κλείσουμε και εμείς τα σύνορά μας, κάτι που όμως η ελληνική κυβέρνηση για κάποιο ακατανόητο λόγο δεν το κάνει στοιχειωδώς ούτε τώρα στα σύνορά της με την Τουρκία.

Η Προεδρία προτείνει στο Συμβούλιο να αποφασίσει πως ακόμα και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που εμπίπτει στο άρθρο 25 του κώδικα συνόρων, τα κράτη – μέλη που θα επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την ενημέρωση γειτονικών κρατών –μελών ώστε να υπάρχει χρόνος προσαρμογής στη νέα κατάσταση.

Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, η FRONTEX έχει καταγράψει περίπου 1,2 εκ. παράνομες διαβάσεις στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. από τον Ιανουάριο ως τον Οκτώβριο του 2015 αύξηση της τάξης του 431% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Επιπλέον, ένας αριθμός των παράνομων διαβάσεων δεν έχουν καταγραφεί, με αποτέλεσμα ο ακριβής αριθμός να είναι άγνωστος. Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, η Προεδρία προτείνει στο Συμβούλιο να ληφθούν σημαντικά περισσότερες προσπάθειες για να αποτραπεί η παράνομη διέλευση των συνόρων, την ανάπτυξη των ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABIT’s), ιδιαίτερα στα εξωτερικά χερσαία σύνορα στα Βαλκάνια και την άμεση ανάπτυξη επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας για να αντιμετωπιστούν οι τεράστιες δυσκολίες που παρατηρούνται με γειτονικές χώρες.

Η Προεδρία προτείνει να εξεταστούν όλες οι δυνατότητες για τον έλεγχο των προσώπων εντός του χώρου Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των βάσεων δεδομένων, για να διασφαλιστεί ότι οι παράνομοι μετανάστες θα εντοπίζονται και θα καταχωρίζονται, ώστε οι παράνομοι μετανάστες που έχουν εισέλθει σε χώρο Σένγκεν να μην μπορούν να διαμείνουν στην ίδια χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να έχουν καταγραφεί.

Η σημαντικότερη ίσως πρόταση που αναφέρεται στο εν λόγω εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας, είναι η πιθανότητα επαναφοράς των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα για χρονικό διάστημα μέχρι και δύο ετών.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο, «βάσει των διατάξεων αυτών, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να εφαρμόσει τέτοιους ελέγχους για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες.

Η παράταση αυτής της κατάστασης θα απαιτούσε την έγκριση από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Η σύσταση αυτή μπορεί να εκδοθεί σε εξαιρετικές περιστάσεις για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση όπου εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων και τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 19α του Κώδικα συνόρων της Σένγκεν δεν είναι επαρκή.

Όταν σε τέτοιες περιπτώσεις, η συνολική λειτουργία του χώρου τίθεται σε κίνδυνο, και στο βαθμό που οι έκτακτες περιστάσεις συνιστούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια στον χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα ή μέσα σε μέρη αυτών, η προθεσμία για την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να παραταθεί μέχρι μια συνολική περίοδο δύο ετών.

Σε αυτή τη βάση, η Προεδρία καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής παράτασης σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων Σένγκεν, ενώ καλεί την ίδια στιγμή τα κράτη – μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων.

Αμετακίνητη έως και αμετανόητη παραμένει η κυβέρνηση στις εκκλήσεις των Ευρωπαίων για φύλαξη των ελληνικών συνόρων τα οποία έχουν περιπέσει σε κατάσταση πλήρους εγκατάλειψης.

 

Το ότι θα φτάναμε κάποια ημέρα στο σημείο τα ευρωπαϊκά κράτη να κάνουν εκκλήσεις στην Αθήνα για να φυλάξει, όχι τα δικά τους, αλλά τα δικά της σύνορα(!) σίγουρα θα φάνταζε ως κακόγουστο αστείο πριν από μερικά κιόλας χρόνια. Και όμως η είδηση είναι τόσο πραγματική όσο και κυριολεκτικά ανήκουστη.

 

Παρά το γεγονός αυτό το Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ανυποχώρητο μη συζητώντας τη λήψη οποιοδήποτε μέτρου φύλαξης των θαλασσίων συνόρων μέσω των οποίων εισέρχονται χιλιάδες αλλοδαποί οι οποίοι αφού φτάνουν στα νησιά, εντελώς ανεμπόδιστα, στη συνέχεια προωθούνται στην περίφημη ενδοχώρα (βλ. Αθήνα) και στις επίσης περίφημες «δομές».

 

Αφού η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε να λάβει το οποιοδήποτε μέτρο  η ΕΕ αποφάσισε να ζητήσει από την Ελλάδα την κοινή φύλαξη των συνόρων με την δύναμη FRONTEX (τόσο Ακτοφυλακής όσο και Συνοριοφυλακής) για να λάβει πάλι αρνητική απάντηση.

 

Μετά και από αυτή την εξέλιξη και τη συνεδρίαση του κολεγίου των Επιτρόπων της ΕΕ με τις δηλώσεις του Φιλανδού Αντιπρέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γίρκι Κατάινεν και του Ολλανδού Επιτρόπου αρμόδιου για θέματα βελτίωσης της νομοθεσίας Φράνς Τίμμερμανς για την ανάγκη φύλαξης των ελληνικών συνόρων από τη Frontex, ήλθε η σειρά του Γκι Φερχόφσταντ.

 

Ο επικεφαλής των Φιλελεύθερων Δημοκρατών στην Ευρωβουλή καλεί τον Αλέξη Τσίπρα να εξηγήσει ενώπιον του ευρωκοινοβουλίου, γιατί αρνείται την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής για την καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, όχι μιας τρίτης χώρας ή κάποιας της Αφρικής αλλά της Ελλάδας!

 

Σε σχετική ανακοίνωση του κόμματος τονίζεται ότι «δεν μπορεί να υπάρχει ζώνη Σένγκεν της οποίας τα εξωτερικά σύνορα μοιάζουν με ελβετικό τυρί. Αν η Ελλάδα δεν μπορεί να διαχειριστεί τα σύνορά της θα πρέπει να δεχθεί την βοήθεια της Ευρώπης.»

 

Ο Φερχόφσταντ θεωρεί απαράδεκτη την δικαιολογία ότι η φρούρηση των ελληνικών συνόρων από άλλες χώρες μέλη της Ε.Ε. προσβάλει την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας και τονίζει ότι δεν μπορεί μια χώρα να είναι μέλος της συνθήκης Σένγκεν και την ίδια στιγμή να αρνείται να διαχειριστεί τα σύνορά της, σχολιάζοντας: «Αν συμβεί αυτό η ζώνη Σένγκεν θα συρρικνωθεί».

 

Προφανώς και οι αιτιάσεις του Φερχόφσταντ είναι απαράδεκτες σε ότι αφορά την παρέμβαση σε εθνικής ασφάλειας ενός ανεξάρτητου κράτους, αλλά αυτή έρχεται μετά από τις ακατανόητες κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης η οποία για άγνωστο λόγο μέχρι και ύποπτο αρνείται να κάνει το αυτονόητο να φυλάξει δηλαδή τα σύνορά της!

 

Πρόκειται ασφαλώς για ένα παράλογο σκηνικό, το οποίο έχει σχέση και με την συμμετοχή της Ελλάδας στην συνθήκη Σένγκεν. Εάν δεν ήταν η Ελλάδα στην συνθήκη τότε κανείς δε θα μπορούσε να πει τίποτα.  Πριν από αυτό όμως εάν η Ελλάδα έκανε αυτό που κάθε κράτος κάνει για τους πολιτες του δηλαδή να φυλάξει τα σύνορα δεν θα υπήρχε καν θέμα.

 

Για το θέμα παρενέβη μάλιστα και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στην συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων.

Ο Έλληνας Επίτροπος αρμόδιος για την μετανάστευση τόνισε ότι «η άμεση και πλήρης εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων σε πρόσφατα συμβούλια, τόσο από την Ελλάδα, όσο και από όλα τα Κράτη Μέλη θα ενισχύσει την ασφάλεια των θαλάσσιων συνόρων αλλά και θα επαναφέρει τον έλεγχο στα βόρεια σύνορα, όπου μη ταυτοποιημένοι μετανάστες προσπαθούν να συνεχίσουν τη πορεία τους προς τα βόρεια».
Όπως είπε ο κ.Αβραμόπουλος, «η ελληνική κυβέρνηση είναι ενήμερη για την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στη βάση των συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων».
«Μέχρι τη Σύνοδο της 17ης Δεκεμβρίου η κατάσταση πρέπει να έχει βελτιωθεί σημαντικά τόσο στα θαλάσσια και όσο και στα χερσαία σύνορα της χώρας» τόνισε ο κ.Αβραμόπουλος, εκφράζοντας την αισιοδοξία του  ότι θα μπει τέλος στις θεωρίες, είτε περί κατάρρευσης της ζώνης Σένγκεν, είτε περί εξόδου της χώρας από αυτή.
Νωρίτερα,  ο Φιλανδός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπεύθυνος για θέματα Εργασίας, Ανάπτυξης, Επενδύσεων και Ανταγωνιστικότητας Γίρκι Κατάινεν, επανέλαβε πως οι Ευρωπαίοι είναι «πρόθυμοι να βοηθήσουν» την Ελλάδα και πως η ΕΕ «ελπίζει πως θα μπορέσει να συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές».
Ο Κατάινεν σε ερώτηση δημοσιογράφου για την άρνηση των ελληνικών αρχών να δεχθούν βοήθεια από τη FRONTEX και την Επιτροπή στην διασφάλιση των συνόρων τους και το κατά πόσο αυτό παρουσιάζει προβλήματα στη παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του Σένγκεν, δήλωσε πως καταλαβαίνει «τη δύσκολη κατάσταση της Ελλάδας» αλλά πως η διασφάλιση της ελευθερίας της μετακίνησης των Ευρωπαίων μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν «διαφυλάξουμε τα σύνορα μας».

Αναλυτικά ο Φιλανδός Επίτροπος τόνισε πως: «Δεν κάναμε τη συζήτηση αυτή στο κολέγιο των Επιτρόπων, τουλάχιστον όχι από όσο γνωρίζω. Όλοι καταλαβαίνουμε τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα και η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη είναι διατεθειμένα να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές να ασφαλίσουν τα σύνορα τους. Είναι πολύ σημαντικό να παραμείνουμε ενωμένοι στην Σένγκεν και ελπίζουμε πως θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε στενά με τις ελληνικές αρχές. Είναι πολύ σημαντικό πως η ελευθερία (μετακίνησης) των Ευρωπαίων θα διατηρηθεί και αυτό είναι δυνατό μόνο εάν διαφυλάξουμε τα σύνορα μας. Είναι σίγουρα μια δύσκολη κατάσταση και όπως είπα, όλοι καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες της Ελλάδας και είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε».

Από τη πλευρά του, ο Ολλανδός Επίτροπος αρμόδιος για θέματα βελτίωσης της νομοθεσίας Φράνς Τίμμερμανς απέρριψε οποιαδήποτε υπόνοια περί συμφωνίας με την Τουρκία για μετεγκατάσταση μεγάλου αριθμού μεταναστών στην ΕΕ. Η φήμη αυτή γνωστοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της  Συνόδου Κορυφής ΕΕ – Τουρκίας από τη Γερμανική Εφημερίδα FAZ και έκανε λόγο για 400.000 πρόσφυγες.
Ερωτηθείς για την ύπαρξη τέτοιας συμφωνίας ο Επίτροπος χαρακτήρισε τις φήμες ως «ανοησίες» και απέρριψε την ύπαρξη τους. Σημειώνουμε πως ο πρόεδρος Γιούνκερ έκανε λόγο για «εθελοντική» μετεγκατάσταση από την Τουρκία και δεν δεσμεύθηκε σε κάποιο συγκεκριμένο αριθμό.
Τα πράγματα είναι απλά πάντως. Αφού η ΕΕ μας γέμισε κυριολεκτικά με λάθρο-πρόσφυγες, και οι γείτονες κλείνουν τα σύνορά τους με φράχτες και έδωσε 3 δισ.ευρώ δώρο στην Τουρκία για να μην μας στείλει άλλους (!) τώρα θέλουν να σιγουρέψουν με κάθε τρόπο ότι όλοι τους θα μείνουν εγκλωβισμένοι στην χώρα μας, ωραία... αλληλεγγύη