Ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς δὲν ὁμιλεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του...Κι ὅμως ἦταν ἀνάμεσα στοὺς συντελεστὰς τῆς νίκης,δίπλα στὸ μεγάλο πρωταγωνιστή, τὸν τότε Διάδοχο, τὸν Βασιλέα Κωνσταντῖνο, καὶ Ἀρχιστράτηγο.
25 ᾽Οκτωβρίου 1936,-- Ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς μιλεῖ στὸ λαὸ τῆς Θεσσαλονίκης καί ἀρχίζει ἔτσι τὴν ὁμιλία του:
«Σὰν σήμερα ἐδῶ καὶ 24 χρόνια, μίαν ἡμέραν βροχερή, ὁ Ἑλληνικὸς στρατὸς ἐδιάβαινε ἐπάνω-κάτω σὰν αὐτὴ τὴν ὥρα,τὸν ᾿Αξιόν. Εἶχε ξεκινήσει ἀπὸ 20 ἡμέρας ἀπὸ τὰ παληὰ σύνορα τῆς Ἑλλάδος, ἔδωκε μάχες στὸ δρόμο͵ ἐδιάβηκε ποταμούς, σκαρφάλωσε βουνά, πέρασε μέσα ἀπὸ ἕλη καὶ ἀπὸ τέλματα χωρὶς νὰ τὸν σταματήσῃ τίποτε, ταχύτατα, χωρὶς νὰ προφθάσῃ νὰ φάγῃ ψωμί στὸν δρόμο, κι' ἔφθασε μπροστὰ στὸν ᾿Αξιό.
 |
| φωτό |
Τὴν νύκτα ἐδιάβηκε ὁ ᾿Αρχιστράτηγος μὲ ὀλίγους ἀξιωματικούς του, ὁ Διάδοχος τοῦ Θρόνου Κωνσταντῖνος, κι᾿ ἐτράβηξε πρὸς τὸ Τοψίν1. Μέσα στὴ νύκτα αὐτὴ ἄνοιξε ὁ στρατὸς σάν ἕνα πελώριο πέταλο. Τὸ δεξιό του ἤτανε στὸ Τεκελί2, τὸ κέντρον του στὸ Τοψίν, τὸ ἀριστερό του ἐτραβοῦσε κατὰ τὴν Μπάλτσα3 καὶ Δριμιγκλαβᾶ4 καὶ πρὸς τὴν Γιουβέσνα5. Ἕνα πελώριο πέταλο σὰν μιὰ μεγάλη ἀγκάλη γιὰ ν᾿ ἀγκαλιάσῃ τὴ Θεσσαλονίκη. Βροχή, σκοτάδια, οἱ στρατιῶται κοιμήθηκαν ἐπάνω στὴ βρεγμένη λάσπη καὶ οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς χωρίς να φάγουν ὅπως κι᾿ὁ Ἀρχιστράτηγος. Ὁ Κωνσταντῖνος δεν εἶχε να φάγῃ ἐκείνη την νύκτα. Τήν ἄλλη μέρα το πρωΐ,σάν αὔριο πρωΐ, ἐξεκίνησεν ὁ στρατὸς ἀπὸ ὅλα τὰ σημεῖα ποὺ σᾶς εἶπα καὶ ἐτράβηξε ἀπ᾽ ὅλες τὶς μεριὲς πρὸς τὴν Θεσσαλονίκην. Σὰν αὔριο τὴν νύκτα ἡ Θεσσαλονίκη παρεδίδετο στὴν ᾿Ελλάδα καὶ ἔμεινε πλέον στὰ χέρια της ἕως σήμερον καὶ γιά πάντα...»
Εἶναι μιὰ σύντομη, μιὰ πιστὴ ἀφήγησι τῆς ἱστορίας τῆς καταλήψεως τῆς Θεσσαλονίκης ἀπ᾿ τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἔχει γράψει μέ τὸ ἴδιο του τὸ χέρι τὴν ἱστορία της...
 |
| φωτό |
Ἔπειτα ἀπὸ τὴ νίκη τῶν Γιαννιτσῶν ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς προχώρησε μ᾽ ἀντικειμενικὸ σκοπὸ τὴν κατάληψι τῆς Θεσσαλονίκης. Ὁ Διάδοχος μὲ τὸ ᾿Επιτελεῖο του εἶχε φθάσει πιὰ στὸ Τοψὶν κι' ἀπὸ κεῖ εἶχε δώσει τὴ διαταγὴ τῆς ἐξορμήσεως. Ὅλα ἧσαν ἕτοιμα. Ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς θά ἔγραφε καὶ πάλι μιὰ ἔνδοξη σελίδα στην ἱστορία του...
Αἴφνης, εἰς το Τοψὶν φθάνουν, ὀλίγον μετὰ τὴν 3ην μ. μ. τῆς 25ης Ὀκτωβρίου 1912, οἱ ἐν Θεσσαλονίκῃ πρόξενοι καὶ ὁ Τοῦρκος φρούραρχος τῆς πόλεως, καὶ ζητοῦν ἀπὸ τὸν Ἕλληνα Ἀρχιστράτηγον νὰ παραδώσουν ὑπὸ ὄρους τὴν πόλιν. Ὁ ἀρχιστράτηγος Ταχσὶν πασᾶς ζητεῖ ὅπως ἐπιτραπῇ εἰς τὸν Τουρκικὸν στρατὸν νὰ ἀποχωρήσῃ ἕνοπλος εἰς Καρᾶ Μπουρνοῦ ὅπου θὰ παρέμενε μέχρι πέρατος τοῦ πολέμου.
Ὁ Ἕλλην ἀρχιστράτηγος ἀπορρίπτει ἀσυζητητὶ τοὺς ὅρους. Ζητεῖ τὴν παράδοσιν τῆς πόλεως καὶ πρὸ παντὸς τὴν παράδοσιν τῶν τουρκικῶν ὅπλων..Καὶ ἀξιοῖ ἄμεσον ἀπάντησιν.
Ἡ ἀπάντησις τοῦ δίδεται τὴν 3 μ. μ. τῆς ἑπομένης, Ὁ Ταχσὶν πασᾶς δέχεται τὴν ἄνευ ὅρων παράδοσιν!
Ὁ συνταγματάρχης Δούσμανης καί ὁ λοχαγός Ἰωάννης Μεταξᾶς, καὶ οἱ δύο ἀξιωματικοὶ τοῦ ἐπιτελείου τοῦ Διαδόχου, μεταβαίνουν εἰς Θεσσαλονίκην ὅπου συναντῶνται μετὰ τοῦ Τούρκου ἀρχιστρατήγου, καὶ ὑπογρὰφουν τὸ πρωτόκολλον τῆς παραδόσεως τὴν 11 μ. μ. τῆς 26ης Ὀκτωβρίου.
Ἰδοὺ ἐπὶ λέξει τὸ ἱστορικὁν ἔγγραφον:
« Ἄρθρον 1ον. Τὰ ὅπλα τῶν Τούρκων στρατιωτῶν τοποθετούμενα εἰς ἀποθήκας θὰ φυλαχθῶσιν ὑπ᾽ εὐθύνην τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ.
Ἄρθρον 2ον. Οἱ Τοῦρκοι στρατιῶται θὰ κατανεμηθῶσιν εἰς Καραμπουρνοῦ και εἰς τούς στρατιῶτας πυροβολικοῦ ἐν Τοψίν,θα διατρέφονται δε ὑπό τῶν ἀρχῶν τῆς Θεσσαλονίκης.
Ἄρθρον 3ον. Ἡ Θεσσαλονίκη παραδίδεται εἰς τον Ἑλληνικό Στρατόν μέχρι τῆς ὑπογραφῆς τῆς εἰρήνης.
Ἄρθρον 4ον. Οἱ Ἀξιωματικοί θα διατηρήσωσιν τά ξίφη των και θα παραμείνωσιν ἐλεύϑεροι ἐν Θεσσαλονίκῃ. Οὗτοι θὰ δώσωσι τὸν λόγον των ὅτι δὲν θὰ λάβωσι μέρος κατά τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ καὶ τῶν συμμάχων του κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ παρόντος πολέμου.
Ἄρθρον 5ον. Ὅλοι οἱ πολιτικοὶ ὑπάλληλοι θὰ εἶναι ἐλεύθεροι.
Ἄρθρον 6ον. Οἱ χωροφύλακες καὶ οἱ ἀστυνομικοὶ θά φέρωσι τὰ ὅπλα των.
Ἄρθρον 7ον. Τὸ Καραμπουρνοῦ θὰ χρησιμεύσῃ ὡς διαμονὴ τῶν ἀόπλων τούρκων στρατιωτῶν, Τὰ πυροβόλα καὶ πολεμικὰ μηχανήματα θὰ παραδοθῶσιν εἰς τοὺς Ἕλληνας.
Ἄρθρον 8ον. Τὰ ὑπὸ τοῦ 1ου ἄρθρου διαλαμβανόμενα δα ἐκτελεσθῶσιν ἐντὸς δύο ἡμερῶν, ἀρχῆς γινομένης ἀπὸ αὔριον Σάββατον 27 ᾿Οκτωβρίου 1912. Ἡ διορία αὕτη δύναται νὰ παραταθῇ τῇ συγκαταθέσει τοῦ Ἕλληνος ἀρχιστρατήγου...
Άρθρον 9ον. Ἡ κατάστασις αὕτη θὰ τηρηθῇ μέχρις ὑπογραφῆς τῆς εἰρήνης.
Ἄρθρον 10ον. Οἱ χωροφύλακες καὶ ἡ Τουρκικὴ ἀστυνομία θὰ συνεχίσωσι τὴν ὑπηρεσίαν τῶν μέχρι νεωτέρας ἀποφάσεως.
Θεσσαλονίκῃ 26 ᾿Οκτωδρίου 1912.
Οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ Ἕλληνος Ἀρχιστρατήγου
ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ – ΜΕΤΑΞΑΣ
Ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦ
ΧΑΣΑΝ -ΤΑΧΣΙΝ».
 |
Τὴν 26ην Ὀκτωβρίου ἐγένετο ἐπισήμως ἡ εἴσοδος,τοῦ Διαδόχου... Ἡ πόλις πλέει εἰς τὴν γαλανόλευκον !...
Οἱ Ἕλληνες ποὺ ἔκρυβαν τὴν Ἑλληνικὴν σημαίαν εἰς τὰ κατάβαθα τῶν σεντουκιῶν τους, τὴν ἔβγαλαν ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ καὶ τὴν ὕψωσαν εἰς τὴν κατοικίαν των. Ὅλοι ἑορτάζουν. Ἡ χαρὰ εἶναι ζωγραφισμένη εἰς τὰ πρόσωπα ὅλων... Καὶ ἡ ὑποδοχὴ τοῦ Διαδόχου ἀποτελεῖ ἀληθῆ ἀποθέωσιν...
Ἡ Θεσσαλονίκη Ἑλληνική !.. ὁποία ἀγαλλίασις... Ἑλληνικὴ ἡ πόλις τοῦ Μυροβλήτου ἀπὸ τότε καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας...
Ἄγγελος Μεταξᾶς
1.Τοψίν εἶναι ἡ παλαιά (τούρκικη ) ὀνομασία τῆς κωμόπολης Γέφυρα Θεσσαλονίκης.
2. Τεκελί εἶναι ἡ σημερινή Σίνδος Θεσσαλονίκης
3.Μπάλτσα ἤ Μπάλτζια τό Μελισσοχώρι Θεσσαλονίκης
4. Δριμιγκλαβᾶ εἶναι ἡ κωμόπολις Δρυμός Θεσσαλονίκης
5.Γιουβέσνα ἡ κωμόπολις Ἄσσηρος Θεσσαλονίκης
Ὁ Ἄγγελος Μεταξᾶς,ἀπό τήν μεγάλη οἰκογένεια Μεταξᾶ ἐκ Κεφαλληνίας,συγγενής τοῦ Ἰωάννη Μεταξᾶ,ἦταν στρατιωτικός καί Δήμαρχος Γλυφάδας ἀπό τό 1946 ἕως τό 1964.
Ἀπό τό περιοδικό Νεολαία,28 Ὀκτωβρἰου 1939,σελίς 107, ἐδῶ
Ἡ Πελασγική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου