Ερευνα /επιμέλεια Αντώνης Αντωνάς
Υψώνω και εγώ την φωνή μου μαζί με τους υπόλοιπους Ελλαδίτες και Έλληνες Κυπρίους πατριώτες, που επιτακτικά σήμερα λόγω των απειλών, βλέψεων και εισβολής στην Κυπριακή ΑΟΖ των βαρβάρων και κατά προέκταση εις βάρος του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, ζητούν την άμεση θωράκιση της Κύπρου.
Προσθέτω και αναγνωρίζω ότι όλες οι κυβερνήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, προσπάθησαν παρά τις *δυσκολίες και εμπόδια των δόλιων συμμάχων μας, να θωρακίσουν την μικρή ακριτική ΕΛΛΗΝΙΚΗ Κύπρο. Μέχρι κάποιου σημείου εφικτού τα κατάφεραν και βέβαιον είναι ότι σήμερα η Τουρκία, δεν θα προχωρήσει χωρίς να έχει σοβαρότατες απώλειες….. Το 74 παρά την εγκατάλειψη της σχεδόν άοπλης Κύπρου, πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της εισβολής… πόσο μάλλον σήμερα….
*Όσον αφορά «δυσκολίες», συμπυκνωμένα και ενδεικτικά αναφέρομαι πιο κάτω, είναι αυτονόητου περιεχομένου ιστορικά αποσπάσματα με πρόσθετα σχόλια και στο τέλος ο αναγνώστης θα βγάλει τα δικά του συμπεράσματα……
Απλά γαρ εστι της αληθείας έπη.
Τα λόγια της αλήθειας είναι απλά.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής (Όπλων Κρίσις)
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΕΟΚΑ 55-59.
Όχι, αδελφοί Έλληνες, τα πιο κάτω δεν είναι παιδικά παιγνίδια. Είναι τα πρώτα χειροποίητα όπλα «καρυοφύλια» της ΕΟΚΑ 55-59…. Ούτε σφαίρα από τις αποθήκες του Ελληνικού στρατού δεν απεστάλη…, κατά την διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα….
Σημειώνεται τιμής ένεκεν, ότι με την αρωγή του ηρωϊκού τομεάρχη της ΕΟΚΑ Ρένου Κυριακίδη, των δικηγόρων αδελφών Λοϊζίδη και άλλων αγωνιστών και με συμπαραστάτη τον Κώστα Μπαντουβά (τ. βουλευτή και υπουργό.) της οικογένειας των ηρωϊκων Κρητικών καπεταναίων Μπαντουβάδων, μαζεύτηκε πολύ μεγάλο μέρος οπλισμού το οποίο προσέφεραν δωρεάν αδελφοί Κρητικοί…. Επίσης ένδοξοι αξιωματικοί όπως π.χ. οι αείμνηστοι στρατηγοί ε.α., Παναγιώτης Θανάσουλας, ο Γεώργιος Καρούσος κ.ά. βοήθησαν τα μέγιστα στην συλλογή οπλισμού. (Αποτίω φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης σε όλους τους πιο πάνω, που σε δύσκολες στιγμές της οικογένειας μου και εμού προσωπικά στάθηκαν βράχοι ακλόνητοι δίπλα μας.)
1963. ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΝΤΑΡΣΙΑ….
Οι εθελοντές Έλληνες Κύπριοι απροετοίμαστοι, αντιμετωπίζουν τους πλήρως εξοπλισμένους και ενισχυμένους με γιουρούκηδες, στασιαστές, από Τουρκία, με λιανοντούφεκα και κυνηγετικά όπλα. Αμέσως συγκροτούνται από πρώη αγωνιστές της ΕΟΚΑ π.χ. Ρένο Κυριακίδη, Νίκο Σαμψών, Βάσο Λυσσαρίδη, Παναγιώτη Διγενή, Γεώργιο Τζιρκώτη ένοπλες ομάδες και με εράνους αγοράζεται παράνομος οπλισμός. Αρκετά όπλα και πάλι στάληκαν από αδελφούς Κρητικούς… Οι Τούρκοι στασιαστές κατατροπώνονται…..
Και πάλι οι εντολές της Ελληνικής κυβέρνησης… Καμία ανάμειξη……
Ιούνιος 1964.
Τον Ιούνιο του 1964 η Κυπριακή Βουλή ψήφισε τον Νόμο 20 "Περί Εθνικής Φρουράς" με τον οποίο και καθιερώθηκε η υποχρεωτική στράτευση, όπου και άρχισε τότε ουσιαστικά η συγκρότηση του εθνικού κυπριακού στρατού. Πρώτος Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς ήταν ο Γεώργιος Γρίβας.
ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΝΑΤΟ….. ΟΥΤΕ ΣΦΑΙΡΑ ΝΑΤΟΪΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΞΟΠΛΙΖΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΥΣ ΜΕ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΣ ΒΑΡΥΤΑΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΑΠΟ ΝΑΤΟΪΚΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ….
Η ΕΛΛΑΔΑ, ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΙ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΝ ΑΤΟΜΙΚΟ ΟΠΛΙΣΜΟ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΗ ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ, ΠΟΥ ΕΦΥΛΑΣΣΕΤΟ ΣΕ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ…. ΗΤΑΝ ΠΑΜΠΑΛΑΙΟΣ ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Β ΠΠ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ… ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΑ…
Το 1964 έγινε η μόνη προμήθεια υλικού από το εξωτερικό (ΕΣΣΔ) η οποία αφορούσε την αγορά 32 αρμάτων μάχης Τ-34/85 του 1943, (εκ των οποίων αρκετά το 1974, λόγω υπερβολικής ζέστης έμειναν από μηχανικές βλαβες), παντελώς ανίκανων να αντιμετωπίσουν τα εκατοντάδες τουρκικά άρματα Μ-47 και Μ-48.
Με τα άρματα αυτά συγκροτήθηκε μια μειωμένης σύνθεσης επιλαρχία. Επίσης αγοράστηκαν 32 τροχοφόρα, ελαφρά θωρακισμένα οχήματα ΒΤR-15V1. Τέλος αγοράστηκαν 20 μόλις σοβιετικά πυροβόλα Μ1944 των 100 mm. επίσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τα οποία συγκροτήθηκαν δύο μειωμένης σύνθεσης μοίρες και έξι μικρές τορπιλάκατοι κλάσης Ρ-4.
Στη Ρωσία όδευαν όλα τα παραπάνω προς ανακύκλωση.
Επίσης παραγγέλθηκαν σύγχρονα, για την εποχή, σοβιετικά αντιαεροπορικά κατευθυνόμενα βλήματα SA-2, τα οποία όμως τελικά δεν παραλήφτηκαν.
Ένας λαός που διατρέχει τον έσχατο κίνδυνο δεν βλέπει από πού προέρχονται τα όπλα που χρειάζεται για την άμυνά του. Ακόμη και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Κωστόπουλος, αν και πολέμιος του εξοπλισμού της Κύπρου με σοβιετικά όπλα, δικαιολόγησε ως εξής σε δημοσιογράφο ξένης εφημερίδας την ενέργεια της Κυπριακής Κυβέρνησης: «Η Κύπρος εζήτησε βοήθειαν από όλα τα κράτη, η δε Ρωσία την παρέσχε. Διατί να την αρνηθή;»
Ας σημειωθεί ότι ούτε οι Ρώσοι ζήτησαν ούτε η Κύπρος προσέφερε οποιαδήποτε πολιτικά ή στρατηγικά ανταλλάγματα. Αυτό είχε την ευκαιρία να τονίσει ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κυπριανού στον Αμερικανό ομόλογό του Ντιν Ρασκ, προτού μεταβεί στη Μόσχα για την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας. Πρότεινε μάλιστα να ικανοποιήσουν οι ΗΠΑ τις ανάγκες της Κύπρου, οπότε θα αναστέλλονταν οι συνεννοήσεις με τους Σοβιετικούς. Ο Ρασκ απέρριψε την πρόταση και ούτε δέχτηκε να προσφέρει οποιαδήποτε εγγύηση για την ασφάλεια της Κύπρου, προκειμένου να ματαιωθεί η αγορά σοβιετικών όπλων. Ο τότε υπουργός Εθνικής Αμύνης της Ελλάδας Πέτρος Γαρουφαλιάς έδωσε τις εξής εξηγήσεις για την ανάγκη αγοράς σοβιετικών όπλων:
Και η απολογία…
Όλο το πολεμικό υλικό με το οποίο εξοπλίστηκε η Κυπριακή Εθνική Φρουρά και οι ελληνικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ-Μ ήταν αγγλικής κατασκευής, της περιόδου του Β ́ Παγκόσμιου Πολέμου, που βρισκόταν στις αποθήκες μας αχρησιμοποίητο από τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Κανένα όπλο αμερικανικής προελεύσεως ή προελεύσεως ΝΑΤΟ δεν απεστάλη στην Κύπρο και καμιά μείωση σε πολεμικό υλικό δεν υπέστη ο Ελληνικός Στρατός. Αυτός ακριβώς υπήρξε ο λόγος για τον οποίο κρίθηκε αναγκαία η αγορά από την Ρωσία πολεμικού υλικού για την συμπλήρωση του σταλέντος από την Ελλάδα, όπως ορισμένου αριθμού αντιαρματικών και αντιαεροπορικών πυροβόλων, ορισμένου αριθμού αρμάτων, τορπιλακάτων και πυραύλων.
Πρέπει να σημειωθεί πως η απόφαση όπως η Κυπριακή Κυβέρνηση προμηθευθεί πολεμικό υλικό από χώρες ανατολικές λήφθηκε σε σύσκεψη υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Παπανδρέου, που έγινε στο Καστρί την 11ην Αυγούστου 1964 με πρακτικογράφο τον ταγματάρχη κ. Α. Γ. Μπάλλα».
9.4.1965: Ο Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς και η Κυβέρvηση παραδέχovται επίσημα τηv αγoρά τωv πυραύλωv "Σαμ" από τη Ρωσία, η άφιξη τωv oπoίωv μεταιώvεται τελικά κι' έτσι αυτoί καταλήγoυv στηv Αίγυπτo.
S-1660
Η απόφαση για αγορά των πυραύλων προκάλεσε διεθνή σάλο, ιδιαίτερα στις τάξεις του ΝΑΤΟ και τις χώρες της Δύσης που ήταν αδύνατο να δεχθούν ότι ρωσικά όπλα θα μεταφέρονταν στην Κύπρο, σε μια τόσο ζωτική περιοχή της Μεσογείου.
Και την ευθύνη της ματαίωσης της άφιξης των πυραύλων ανέλαβε ο Υπουργός Εθνικής Αμυνας Πέτρος Γαρουφαλιάς, ο οποίος τελικά παρενέβη και παρεμπόδισε την εισαγωγή τους στην Κύπρο κι έτσι το πλοίο που τους μετέφερε επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια άπρακτο λίγες ημέρες αργότερα.
Τελικά οι Κυπριακοί πύραυλοι που εφυλάσσοντο στην έρημο του Σινά, κατά τον μεγάλο πόλεμο Ισραήλ – Αιγύπτου βομβαρδίσθηκαν από την αεροπορία του Ισραήλ και έτσι η Κύπρος και κουρεμένη βγήκε και το μαλί πλήρωσε.
Το 1965 είναι η χρονιά της πρώτης απόπειρας της Κυπριακής Δημοκρατίας να εγκαταστήσει στο έδαφός της οπλικά συστήματα σοβιετικής τεχνολογίας. H αντίδραση των ΗΠΑ στην πολιτική αυτή απόφαση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που υποδήλωνε τη θέλησή του για αδέσμευτη πολιτική, ήταν έντονη. Τα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ της χρονιάς εκείνης αποτυπώνουν ένα ελάχιστο τμήμα των παρασκηνιακών πιέσεων που είχαν ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί, τελικά, στα μέσα της χρονιάς, το όλο εγχείρημα.
O Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Λαμπουίς σπεύδει στο Καστρί, όπου κάνει εντονότατο προφορικό διάβημα στον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. «H κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει σοκαριστεί από το γεγονός ότι ο πιστός σύμμαχος του NATO, η Ελλάδα, χωρίς να πληροφορήσει τις ΗΠΑ ή το NATO, επέτρεψε σε πολίτες της να εκπαιδευτούν σε σοβιετικά όπλα», αναφέρει πως του είπε, σε τηλεγράφημα προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με ημερομηνία 16 Μαρτίου 1965.
O Γ. Παπανδρέου απαντά πως «θα ήταν παράλογο να πει στον Μακάριο και την κυβέρνηση της Κύπρου να αφοπλιστούν και μόνο να «προσεύχονται» να μην γίνει τουρκική επίθεση. Αν οι ΗΠΑ ήθελαν να απευθύνουν προειδοποίηση προς τις κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας εναντίον κάθε στρατιωτικής επέμβασης στην Κύπρο, τότε αυτός (σ.σ. ο Γ. Παπανδρέου) θα μπορούσε να διαβεβαιώσει τις ΗΠΑ, ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω ανωμαλία στην Κύπρο. Θα μετέβαινε ο ίδιος εκεί για να εγκαθιδρύσει έλεγχο της ελληνικής κυβέρνησης επί της κατάστασης».
Τριάντα χρόνια αργότερα, η Κύπρος θα ξαναζήσει μια κωμικοτραγική επανέκδοση αυτής της ιστορίας, με την αποτυχημένη προσπάθεια εγκατάστασης στη Μεγαλόνησο των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-300. Και πάλι η Ουάσιγκτον δεν θα το επιτρέψει.
Οι σοβιετικοί πύραυλοι
Τρεις μήνες αργότερα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρασκ εξέφρασε την απορία στον Κύπριο ομόλογό του Σπύρο Κυπριανού «πώς είναι δυνατόν η Κύπρος να επιδιώκει την Ενωση με μια χώρα του NATO, την Ελλάδα, και ταυτόχρονα να διαθέτει σοβιετικούς πυραύλους».
Μυστικές συνομιλίες
Η διεξαγωγή των μυστικών συνομιλιών Αθήνας - Αγκυρας, στις οποίες αναφέρθηκε ο Ανδρέας, είναι ένα θέμα που απασχολεί τους διπλωματικούς και πολιτικούς κύκλους όλη τη χρονιά. O λόγος για τον οποίο οι Κύπριοι δεν έπρεπε να πληροφορηθούν το περιεχόμενο των συνομιλιών που τους αφορούσαν εξηγείται σε τηλεγράφημα της αμερικανικής πρεσβείας της Λευκωσίας προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με ημερομηνία 30 Μαΐου. «O κύριος στόχος του Μακαρίου είναι είτε να λάβει μέρος σε συζητήσεις για το μέλλον της Κύπρου είτε να δυναμιτίσει οποιεσδήποτε διμερείς συμφωνίες θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντά του». Τελικά, δεν χρειάστηκε η παρέμβαση του Μακαρίου για να οδηγηθούν σε αδιέξοδο οι συνομιλίες του Ελληνα πρέσβη Σγουρδέου με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Ισίκ στο Λονδίνο. Οι δύο πλευρές το «κατάφεραν» μόνες τους.
H Τουρκία, ως αντάλλαγμα για την Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ζητούσε να της εκχωρηθεί ελληνικό έδαφος ισοδύναμο με το 18-20% της επιφάνειας της Κύπρου. O Ισίκ πρότεινε την προσάρτηση στην Τουρκία της περιοχής του νομού Εβρου που εκτείνεται από το Διδυμότειχο ώς τα βουλγαρικά σύνορα. Ακούγοντας τις θέσεις αυτές, η ελληνική πλευρά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν συζητά το ενδεχόμενο της Ενωσης σε σοβαρή βάση. Οι Αμερικανοί, όμως, τι πιστεύουν; Με τηλεγράφημα της 16ης Ιουνίου, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δίνει εντολή στην πρεσβεία της Αθήνας να επισημάνει στους Ελληνες ότι «οι τουρκικές εδαφικές διεκδικήσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένες και εξισσοροπούνται με το παραπάνω χάρη στα επιπλέον εδάφη που θα κερδίσει η Ελλάδα ενσωματώνοντας την Κύπρο».
Στις αρχές του 1967 ανακύπτει το θέμα μιας νέας παρτίδας όπλων, τα οποία ο Μακάριος προσπαθούσε να φέρει στην Κύπρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, τηλεγράφημα προερχόμενο από την αμερικανική πρεσβεία στην Αγκυρα προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρουσιάζει το θέμα των τσεχικών όπλων από την τουρκική σκοπιά. O υπουργός Εξωτερικών Τσακλαγιανκίλ καθιστά σαφές στον Αμερικανό πρέσβη ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί τετελεσμένα γεγονότα. «H τουρκική κυβέρνηση κατέστησε σαφές ότι αν τα όπλα δεν τεθούν υπό τον έλεγχο του OHE, θα αποστείλει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αντίστοιχο αριθμό όπλων στην Κύπρο, ώστε να αποκατατασταθεί η ισορροπία. O Τσακλαγιανγκίλ δήλωσε ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει πλήρη συναίσθηση πως κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση στην Κύπρο, υπογράμμισε όμως ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος δεν θα επαναληφθεί, αν δεν υπάρξει ικανοποιητική λύση στο θέμα των τσέχικων όπλων..
..O Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε ακόμη ότι ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα έχει ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση πως επιθυμεί την παράδοση των όπλων υπό τον έλεγχο του OHE, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι ήταν πεπεισμένος πως ο Μακάριος θα αποδεχόταν τις αμερικανικές πιέσεις για την επίλυση του θέματος χωρίς να αντιδράσει….. κλπ.
1967 Η απόσυρση της ελληνικής Μεραρχίας
Η σύγκρουση στην Κοφίνου και η απόσυρση της Μεραρχίας από την Κύπρο, είναι μια από τις «μαύρες» σελίδες της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας, καθώς επίσης συνδέεται άρρηκτα με τη Χούντα των Συνταγματαρχών και την τουρκική εισβολή το 1974.
Με την παρέμβαση των Αμερικανών, που εκδηλώθηκε με την αποστολή του υφυπουργού Άμυνας Σάιρους Βανς στο τρίγωνο Αθήνας – Άγκυρας – Λευκωσίας, η κρίση διευθετήθηκε με μια οδυνηρή υποχώρηση του δικτατορικού καθεστώτος της Ελλάδας.
Υπό την πίεση Αμερικανών, Βρετανών και Καναδών, οι οποίοι ενδιαφέρονταν πρωτίστως για την τύχη της Νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, αναγκάστηκε να αποσύρει από την Κύπρο την ελληνική μεραρχία, που είχε στείλει μυστικά ο Γεώργιος Παπανδρέου μετά τα γεγονότα του 1963 – 1964. Μαζί αναχωρεί και ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής και πολλοί Έλληνες αξιωματικοί….
Στις 29 Νοεμβρίου του 1967 οριστικά, υπογράφεται η περίφημη συμφωνία Πιπινέλη- Τσαγλαγιαγκίλ, με την «παρέμβαση» των Αμερικανών, η οποία προέβλεπε την απόσυρση της ελληνικής Μεραρχίας από την Κύπρο, έπειτα από τα τρομερά επεισόδια και την σύγκρουση στην Κοφίνου.
Η χούντα ικανοποίησε τουρκικό αίτημα εντός δώδεκα ημερών!
Έτσι, η Κύπρος αφέθηκε έκθετη σε ενδεχόμενη τουρκική εισβολή, που πραγματοποιήθηκε τελικά τον Ιούλιο του 1974. Άμεση συνέπεια της αποχώρησης της ελλαδικής μεραρχίας ήταν η ανακήρυξη της «Προσωρινής Τουρκοκυπριακής Διοίκησης», με την οποία οι Τουρκοκύπριοι εμφανίσθηκαν πλέον όχι ως μειονότητα ή απλή κοινότητα, αλλά ως μια οργανωμένη πολιτική οντότητα.
Σύμφωνα με το πόρισμα της Εξεταστικής, η Τουρκία ζήτησε την απόσυρση της μεραρχίας στις 17 Νοεμβρίου 1967, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Τσαγλιαγιανκίλ κάλεσε τον τότε Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα και, με πρόσχημα τη χρησιμοποίηση βαρέων όπλων από τον Γρίβα, απαίτησε να φύγει η ελληνική μεραρχία από την Κύπρο.
Αυτός όμως που δεν είναι γνωστό είναι ότι η χούντα, ως γνήσια ξενοκίνητο καθεστώς, αποδέχθηκε και σχετικό αίτημα των ΗΠΑ. Το πόρισμα αποκαλύπτει ότι «την ημέρα που αποφάσισε η 'κυβέρνηση' την ανάκληση της μεραρχίας, 29.11.67, είχε εκδηλωθεί η γνωστή 'μεσολαβητική προσπάθεια των ΗΠΑ' και ειδικότερα του απεσταλμένου του Προέδρου Νίξον Αμερικανού δικηγόρου κ. Βανς, ο οποίος όχι μόνο μετέφερε στην ελληνική πλευρά την αξίωση της Τουρκίας για ανάκληση της μεραρχίας, αλλά και σύστησε στην 'κυβέρνησή μας' φορτικά την αποδοχή αυτής της τουρκικής αξίωσης. (Ο χαρακτηρισμός της σύστασης του κ. Βανς ως φορτικής ανήκει στις καταθέσεις των Κων. Κόλλια και Γρηγ. Σπαντιδάκη)».
Το τμήμα της κατάθεσής του Παπαδόπουλου που διατίθεται, δεν φωτίζει παρά ελάχιστα πράγματα. Η εντύπωση που δίνει είναι πως ΄΄το παίζει πρωθυπουργός΄΄ που ασχολείται με τα σοβαρά πράγματα και δεν γνωρίζει π.χ. για βασανιστήρια. Πολύ σημαντικό είναι αυτό που λέει για την απόσυρση της μεραρχίας από την Κύπρο τέλη του 1967 «…παρενέβη ο Βανς και όλοι οι άλλοι εσταμάτησαν… εκπρόσωπος του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών… Τι να κάνουμε;…»!! Αυτός λειτουργούσε έτσι διότι θεωρούσε τους Αμερικανούς ιδιοκτήτες της Ελλάδας και της Κύπρου και τον εαυτό του θυρωρό! Το φαινόμενο δεν έχει εκλείψει.
1974. Μετά τον πρώτο ΑΤΤΙΛΑ.
14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Γενεύη ώρα 3 το πρωϊ: Η συνεδρία διακόπτεται, λόγω των ιταμών αξιώσεων των Τούρκων…
Ο Τουράν Γκιουνές τρέχει αμέσως στο τηλέφωνο. Ζητά να τον συνδέσουν με την Αγκυρα και τον Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ. Μιλά συνθηματικά:
- Η Αϋσέ μπορεί να πάει διακοπές (Αϋσέ είναι το όνομα της κόρης του Γκιουνές).
Το μήνυμα σημαίνει ότι μπορεί να αρχίσει αμέσως η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής.
Σε λίγο τα εκατοντάδες τουρκικά άρματα στην Κύπρο βάζουν μπροστά τις μηχανές τους, και εξορμούν προς δυο κατευθύνσεις, προς Αμμόχωστο Ανατολικά και προς Μόρφου δυτικά.
Η ελληνική κυβέρνηση ουδεμία στρατιωτική βοήθεια προσέφερε στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της περιόδου της Διάσκεψης της Γενεύης, ούτε και μετά την κατάρρευσή της. Οπως ανέφερε ο Καραμανλής στον Κληρίδη κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής του Κληρίδη, λίγες ώρες μετά, στην Αθήνα, μετά την κατάρρευση της Διάσκεψης της Γενεύης, η Ελλάδα ουδεμία βοήθεια μπορούσε να προσφέρει στη Κύπρο….. Η ΚΥΠΡΟΣ ΚΕΙΤΑΙ ΜΑΚΡΑΝ… Είχαν μιλήσει και τηλεφωνικώς μετά τις δηλώσεις Μαύρου και διαχώρισε και προηγουμένως την θέση του... άλλο τι λέει ο Μαύρος και άλλο τι λέω εγώ……….»
Ο Καραμανλής αντιμετώπισε το Κυπριακό με ψυχρή λογική, προσπαθώντας να τηρήσει αποστάσεις τόσο από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο όσο και από τον Μαύρο, ο οποίος στην Γενεύη δήλωσε την συμπαράσταση της μητέρας πατρίδας προς την Κύπρο.
Μαύρος «Μεταξύ ντροπής και πολέμου, θα επέλεγα το δεύτερο.»
ΦΕΥ! Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΑΛΩ.
Εξήντα-πέντε λεπτά μετά το ναυάγιο της Διάσκεψης της Γενεύης, στις 4:35 π.μ., ο τουρκικός στρατός εξαπολύει σφοδρή επίθεση σε όλα τα μέτωπα της Κύπρου («Αττίλας 2»). Άρματα μάχης και ισχυρές μονάδες πεζικού κινούνται ανατολικά προς την κατεύθυνση της Αμμοχώστου και δυτικά προς τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λεύκας και την κωμόπολη Μόρφου. Οι μάχες μαίνονταν όλη την ημέρα, ιδιαίτερα στα βόρεια της Λευκωσίας και το αεροδρόμιο της, το οποίο οι βάρβαροι παρά την υπεροπλία τους δεν κατόρθωσαν να καταλάβουν….
Οι ολίγοι Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες αδελφοί αποδυναμωμένοι, άοπλοι και χωρίς ενισχύσεις πλέον, αντιμετωπίζουν σθεναρά μόνοι τις ορδές των μυρίων Τούρκων σιδερόφρακτων εισβολέων από ξηρά, θάλασσα και αέρα, αφού βοήθεια, από την Ελλάδα δεν μπορούσε να σταλεί λόγω του ότι Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΚΕΙΤΟ ΜΑΚΡΑΝ….
1974. Νεκροί άμαχοι και στρατιώτες περί τις 6000 ανάμεσα τους και αρκετοί Ελλαδίτες αδελφοί.. Αγνοούμενοι 1619. Εκτοπισμένοι πρόσφυγες, άνω των 150.000. Εγκλωβισμένοι άνω των 20.000. 37% κατεχόμενα εδάφη.
Η ελληνική κυβέρνηση, όποια και να ήταν η στρατιωτική της δύναμη το 1974, έπρεπε να είχε «τουλάχιστον» καθ οιονδήποτε τρόπο, αποστείλει ενισχύσεις και πολεμοφόδια στην δοκιμαζόμενη Κύπρο προς ενίσχυση των αδελφών Ελλήνων Κυπρίων. Το ότι ο Καραμανλής ουδέν έπραξε για να βοηθήσει την Κύπρο την ώρα της μεγαλύτερης της δοκιμασίας, δυστυχώς για τον ίδιο, αυτό καταγράφηκε με μελανά ανεξίτηλα χρώματα ντροπής στην Ελληνική Ιστορία……
Το 1967, μια άλλη Ελληνική Κυβέρνηση, μη δημοκρατική, απέσυρε τη μεραρχία από την Κύπρο και την άφησε γυμνή. Το 1974, μια άλλη Κυβέρνηση δημοκρατική, εγκατέλειψε την Κύπρο ανυπεράσπιστη στον δεύτερο Αττίλα.
1998. ΡΩΣΙΚΟΙ ΠΥΡΑΥΛΟΙ S 300
Αντί στην Κύπρο, κατέληξαν στην Κρήτη
Οι πύραυλοι S-300 παραδόθηκαν τελικά προς ενταφιασμό στην Κρήτη, για να μαρτυρούν τον εξευτελισμό μιας ηρωικής πρωτοβουλίας του Κληρίδη για τη σωτηρία της Κύπρου. Ο ΥΠΑΜ Γ. Ομήρου, προς μεγάλη του τιμή, παραιτήθηκε από ευθιξία μετά τη σύσκεψη των Αθηνών. ( Από 28 Φεβρ. 1998 έως 4 Ιαν. 1999)
Ο Κ. Σημίτης προσπάθησε να πείσει τον Γ. Κληρίδη να ακυρώσει την παραγγελία ή να μεταφερθούν οι πύραυλοι στην Κρήτη, όπως και έγινε. Με τη στάση του αυτή προκαλεί μίνι κρίση στις σχέσεις της Αθήνας - Λευκωσίας
27ης Νοεμβρίου 1998 στο Μέγαρο Μαξίμου, με βάση μαρτυρία του τότε υπουργού Άμυνας της Κύπρου, Γιαννάκη Ομήρου, ο οποίος συμμετείχε, τότε ειπώθηκαν βαριές κουβέντες.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Φαίνεται να βρίσκεται σε εξέλιξη, απροσδιόριστη ως προς τον χρόνο και τον ακριβή χαρακτήρα πρωτοβουλία για το Κυπριακό. Όταν βρεθήκαμε τον Αύγουστο είχαμε συμφωνήσει κάποια πράγματα. Πρωτοβουλία μέχρι τώρα δεν έχει εκδηλωθεί. Ο κ. Πάγκαλος έστειλε μια επιστολή στην Όλμπραϊτ. Ωστόσο, υπήρξε μια σιωπή από τους Αμερικανούς για τα θέματα που μας ενδιαφέρουν όπως είναι ο αφοπλισμός. Υπάρχει το θέμα των πυραύλων.
Πρόεδρος Κληρίδης: Προτού μπούμε σε συζήτηση αυτών των θεμάτων, θέλω να κάμω τις εξής παρατηρήσεις. Στην Αθήνα οι εφημερίδες γράφουν, ότι η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε οι πύραυλοι να μεταφερθούν στην Κρήτη και το εμπόδιο είναι ο Κληρίδης. Εκφράζω τον φόβο ότι η Ελληνική Κυβέρνηση θα παρουσιαστεί ως υποχωρήσασα και ότι το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου – Ελλάδας θα υποστεί πλήγμα. Και δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι υπάρχουν και εκείνοι που το αμφισβητούν. Το 1967 μια άλλη Ελληνική Κυβέρνηση, μη δημοκρατική, απέσυρε τη μεραρχία από την Κύπρο και την άφησε γυμνή.
Το 1974 μια άλλη Κυβέρνηση, δημοκρατική, εγκατέλειψε την Κύπρο ανυπεράσπιστη, στον δεύτερο Αττίλα. Δεν θέλω να πιστέψω ότι θα συμβεί και τώρα το ίδιο. Θέλω να υπογραμμίσω ότι κινδυνεύει το γόητρο και η υπόσταση του μετώπου Κύπρου και Ελλάδας που κτίσαμε με κόπο και μόχθο. Προσωπικά δεν με ενοχλεί το πολιτικό κόστος διότι δεν θα είμαι ξανά υποψήφιος για την προεδρία. Όμως, με φοβίζει το κλίμα που θα δημιουργηθεί μέσα στον Κυπριακό Ελληνισμό…
Στο σημείο αυτό και ενώ στη σύσκεψη επικρατούσε παγωμάρα, ο Πρωθυπουργός Σημίτης διέκοψε φανερά εκνευρισμένος τον Πρόεδρο Κληρίδη.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Κύριε Πρόεδρε, με εκπλήσσει ο τρόπος που μιλάτε. Είναι απαράδεκτος. Η Ελλάδα και αυτή η Ελληνική Κυβέρνηση ουδέποτε θα εγκαταλείψουν την Κύπρο. Ένα τέτοιο θέμα δεν θα έπρεπε να το εγείρετε…
Πρόεδρος Κληρίδης: Ήθελα να ξεκαθαρίσω το ζήτημα του πολιτικού κόστους. Τώρα έρχομαι στο βασικό θέμα. Οι S-300 παραγγέλθηκαν σε πλήρη γνώση της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Ελληνικού Υπουργείου Άμυνας. Μάλιστα, ενώ εγώ διαπραγματευόμουν μικρότερου βεληνεκούς πυραύλους, μου υποδείχθηκε από το ΓΕΕΘΑ ότι θα έπρεπε να πάρουμε τους S-300. Οι Ρώσοι αρχικά αρνούνταν να μας προμηθεύσουν και αναγκάστηκα να στείλω επιστολή στον Ρώσο πρωθυπουργό. Η θέση ότι οι πύραυλοι θα πρέπει, είτε να εγκατασταθούν στην Κρήτη είτε να μην έλθουν καθόλου, δεν είναι ορθή. Έθεσα, όπως είναι γνωστό, ορισμένους όρους, όπως η αποστρατιωτικοποίηση, που δεν υλοποιήθηκαν. Δεν υπήρξε καμιά ανταπόκριση. Η θέση μου είναι ότι δεν πρέπει να υποκύψουμε. Ούτε συμφωνώ ότι πρέπει να συνδέσουμε το θέμα των πυραύλων με την προοπτική ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., διότι είμαστε αρκετά μακριά από τον χρόνο που θα αποφασιστεί. Ούτε πιστεύω ότι οι Αμερικανοί και οι Άγγλοι θα ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία για να πάμε σε λύση.
Αν ενδώσουμε στο θέμα των πυραύλων, αν φανούμε «καλά παιδιά», δεν πρόκειται να διαφοροποιήσουμε τη στάση Αμερικανών και Βρετανών. Οι Αμερικανοί μόλις διαπίστωσαν την αδιαλλαξία των Τούρκων, στην πρόταση για απαγκίστρωση, περιορισμό των εξοπλισμών, αφαίρεση βαρέων όπλων και μείωση στρατευμάτων, αποσύρθηκαν. Καμιά πίεση δεν τους άσκησε ο Χόλμπρουκ. Η άποψή μου είναι ότι οι πύραυλοι πρέπει μεταφερθούν στην Κύπρο και προς το παρόν να μην τους αναπτύξουμε. Δεν ανησυχώ ότι θα υπάρξει θερμό επεισόδιο. Άλλωστε οι μεγαλύτερες αντιδράσεις προέρχονται από τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς και λιγότερο από τους Τούρκους.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Φαίνεται να κλείνετε την πόρτα σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις και σε πρωτοβουλία της Χέρκους (εκπροσώπου του Γ.Γ. του ΟΗΕ στην Κύπρο).
Πρόεδρος Κληρίδης: Δεν είπα ότι θα ανακοινώσουμε απόφαση γύρω από το θέμα των πυραύλων.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Πώς θα χειριστείτε το θέμα; Θα συγκαλέσετε το Εθνικό Συμβούλιο;
Ακολουθεί συζήτηση για τις νέες ημερομηνίες στην άφιξη των πυραύλων. Ο Πρόεδρος Κληρίδης αναφέρει ότι του δημιουργείται η εντύπωση ότι η Ελληνική Κυβέρνηση πήρε απόφαση για τη μη έλευση των πυραύλων.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Δεν έχω πει ότι πήραμε απόφαση. Άλλωστε πώς μπορούσαμε να πάρουμε απόφαση χωρίς να μιλήσουμε; Οι πύραυλοι χρειάζονται προστασία. Χρειάζονται αντιαεροπορικά συστήματα, μια πλήρη αντιαεροπορική ομπρέλα που δεν τη διαθέτει η Κύπρος. Περαιτέρω υπάρχει το θέμα της μετακίνησης των πυραύλων. Πληροφορούμαι ότι τα οχήματα που θα μεταφέρουν το πυραυλικό σύστημα, έχουν μήκος 100 μέτρων. Πώς θα ανέβουν τους στενούς και δύσβατους ορεινούς δρόμους του Τροόδους;
Στη συνέχεια ο Πρωθυπουργός αναπτύσσει πολιτικά επιχειρήματα γιατί δεν πρέπει να υπάρξει επιμονή στη μεταφορά των πυραύλων στην Κύπρο, με κυριότερα, τις διεθνείς αντιδράσεις, την στρατιωτικοποίηση του Κυπριακού και τις δυσκολίες για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου.
Και συνέχισε: Λέτε να μεταφερθούν οι πύραυλοι στην Κύπρο και να μην αναπτυχθούν. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι δεν θα κτυπήσουν οι Τούρκοι. Στην Τουρκία επικρατεί πολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα και συνεπώς υπάρχει ένα πολιτικό κλίμα που ευνοεί επιθετικές ενέργειες. Οι πύραυλοι, έστω και αποθηκευμένοι, θα αποτελούν μια συνεχή εστία έντασης. Σε ό,τι αφορά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, διαφωνώ ότι δεν θα επηρεαστεί, επειδή ο χρόνος ένταξης θα είναι το 2004-2005. Θα το εγείρουν οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Βρετανοί και άλλοι και θα εμποδίσουν την ένταξη. Σε κάθε περίπτωση οι επιπτώσεις θα είναι αρνητικές από τη μεταφορά και εγκατάσταση των πυραύλων στην Κύπρο. Και κάτι άλλο. Στις 11 και 12 Δεκεμβρίου θα έλθετε στη Βιέννη για τη Σύνοδο Κορυφής. Τι θα απαντήσετε, όταν σας υποβληθεί ερώτηση για το θέμα των πυραύλων;
Πρόεδρος Κληρίδης: Η απάντησή μου θα είναι ότι θα αποφασίσει το Εθνικό Συμβούλιο.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Δεν συμφωνείτε να δηλώσετε ότι θα έλθουν στην Ελλάδα;
Πρόεδρος Κληρίδης: Όχι, διότι θα φανεί ότι ενδώσαμε.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Αν έλθουν τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο Ασφαλείας και πουν ότι η θητεία της Ειρηνευτικής Δύναμης θα ανανεωθεί, μόνο αν δεν έλθουν οι πύραυλοι; Συμφωνώ ότι δεν πρέπει να φανεί διάσταση μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας. Μπορεί να έχουμε διαφορετικές εκτιμήσεις αλλά δεν θέλουμε να αφήσουμε μόνη την Κύπρο. Ο φόβος μας όμως είναι ότι θα οδηγηθούμε σε περιπέτειες. Στόχος ήταν να δοθεί ένα μήνυμα με τους πυραύλους. Και το μήνυμα δόθηκε.
Στη συνέχεια όπως αναφέρει το δημοσίευμα ο Πρόεδρος Κληρίδης επιχειρηματολογεί, διαφωνώντας με τον Κ. Σημίτη για τα όσα είχε αναφέρει για την στρατιωτική πτυχή του θέματος και ακολουθεί ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρον διάλογος.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Τι θα συμβεί αν οι Τούρκοι στείλουν αεροπλάνα για υπερπτήσεις πάνω από τη Λευκωσία;
Πρόεδρος Κληρίδης: Θα τους καταγγείλουμε στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Δεν θα επηρεαστεί ο τουρισμός σας;
Πρόεδρος Κληρίδης: Θα το αντέξουμε. Η οικονομία μας είναι ισχυρή.
Πρωθυπουργός Σημίτης: Και αν οι Τούρκοι προχωρήσουν σε κάποιας μορφής χερσαία επιχείρηση, για να καταλάβουν εδάφη; Τι θα γίνει;
Πρόεδρος Κληρίδης: Θα γίνει πόλεμος!
Ο Σημίτης άκουσε με έκπληξη και έκδηλη ταραχή τη χωρίς δισταγμούς αναφορά του Κληρίδη για πόλεμο και περιορίστηκε να αναφωνήσει επαναλαμβάνοντας δις το ερώτημα: «πόλεμος; πόλεμος;».
Οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο σε Τουρκία και Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω του πολέμου ωστόσο τα ιμπεριαλιστικά τερτίπια των ΗΠΑ κράτησαν μόνο τέσσερα (;) χρόνια και συνέχισα να προμηθεύουν με βαρύ οπλισμό την Τουρκία, η οποία εν συνεχεία εξοπλίζει τον στρατό κατοχής στη Κύπρο…..
Τέλος, διερωτώμαι, ποια είναι η ενδεδειγμένη αποτρεπτική ισχύ και της Ελλάδας και της Κύπρου, έναντι των βαρβάρων, που πάντα έχουν την στήριξη και ανοχή των δόλιων μας συμμάχων, ούτως ώστε να υπάρξει ουσιαστική αντίσταση στις βλέψεις και διεκδικήσεις των επίδοξων ολετήρων του Ελληνισμού….. Έχουν περάσει 46 χρόνια και οι εισβολείς παραμένουν στη Κύπρο… υποστηριζόμενοι από τους Αγγλοαμερικανούς και το ΝΑΤΟ …. και στο θύμα της Τουρκίας την Κύπρο συνεχίζεται το εμπάργκο όπλων…..
Ζήτω η Ελληνική ηρωϊκή ακριτική Ελληνική Κύπρος και ας ευχόμαστε να μην είναι υποψήφια για πολλοστή φορά, για ακόμη μια προδοσία εις βάρος της…
Και προσθέτω ένα μικρό αλλά μεγάλο σε διδάγματα απόσπασμα, από τα ιερά απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη…
25 Μαρτίου 1825: Μάχη των Μύλων. Εκεί όπου 480 Έλληνες διέλυσαν 6.200 του Ιμπραήμ.
Χαρακτηριστικός είναι ο διαλόγος του Μακρυγιάννη με τον υποναύαρχο Δεριγνύ λίγο πριν τη Μάχη, όπως τον περιγράφει ο ίδιος στα απομνημονεύματά του:
“Ἐκεῖ ὀποὔφκιανα τίς θέσες εἰς τούς Μύλους, ἦρθε ὁ Ντερνύς νά μέ ἰδῆ. Μοῦ λέγει: “Τί κάνεις αὐτοῦ; Αὐτές οἱ θέσες εἶναι ἀδύνατες· τί πόλεμο θά κάνετε μέ τόν Μπραΐμη αὐτοῦ;”. Τοῦ λέγω: “Εἶναι ἀδύνατες οἱ θέσες καί ἐμεῖς, ὅμως εἶναι δυνατός ὁ Θεός ὁποῦ μᾶς προστατεύει· καί θά δείξωμεν τήν τύχη μας σ’ αὐτές τίς θέσες τίς ἀδύνατες· κι’ ἄν εἴμαστε ὀλίγοι εἰς τό πλῆθος τοῦ Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ’ ἕναν τρόπον, ὅτι ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθεν καί ὥς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦνε· τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά. Καί οἱ ὀλίγοι ἀποφασίζουν νά πεθάνουν· καί ὅταν κάνουν αὐτείνη τήν ἀπόφασιν, λίγες φορές χάνουν καί πολλές κερδαίνουν. Ἡ θέση ὁποῦ εἴμαστε σήμερα ἐδῶ εἶναι τοιούτη· καί θά ἰδοῦμεν τήν τύχη μας οἱ ἀδύνατοι μέ τούς δυνατούς”. –”Τρέ μπιέν”, λέγει κι’ ἀναχώρησε ὁ ναύαρχος”.
Και οι ολίγοι Έλληνες κατατρόπωσαν τους μυρίους βαρβάρους…
Τελειώνοντας προσθέτω ένα εξαιρετικό διδακτικό ποίημα του Ν. Γκάτσου αφιερωμένο στον Μέγα Μακρυγιάννη……
Μπάρμπα Γιάννη Μακρυγιάννη
δεν μας τα ‘γραψες καλά.
Δες ο Έλληνας τι κάνει
για ν’ ανέβει πιο ψηλά.
Μπάρμπα Γιάννη Μακρυγιάννη
πάρε μαύρο γιαταγάνι
κι έλα στη ζωή μας πίσω
το στραβό να κάμεις ίσο.
Μπάρμπα Γιάννη Μακρυγιάννη
δεν μας τα ‘γραψες σωστά.
Το φιλότιμο δε φτάνει
για να πάει κανείς μπροστά.
Μπάρμπα Γιάννη Μακρυγιάννη
πάρε μαύρο γιαταγάνι
κι έλα στη ζωή μας πίσω
το στραβό να κάμεις ίσο.
Στίχοι για το τραγούδι Μπαρμπα-Γιάννη Μακρυγιάννη Ξυλούρης Νίκος του έτους 1974 σε στίχους Γκάτσος Νίκος και σύνθεση Ξαρχάκος Σταύρος
Αποσπασματικες πληροφορίες και ερανισμένα αποσπάσματα, από Ιστορικά βιβλία του αείμνηστου Γλαύκου Κληρίδη, δημοσιεύσεις εφημερίδων της τότε εποχής, μαρτυρίες και αφηγήσεις, Γιαννάκη Ομήρου, Π. Παπαδημητρίου, Π. Παπαπολυβίου, Π.Κούρου κ.ά.
Επιμέλεια – Έρευνα από Αντώνη Αντωνά – Συγγραφέα από Ελληνική Κύπρο.
www.ledrastory.com cyprushellenica.blogspot.com
Ίδε: ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΔΟΛΙΟΙ ΟΛΕΤΗΡΕΣ, ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΗΘΕΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.
Αλλες πηγές αποσπασμάτων
https://www.kathimerini.gr/127716/
http://www.reporter.com.cy/
https://el.wikipedia.org/
https://www.onalert.gr/
https://www.artsandthecity.gr/
ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΞ ΑΠΟΡΡΗΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΟΥ ΜΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΟΥΡΟΥ......
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΟ ΓΛΑΥΚΟΥ ΚΛΗΡΙΔΗ
koukfamily
https://thesecretrealtruth.blogspot.com/2020/05/s-300.html?m=0
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου