ΚΟΚΚΙΝΗ ΓΝΩΣΗ: «Να έμβουν εις κυκλοφορίαν τα εθνικά νομίσματα» – 190 χρόνια από το διάταγμα του Καποδίστρια που εξόργισε τους κοραϊστές

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1829, με βάση το Ζ΄ Ψήφισμα της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης, ο Ιωάννης Καποδίστριας δίνει διαταγή να κυκλοφορήσει το εθνικό νόμισμα των Ελλήνων: ο Φοίνικας !

Είναι βέβαιο ότι η σημερινή Ελληνική Πολιτεία θα τηρήσει σιγή ιχθύος για την «ασήμαντη» επέτειο. Είναι η Πολιτεία που επίσημα -πλέον- ενστερνίζεται το δόγμα «δανείζομαι, άρα, υπάρχω», αφού έχει υιοθετήσει την ισοδυναμία «δανειστές=θεσμοί». Εφόσον στον σύγχρονο κόσμο η οικονομία ορίζει την δημοκρατία, εφόσον πριν λίγα χρόνια η Ελλάδα υπέστη το πραξικόπημα της ΕΚΤ και της ΤτΕ, εφόσον η παρολίγον αποτυχία της Επανάστασης του 21 οφείλεται στο δάνειο του Λονδίνου και στο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που το νομιμοποίησε, οι Έλληνες πρέπει να συνεχίσουν να αγνοούν την ιστορία της ανεξαρτησίας τους, που ταυτίζεται και με την οικονομική τους ανεξαρτησία.

Πώς φτάσαμε στο διάταγμα της 28/9/1829

Η ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827) απέτυχε να επιβάλλει στον Σουλτάνο την τριμερή Συνθήκη του Λονδίνου. Το αγγλικό στέμμα σχεδόν γιόρτασε την αποτυχία. Επιπλέον, ο ναύαρχος Codrington κλήθηκε για εξηγήσεις και ο πρωθυπουργός Goderich απομακρύνθηκε. Η άφιξη του Καποδίστρια στο Ναύπλιο (1828) συνδυάστηκε με

τον ρωσοτουρκικό πόλεμο που εκκρεμούσε επί επτά χρόνια. Ο πόλεμος αυτός οδήγησε στην εφαρμογή της Συνθήκης του Λονδίνου. Στις 14/9/1829 το ηττημένο Οθωμανικό κράτος υπέγραψε την αυτονομία των Ελλήνων (Συνθήκη της Ανδριανούπολης μεταξύ Ρωσίας-Πύλης).

Ενώ τα σύνορα και η ανεξαρτησία εκκρεμούσαν, ο Καποδίστριας, δυο εβδομάδες μετά την Ανδριανούπολη διακήρυξε, έμμεσα μεν περίτρανα δε, την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Με το ασήμι και τον χαλκό που διέθετε, έθεσε στην κυκλοφορία εθνικό νόμισμα την 1/10/1829, καθορίζοντας και την ισοτιμία του με το κυριότερο νόμισμα της εποχής: έξι φοίνικες ισοδυναμούσαν με ένα ισπανικό δολάριο (το νόμισμα στο οποίο πληρώθηκε το δάνειο των αγγλικών λιρών του 1824).

Από την στιγμή αυτή άρχεται συντονισμένα η πολιτική-ηθική-οικονομική υπονόμευση του Καποδίστρια, η οποία θα κορυφωθεί ως εξέγερση και στασιαστικός πόλεμος το 1831. Την αντικαποδιστριακή ορχήστρα συντονίζει το κοραϊκό παρασκήνιο που κατευθύνεται από τις διεθνείς του διασυνδέσεις. Οι κοραϊστές έχοντας αποτύχει να ματαιώσουν την εκλογή του Καποδίστρια (πριν και μετά την Τροιζήνα) και έχοντας -μετά βίας- κρύψει τον θυμό τους το 1827, είδαν τον Καποδίστρια το 1829 να ξεκινά την Δ΄ Εθνοσυνέλευση με την σφραγίδα της Αθηνάς και να την ολοκληρώνει με τον Φοίνικα που και ο Αλέξανδρος Υψηλάντης είχε βάλει στην σημαία του και στις προκηρύξεις του. Οι κοραϊστές είχαν ήδη πάρει θέσεις μάχης: έγκαιρα είχαν αποσύρει τον άνθρωπό τους (Σπυρίδωνα Τρικούπη) από την πρωθυπουργία, όταν είδαν ότι η Δ΄ Εθνική Συνέλευση θα οδηγούσε σε ολοκληρωτική καποδιστριακή νίκη που θα ακύρωνε τον συμβιβασμό της πρώτης Επιδαύρου (1822) και θα επικύρωνε την γραμμή της δεύτερης Επιδαύρου (1826) που αναγνώριζε μεν τα δάνεια, καταργούσε δε την Βουλή και την πολυπρόσωπη κυβέρνηση.

Βλέποντας το διάταγμα της 28^ης Σεπτεμβρίου 1829 η Αθηνά του Κοραή κήρυξε ολοκληρωτικό πόλεμο στον Φοίνικα του Καποδίστρια, θεωρώντας ότι ο τελευταίος αγνόησε τα συμφωνημένα και επιχείρησε να καρπωθεί το αποτέλεσμα της «δικής τους» Επανάστασης. Ο Καποδίστριας στην Δ΄ Συνέλευση υπονόησε το αντίθετο. Ότι κακώς η προσωρινή κυβέρνηση τροποποίησε την Ελληνική Σημαία, αγνοώντας τον Φοίνικα. Το ποιος και για ποιον λόγο έκανε την Επανάσταση, εκκρεμεί να το μάθουμε (η θεωρία της Οδησσού είναι ένα γενικώς αποδεκτό κατασκεύασμα). Αυτό που γνωρίζουμε, είναι το σημείο του διατάγματος που προκάλεσε την οργή της νεωτερικότητας. Είναι η περιγραφή του νομίσματος και η περιγραφή του συμβόλου της Επανάστασης:

Το Ελληνικόν νόμισμα αφ’ ενός μεν μέρους φέρει τον Φοίνικα αναζωογονούμενον εις την θέαν των ακτίνων του Αγίου Πνεύματος, και έχοντα τον Σταυρόν επί της κεφαλής αυτού, εις την περιφέρειαν του οποίου είναι χαραγμένον, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ αωκα [1821] …

Τα σύμβολα των δυο αντίπαλων τάσεων του ελληνικού κράτους δεν μπορούσαν παρά να εμφανιστούν και στο εθνικό νόμισμα.

Ευνόητο είναι, πως μετά τον Καποδίστρια ο Φοίνικας θα ακυρωθεί ως εθνικό σύμβολο, ως σήμα της Επανάστασης και ως εθνικό νόμισμα. Πριν καλά καλά ο Όθων πατήσει το πόδι του στο νέο κράτος, πριν η αντιβασιλεία αρχίσει το αντικαποδιστριακό έργο της, το νόμισμα «Φοίνικας» έχει αντικατασταθεί από την Δραχμή.