Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο Βρετανός πρέσβης στη Λευκωσία Μάθιου Κιντ μετέβη την περασμένη εβδομάδα στην Άγκυρα για επαφές στο τουρκικό ΥΠΕΞ. Ήταν πρόθεσή του να πραγματοποιήσει συναντήσεις και στην Αθήνα, πλην όμως το ελληνικό ΥΠΕΞ τού διαμήνυσε πως αναμένεται να υπάρξουν σε πολιτικό επίπεδο επαφές τις επόμενες ενδεχομένως ημέρες. Ως εκ τούτου θεωρείται εκ του περισσού μια συνάντηση με τον κ. Κιντ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, Λονδίνο και Άιντα θέλουν να διαμορφώσουν συνθήκες προς την κατεύθυνση καθορισμού χρονοδιαγράμματος, έστω και άτυπου, για να κλείσει η διαδικασία, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στην επικείμενη πενταμερή Διάσκεψη ή, το αργότερο, μέχρι νωρίς τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, οι Βρετανοί, που έχουν την πατέντα των «ειδικών» στο Κυπριακό, θεώρησαν πως τώρα είναι η ώρα να αναλάβουν δράση ενόψει και του γεγονότος ότι οι Αμερικανοί παρακολουθούν μεν τις εξελίξεις, αλλά δεν επιδιώκουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Τα Ηνωμένα Έθνη σε αυτή τη φάση επιχειρούν να διαμορφώσουν διαδικαστικές φόρμουλες, αλλά φαίνεται να κινούνται με δυσκολία και χωρίς να μπορούν να προβλέψουν το αποτέλεσμα. Το έγγραφο Άιντα αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη, ωστόσο δεν προβλέπεται να είναι παρά ένα κείμενο γενικό, αόριστο με διατυπώσεις που δεν θα ενοχλούν κανένα. Άλλωστε, καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές δεν πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά της πριν την πενταμερή. Θα παρουσιάζει τις θέσεις των πλευρών και τον τρόπο που μπορούν να συζητηθούν. Από την περιγραφή θα καθορίζεται και το όλο παιγνίδι της διαπραγμάτευσης χωρίς να θεωρείται ότι ο ΟΗΕ θα ασκεί επιδιαιτησία.
Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα έχει ως γενική προσέγγιση πως στην πενταμερή δεν θα προσέλθουν οι εμπλεκόμενοι για να καταργήσουν το υφιστάμενο σύστημα Ασφαλείας, αλλά για να οικοδομήσουν ένα καινούργιο. Αυτό παραπέμπει σε μια λογική ίσων αποστάσεων ως προς τις επιδιώξεις των εμπλεκομένων και το ζητούμενο είναι σε ποια πλευρά θα γέρνει το τελικό αποτέλεσμα. Είναι σαφές πως τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και η τουρκική πλευρά ερμηνεύουν τη Συμφωνία του Δείπνου πως θα πρέπει να γίνονται παράλληλες συζητήσεις για όλα τα κεφάλαια.
Η Αθήνα καθώς και η Λευκωσία διαμηνύουν πως θα επιμείνουν στην πρόταξη του θέματος της εξωτερικής πτυχής της Ασφάλειας και όχι στη συζήτηση των διαφόρων άλλων πυλώνων του κεφαλαίου αυτού που θα προσφέρουν διέξοδο στην Άγκυρα να μην «αγγίξει» την ουσία του θέματος. Η Λευκωσία διαμηνύει ακόμη πως εάν δεν έχει σαφή εικόνα για τη θέση της Τουρκίας στην Ασφάλεια, δεν μπορεί να ανοίξει τα χαρτιά της σε άλλα ζητήματα. Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά αφήνει διάφορα ζητήματα να διαρρεύσουν ως προς τη στάση που θα τηρήσει στη Διάσκεψη και δημιουργεί την εντύπωση ότι θα διαφοροποιηθεί στα θέματα της Ασφάλειας.
Πληροφορίες αναφέρουν πως η Τουρκία δεν αποδέχεται πλήρη αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής. Το ζητούμενο είναι η παρουσία στρατού, η οποία θα τη διευκολύνει στις στρατηγικές επιδιώξεις της, που είναι ο έλεγχος του νησιού. Στο Μοντ Πελεράν 3, οι Τούρκοι ήταν ξεκάθαροι: Επιμένουν στην παραμονή στρατευμάτων έστω και μικρού αριθμού, ο οποίος θα είναι συγκεντρωμένος σε μια (στρατιωτική) βάση. Θέλουν η βάση να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τις βρετανικές που λειτουργούν στο νησί. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα έχει μεταφέρει σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες πως η τουρκική φόρμουλα αφορά την αποχώρηση του 90% των τουρκικών στρατευμάτων με την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας. Ο αριθμός θα παρουσιαστεί ως εντυπωσιακός, ώστε να φανεί η μεγάλη κίνηση από πλευράς Άγκυρας.
Η ουρά, ωστόσο, της φόρμουλας είναι το ζουμί. Το υπόλοιπο 10%, που υπολογίζεται σχεδόν στις 5.000 στρατιώτες, θα αποχωρήσει εάν και εφόσον κριθεί (από την Τουρκία) πως έχει πλήρως εφαρμοστεί η συμφωνία. Η Άγκυρα σε περίπτωση που καθοριστεί χρονοδιάγραμμα αποχώρησης ζητά όπως αυτό συνδεθεί με διαδικασία επαναξιολόγησης των δεδομένων με την Ελλάδα, ενδεχομένως και τη Βρετανία. Σε ό,τι αφορά το θέμα του «δικαιώματος» επέμβασης, που ειρήσθω εν παρόδω δεν προβλεπόταν από τις Συμφωνίες του 1960, η Τουρκία φαίνεται ότι έχει «ιδέες» με τις οποίες «διαφοροποιείται».
Όπως για παράδειγμα, να… προστατεύει το τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο. Ένα άλλο επιχείρημα της τουρκικής πλευράς είναι πως, ενόψει της διαχρονικής θέσης που εκφράζεται για «αποστρατιωτικοποίηση του νησιού», επιβάλλεται να υπάρχει μια ισχυρή χώρα, η οποία να προστατεύει το νησί από «εξωτερικούς εχθρούς» και πως αυτή θα είναι η Τουρκία.
Συνδέουν τη διάρκεια της πενταμερούς με τις γεωτρήσεις
Είναι σαφές πως η πενταμερής στο ελβετικό θέρετρο Κρανς Μοντάνα δεν θα είναι το τέλος. Είναι, όμως, πρόδηλο πως η Τουρκία θα επιδιώξει να συνδέσει τη διαδικασία με το θέμα των γεωτρήσεων.
Γι’ αυτό και η διάρκεια της πενταμερούς ενδεχομένως να μην είναι άσχετη με αυτή την επιδίωξη. Να επιδιώξει, δηλαδή, η Διάσκεψη να συνεχίζεται όσο για να πλησιάσει την ημερομηνία που θα αρχίσει τη γεώτρηση η ΤΟΤΑΛ, που χρονικά τοποθετείται στα μέσα Ιουλίου.
Όπως σημειώνουν ενημερωμένες πηγές, τυχόν αναβολή της γεώτρησης θα συνιστά αυτοχειρία για την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία θα… αφήσει στην Ελβετία την κυριαρχία της.
Κώστας Βενιζέλος
philenews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου