– Έγγραφο Γιούνκερ: Το Κυπριακό πρέπει να λυθεί (τουρκοποίηση) αυτό το καλοκαίρι!
– Διλήμματα κι εκβιασμοί…
Η Τριμερής της Νέας Υόρκης έτεκεν τη νέα Γενεύη, εν μέσω, όμως, αντεγκλήσεων και διαφορετικών ερμηνειών περί του ανακοινωθέντος, το οποίο εξεδόθη από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Όταν τρία τέταρτα της σελίδας κείμενο, που συντάχθηκε στην παρουσία των δυο ηγετών, την επομένη μέρα, επιδέχεται διαφορετικές προσεγγίσεις, πόσες ερμηνείες θα δοθούν, εάν καταλήξουν οι εμπλεκόμενοι σε συμφωνία, και πόσο βιώσιμη θα είναι αυτή;
Όσο, δε, για τον ΟΗΕ, επί του οποίου επενδύεται η εφαρμογή της διευθέτησης του προβλήματος, όταν για τα πιο απλά ποιεί την νήσσαν, διερωτάται κανείς πώς θα συμπεριφερθεί στα δύσκολα. Πάντως, επεξεργάζεται φόρμουλα στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, για να παρακαμφθεί ο «σκόπελος» της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία η Τουρκία δεν αναγνωρίζει, ενώ, την ίδια στιγμή, ο κ. Έιντε καταρτίζει το «κείμενο οδηγό» για τις συνομιλίες, χωρίς όμως να θέτει, μέχρι στιγμής, ρητώς, ως νομική βάση, όσα οι Συνθήκες και αρχές της Ε.Ε., καθώς και τα ψηφίσματα και η Χάρτα του ΟΗΕ καθορίζουν.
Οι κανόνες της Ε.Ε.
Στη νέα Γενεύη προσδοκάται ότι το θέμα της ασφάλειας θα έχει εξέχουσα θέση. Υπάρχουν, όμως, και άλλα ζητήματα, που είναι εξίσου σημαντικά. Εάν τα βάλουμε σε μια τάξη, ενδεχομένως να γίνει αντιληπτό τι μπορούμε να αναμένουμε από αυτόν τον νέο κύκλο συνομιλιών. Καταγράφουμε, λοιπόν, τα εξής:
Πρώτον, Ασφάλεια και Εγγυήσεις: Ο κ. Έιντε ανέλαβε να καταρτίσει το σχετικό με το θέμα έγγραφο, που θα συνιστά τον οδηγό των επί του θέματος συνομιλιών. Ερώτημα: Εφόσον δεν έχει αλλάξει η τουρκική στάση, πώς θα καταρτιστεί κοινώς αποδεκτό έγγραφο; Εκτός και αν τεθούν όλες οι θέσεις υπόψη, οπότε θα έχουμε έναν γόρδιο δεσμό. Υπενθυμίζουμε ότι στη Γενεύη 1, η αποτυχία οφειλόταν στο γεγονός ότι το κείμενο που είχε εμφανίσει ο Ειδικός Σύμβουλος του Γ.Γ. του ΟΗΕ για την ασφάλεια, ως «οδηγό», δεν είχε γίνει δεκτό. Τώρα, όπως επισήμως λέγεται από τη Λευκωσία, το κείμενο δεν θα είναι του κ. Έιντε, αλλά θα έχει τη σύμφωνη γνώμη των μερών. Και πού συμφωνούν τα μέρη για να υπάρχει κείμενο οδηγός; Η ίδια η Κυβέρνηση ισχυριζόταν προ της Τριμερούς ότι οι θέσεις της τουρκικής πλευράς δεν αφήνουν περιθώρια συμφωνίας. Έχει συμβεί κάτι που δεν γνωρίζουμε; Δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα υπάρχει υποχώρηση από την Κυβέρνηση και ελπίζουμε στο θετικότερο, αλλά από την άλλη, δεν έχουμε ψευδαισθήσεις για την τουρκική πολιτική. Θέλουμε να είμαστε μεν αισιόδοξοι, αλλά, ταυτοχρόνως, ρεαλιστές. Μια μικρή υποτυπώδης κίνηση της Άγκυρας θα τα φέρει όλα τούμπα. Και αν δεν υποχωρήσουμε, ενδέχεται να δεχθούμε πιέσεις, ακόμη και επίρριψη ευθυνών.
Εμείς θα σταθούμε στα ακόλουθα: Το σύστημα των εγγυήσεων εντός της Ε.Ε. ισχύει επί τη βάσει του άρθρου 351, παράγραφος 2 των Συνθηκών, που προνοούν ότι: Συνθήκες που ίσχυαν σε ένα κράτος μέλος πριν από την ένταξή του, μπορούν να το συνοδεύουν και μετά από αυτήν. Αυτό είναι το μισό σκέλος των όσων οι Συνθήκες καθορίζουν. Το άλλο μισό, αναφέρει ότι, εάν το κράτος μέλος το ζητήσει, μπορεί να απαλλαγεί από τις εν λόγω Συνθήκες εφόσον δεν συνάδουν με τις αρχές και αξίες της Ε.Ε. και με τις ίδιες τις Συνθήκες της. Σημειώνουμε εδώ ότι, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, έγκριτος νομικός και καθηγητής Πανεπιστημίου, αναφερόμενος στις εγγυήσεις και στον στρατό κατοχής, επισήμανε στις 12 Δεκεμβρίου του 2016 τα εξής: «Είναι παντελώς αντίθετες με το Άρθρο 4, Παράγραφος 2 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που καθορίζει ποια είναι η έννοια της Κυριαρχίας κάθε Κράτους-Μέλους. Και αυτή η Ευρωπαϊκή Κυριαρχία, κάθε Κράτους-Μέλους, δεν ανέχεται στρατεύματα κατοχής, δεν ανέχεται Εγγυήσεις». Συναφώς, τονίζουμε ότι και η Χάρτα των Ην. Εθνών είναι θεμελιωμένη στην κυριαρχία των κρατών, που δεν μπορεί να ασκείται υπό καθεστώς ξένων εγγυητριών δυνάμεων και κηδεμονίας.
Επί τη βάσει των ανωτέρω, λογικό δεν είναι όπως το κείμενο οδηγός του κ. Έιντε ενσωματώσει τα ανωτέρω θεμελιώδη στοιχεία; Διότι πώς αλλιώς η λύση και το σύστημα της ασφάλειας της Κύπρου μπορεί να περάσει μέσα από την κατάργηση των εγγυήσεων και της πλήρους αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής; Πώς η λύση μπορεί να είναι συμβατή με τις αρχές και αξίες της Ε.Ε.; Γιατί δεν ζητάμε να είναι αυτή η βάση συζήτησης και ο οδηγός για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις;
Διεθνές Δίκαιο και Κυπριακή Δημοκρατία
Δεύτερον, Τριμερής, Τετραμερής ή Πενταμερής. Για να καταργηθεί το Σύστημα Εγγυήσεων του ΄60, θα πρέπει να συγκληθεί μια νέα Διεθνής Διάσκεψη με τις Εγγυήτριες Δυνάμεις και την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία, όμως, δεν θα παρακαθίσει ποτέ με την Κυπριακή Δημοκρατία στο ίδιο τραπέζι, διότι δεν την αναγνωρίζει. Εκείνο που ενδέχεται να συμβεί είναι η αποδοχή της Πενταμερούς. Δηλαδή οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και οι ηγέτες των δυο Κοινοτήτων στην ακόλουθη λογική: Ο καθένας θα μπορεί να εμφανίζει τον εαυτό του, όπως θέλει. Στην ουσία και οι δυο θα εμφανίζονται ως Πρόεδροι και όχι ως ηγέτες Κοινοτήτων.
Εκείνος όμως που εκπροσωπεί το κράτος νομίμως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου και του Κοινοτικού επίσης. Υπάρχουν τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου 186 του ΄64 και τα 541 και 550. Το μεν πρώτο ξεκαθαρίζει ποια είναι η νόμιμη Κυβέρνηση της Κύπρου, τα δε αλλά δυο καθιστούν σαφές ότι το ψευδοκράτος και οι θεσμοί του, όπως η «προεδρία» του κ. Ακιντζί δεν ισχύουν. Ταυτοχρόνως, η Ε.Ε. επί τη βάσει του Πρωτοκόλλου 10 καθορίζει ότι εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην Ε.Ε. με αναστολή του κεκτημένου στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα της. Στην αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 η Ε.Ε. απαντά σε τουρκική δήλωση, ότι αναγνωρίζει ως μόνο νόμιμο κράτος στην Κύπρο αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας και την καλεί να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της μαζί της και να την αναγνωρίσει. Επί τη βάσει του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, χωρίς την υπογραφή του Προέδρου δεν μπορεί να ισχύει νομικά η αλλαγή ή η κατάργηση της υφιστάμενης Συνθήκης. Ιδού, λοιπόν, ένας δεύτερος θεμελιώδης πυλώνας, που θα πρέπει να περιληφθεί στον οδηγό του κ. Έιντε. Το ζητήσαμε; Μακάρι να το έχουμε ήδη πράξει. Και είναι σημαντικό αυτό το ξεκαθάρισμα για να αποτραπεί το κόλπο που ετοιμάζουν τα Ην. Έθνη…
Το κόλπο των Ηνωμένων Εθνών
Βεβαίως, για να ξεπεραστεί ο «σκόπελος» της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία η Τουρκία θεωρεί ως εκλιπούσα, τα Ην. Έθνη έχουν βρει τη «μαγική φόρμουλα». Το κόλπο!
Πληροφορίες αναφέρουν ότι, εάν υπάρξει συμφωνία στο θέμα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, θα ενσωματωθεί στο σχέδιο λύσης και τόσο η ισχύς της όσο και η νομιμοποίησή της θα προκύψουν μέσω των χωριστών δημοψηφισμάτων. Και αυτή όμως η συνταγή είναι διάτρητη, υπό την έννοια ότι η Τουρκία έχει δώσει ήδη ερμηνεία τόσο προς τον ΟΗΕ όσο και προς την Ε.Ε., με έγγραφο που έχει καταθέσει το 2014 στο Συμβουλίου Σύνδεσης Τουρκίας – Ε.Ε. Η νομική άποψη της Άγκυρας είναι ότι τα δυο δημοψηφίσματα συνιστούν χωριστές αυτοδιαθέσεις, γεγονός που τεκμαίρεται, όπως η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται από το 1960, όταν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι είχαν ασκήσει την αυτοδιάθεσή τους. Η τουρκική πλευρά με την έννοια των χωριστών αυτοδιαθέσεων επιδιώκει να τεκμηριώσει τη λογική των «δυο λαών», δίνοντας έτσι τη δική της ερμηνεία για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ότι δηλαδή το νέο πολιτειακό σύστημα που θα προκύψει θα στηρίζεται σε χωριστά δικαιώματα αυτοδιάθεσης, τα οποία με βάση το διεθνές δίκαιο, άρθρο 1 παράγραφος 2, έχουν μόνο οι λαοί. Αυτό το ζήτημα είναι συναφές με εκείνο της κυριαρχίας και της διχοτόμησής της, γεγονός που η τουρκική πλευρά εξηγεί μέσω της συμφωνίας της 11ης Φεβρουαρίου, η οποία θα αποτελεί και τμήμα της λύσης. Σύμφωνα με την 11η Φεβρουαρίου, η κυριαρχία πηγάζει εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Πουθενά δεν υπάρχει η αναφορά σε ένα και ενιαίο λαό. Ταυτοχρόνως, γίνεται λόγος για το κατάλοιπο εξουσίας, το οποίο ανήκει στα κρατίδια, πλην των όσων καθορίζονται ως εξουσίες της Κεντρικής Κυβέρνησης. Με άλλα λόγια, παραχωρείται στα κρατίδια αυθύπαρκτη εξουσία που ανήκει μόνο σε κυρίαρχα κράτη. Επί τη βάσει, δε, του μοντέλου της Ε.Ε., το κατάλοιπο της εξουσίας ανήκει στα κράτη μέλη, λόγω του σεβασμού της κυριαρχίας τους και επειδή η Ε.Ε. δεν είναι ομοσπονδία. Το θέμα αυτό είχε ξεκαθαρίσει όταν συζητείτο το λεγόμενο Σύνταγμα της Ε.Ε., που δεν έγινε δεκτό ένεκα του διπλού όχι των Γάλλων και των Ολλανδών, και στη Συνθήκη της Λισσαβώνας (13 Δεκεμβρίου του 2007), που ακολούθησε, και η οποία συνιστά στην ουσία μια τροποποίηση των όσων είχαν απορριφθεί στο γαλλικό και ολλανδικό δημοψήφισμα το 2005.
Εάν λοιπόν πραγματοποιηθεί τριμερής, δηλαδή λάβουν μέρος στη συζήτηση για το θέμα της ασφάλειας μόνο οι εγγυήτριες δυνάμεις, χωρίς την Κυπριακή Δημοκρατία, υπάρχει πρόβλημα. Εάν είναι τετραμερής, δηλαδή εγγυήτριες δυνάμεις και η Κυπριακή Δημοκρατία με τον Πρόεδρό της, από νομικής άποψης, όλα βαίνουν ομαλώς. Εάν είναι πενταμερής, για να μην υπάρχει νομικό και πολιτικό ζήτημα, θα πρέπει να καθοριστεί ρητώς με ποιο καθεστώς βρίσκεται ο καθένας στο τραπέζι.
Εάν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε ο καθένας μπορεί να ισχυρίζεται ό,τι θέλει. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι ενταγμένη στη λογική της εν δυνάμει λύσης και της αμοιβαίας αποδοχής, γνωστής στο διεθνές δίκαιο ως acknowledgment. Στην ουσία ο Πρόεδρος θα υποβιβαστεί σε Πρόεδρο μελλοντικού ελληνοκυπριακού συνιστώντος κράτους και ο κ. Ακιντζί ως Πρόεδρος του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους με ισότιμο καθεστώς όπως η 11η Φεβρουαρίου αναφέρει. Θα είναι όλ’ αυτά ξεκάθαρα και επί της ουσίας και επί της διαδικασίας στον οδηγό του κ. Έιντε; Τι δηλαδή επιβάλλει και δέχεται το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και τι όχι; Ελπίζουμε. Μέχρι στιγμής ο κ. Έιντε αναφέρεται σε νέο μοντέλο ασφάλειας και όχι σε αρχές του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Μακάρι να προκύψει βελτίωση στο τελικό κείμενο και να είναι αυτές οι βάσεις της συζήτησης, οπότε θα είναι εκ των πραγμάτων δεδομένη η πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και η κατάργηση των εγγυήσεων.
Διχοτόμηση της διεθνούς προσωπικότητας
Τρίτον, εκ Περιτροπής Προεδρία. Εφόσον θα είναι όλα στο τραπέζι, λογικό δεν είναι στη διασταυρούμενη διαπραγμάτευση να είναι και η εκ Περιτροπής Προεδρία; Για την Τουρκία είναι κόκκινη γραμμή. Χωρίς την εκ Περιτροπής Προεδρία δεν υπάρχει λύση. Γιατί η Άγκυρα και ο κ. Ακιντζί επιμένουν επί τούτου; Διότι η εκ Περιτροπής Προεδρία συνιστά το επιστέγασμα της διχοτόμησης των θεσμών, της εκτελεστικής εξουσίας, του πολιτειακού συστήματος, της κυριαρχίας και της διεθνούς προσωπικότητας και εκπροσώπησης, οι οποίες ακόμη και αν στα χαρτιά θα είναι ενιαίες, στην πράξη θα είναι δυο προερχόμενες από δυο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη, εκ των οποίων το ένα δεν θα μπορεί να υπερισχύει του άλλου. Ταυτοχρόνως, δε, ούτε η Κεντρική Κυβέρνηση θα υπερισχύει των κρατιδίων, ούτε αυτά της Κεντρικής. Είναι η λεγόμενη ισοϋψής σχέση. Ερώτημα: Για την Κυβέρνηση είναι κόκκινη γραμμή ή συζητά την εκ Περιτροπής; Η θέση του ΑΚΕΛ είναι σαφής: Κακώς δεν τη δώσαμε ακόμη. Αυτό ισχυρίζεται ο κ. Ακιντζί ότι του έχουνε πει, χωρίς να υπάρξει διάψευση.
Η ορθότητα του Προέδρου και η αλλαγή βάσης
Τέταρτον, η παραχώρηση των τεσσάρων βασικών ελευθεριών σε Τούρκους πολίτες και εταιρείες. Εάν η κυπριακή Κυβέρνηση δεχθεί να συζητήσει για το ζήτημα αυτό, τότε θα έχουμε αλλαγή της βάσης των συνομιλιών. Δεν θα γίνεται πλέον λόγος για ομοσπονδία, συνομοσπονδία ή δυο κράτη αλλά για την κερκόπορτα της τουρκοποίησης. Και αυτή δεν ήταν μόνο δική μας πάγια θέση. Το έχει πολύ ορθώς υπογραμμίσει δημόσια και ο Πρόεδρος. Η τουρκική πλευρά και ο κ. Έιντε, για να αποδυναμώσουν τη θέση του Προέδρου στην Ε.Ε., ο οποίος αναφέρθηκε σε κακό προηγούμενο για όλη την Ευρώπη, ισχυρίζονται ότι το μέτρο αυτό θα ισχύσει σε τοπικό και μόνο επίπεδο και ότι στην Κύπρο ούτως ή άλλως δεν εφαρμόζεται το Σένγκεν και συνεπώς δεν θα είναι εύκολο να περνούν οι Τούρκοι πολίτες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τι μας λένε δηλαδή; Ότι σκοπός του μέτρου είναι η οικονομική και πληθυσμιακή τουρκοποίηση της Κύπρου.
ΝΑVTEX, κρίση και Κόκκινα
Υπό αυτές τις συνθήκες, πώς θα βρεθεί λύση ή πώς θα γίνει πρόοδος σε μια νέα Γενεύη; Με βάση τους κανόνες του ρεαλισμού, αυτό μπορεί να συμβεί εάν ασκηθούν πιέσεις και εκτοξευθούν απειλές επί του αδυνάτου, που αφορούν σε κρίση, είτε στη θάλασσα είτε ακόμη και επί του εδάφους. Στην ευαίσθητη περιοχή των Κοκκίνων για παράδειγμα… Ήδη, η Άγκυρα εκδίδει νέες NAVTEX για ασκήσεις πλησίον και εντός των οικοπέδων 6 και 7, καθώς και στην περιοχή της Καρπασίας, με τη σαφή πρόθεση νεών τετελεσμένων επί της κυπριακής ΑΟΖ. Έτσι, ως δείγμα του καλού κλίματος και της καλής θελήσεως… θα μπορούσε να πει κανείς.
Γιάννος Χαραλαμπίδης
sigmalive
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου