NIKOS MARIS
Ο ενοχικός φόβος να θεωρηθεί κανείς προνομιούχος είναι πολύ βαθιά ριζωμένος στην ανθρώπινη ψυχή και μπορεί να παρατηρηθεί παντού, από την εργασία μέχρι την εκπαίδευση, μέσα από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι που διαπρέπουν σε κάτι, συνειδητά ή ασυνείδητα μειώνουν την απόδοσή τους. Αυτό το φαινόμενο είναι αρκετά δυσάρεστο όσον αφορά τους χώρους εργασίας, ωστόσο όσον αφορά την πολιτική οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές.
Tώρα πλέον (σ.σ. φθινόπωρο του 2020), οι αναγνώστες είναι αναμφίβολα εξοικειωμένοι με το θέαμα των οργισμένων μαζών που σπάνε βιτρίνες, λεηλατούν καταστήματα και παρενοχλούν τους πεζούς και τους πελάτες του δρόμου σε όλες τις ΗΠΑ, υποτίθεται στο όνομα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των μαύρων Αμερικανών. Σε όλη τη χώρα, αυτές οι μάζες είναι διαφορετικές και έχουν διαφορετικά κίνητρα, που κυμαίνονται από το να θέλουν απλώς να λεηλατήσουν και να αποκτήσουν δωρεάν πράγματα, μέχρι το να υποκινούνται από βαθιά ιδεολογικές πεποιθήσεις. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς παρά να παρατηρήσει ότι σε πολλά μέρη ένας σημαντικός αριθμός των ατόμων που προκαλούν ταραχές δεν είναι υποκείμενα της εν λόγω κρατικής καταπίεσης, αλλά συχνά είναι λευκοί και μερικές φορές ακόμη και εύποροι, και ως εκ τούτου είναι σχεδόν εντελώς ξεκομμένοι από την συνέπειες του καταστροφικού τους ξεφαντώματος.
Το Πόρτλαντ, ο τόπος με περισσότερες από εκατό συνεχόμενες ημέρες διαμαρτυριών και συχνά βίαιων ταραχών, μοιάζει σαν πρότυπο αυτού του φαινομένου. Το Πόρτλαντ είναι, στην πραγματικότητα, η πιο λευκή μεγαλούπολη στις ΗΠΑ.
Στη Νέα Υόρκη, η Daily Mail ανέφερε την πρόσφατη σύλληψη επτά μελών του New Afrikan Black Panther Party, μιας επαναστατικής μαοϊκής ομάδας, μετά από ένα όργιο ταραχών, που προκάλεσε ζημιές τουλάχιστον 100.000 δολαρίων. Κάθε ένας από αυτούς φαίνεται να είναι λευκός από τις φωτογραφίες τους, και ανάμεσά τους είναι ένας καλλιτεχνικός διευθυντής που έχει δουλέψει για την Pepsi και τη Samsung, μοντέλο και ηθοποιός, και γιος διάσημων συγγραφέων κόμικ. Η New York Post περιέγραψε το προφίλ μιας ταραχοποιού, της εικοσάχρονης Clara Kraebber, και ανακάλυψε ότι η μητέρα της διευθύνει τη δική της εταιρεία αρχιτεκτονικής και ο πατέρας της είναι ψυχίατρος που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Columbia. Η οικογένεια πλήρωσε 1,8 εκατομμύρια δολάρια το 2016 για το διαμέρισμά της στη Νέα Υόρκη και διαθέτει επίσης ένα σπίτι στο Κονέκτικατ με τέσσερα τζάκια.
Ή σκεφτείτε τη Vicky Osterweil, τη λευκή συγγραφέα του πολυσυζητημένου βιβλίου In Defense of Looting, («Σε υπεράσπιση της λεηλασίας») η οποία είναι επίσης κόρη ενός καθηγητή κολεγίου. Όπως αναφέρει ο Matt Taibbi στην κριτική του για το βιβλίο, «υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι η συγγραφέας του In Defense of Looting βγήκε ποτέ έξω απ’ το σπίτι της» και «ομολογεί ότι έχει μια «προσωπική αποστροφή για τη βία», λυπούμενη για την «άρνηση επίθεσης σε ξένη ιδιοκτησία» που «δεν μειώνει τον βαθμό στον οποίο ωφελούμαι από τα συστήματα κυριαρχίας». Σύμφωνα με τα λόγια του Taibbi «αυτό είναι ένα βιβλίο 288 σελίδων που γράφτηκε από ένα άτομο που ζει πολύ στο διαδίκτυο, για να υποστηρίξει την ιδέα ότι άλλοι άνθρωποι πρέπει να λεηλατήσουν, να ξεσηκωθούν και να κάψουν πράγματα στον αληθινό κόσμο.»
Το κοινό όλων αυτών των παραδειγμάτων είναι ότι η εξέγερση και η καταστροφή, ή η υπεράσπιση των ίδιων, διαπράττονται από άτομα που δεν έχουν να ανησυχούν για τίποτα και δεν θα εκτεθούν στις μακροπρόθεσμες συνέπειες που θα υποστούν οι άνθρωποι και οι κοινότητες, που φαινομενικά προσπαθούν να βοηθήσουν. Οι γειτονιές που υποφέρουν από ταραχές συχνά καταλήγουν σε οικονομική ύφεση για δεκαετίες μετά, ωστόσο άνθρωποι όπως η Clara Kraebber δεν θα χρειαστεί να ανησυχήσουν για τέτοια πράγματα.
Οι αιτίες του φαινομένου
Τον περασμένο αιώνα, υπήρξε μια μεγάλη προσπάθεια να ανακαλυφθούν οι ρίζες αυτών των μαζικών επαναστατικών κινημάτων. Στο βιβλίο του Liberalism, ο Mises συζητά την ιδέα του συμπλέγματος Fourier, εξαιτίας του οποίου κάποιοι άνθρωποι υιοθετούν αντιφιλελεύθερες, επαναστατικές ιδέες ως μέσο αντιμετώπισης της δικής τους ανεπάρκειας απέναντι στην πραγματικότητα. Ο πολιτικός θεωρητικός Eric Voegelin (ο οποίος παρακολούθησε τα σεμινάρια του Mises στη Βιέννη) διατυπώνει επίσης μια παρόμοια, αν και πιο περίπλοκη, ερμηνεία με τη θεωρία του για τον γνωστικισμό.
Ο κλασικός φιλελεύθερος κοινωνιολόγος Helmut Schoeck διατυπώνει επίσης ένα παρόμοιο επιχείρημα στο βιβλίο του Envy. Ο φθόνος, υποστηρίζει ο Schoeck, πηγάζει από την αντίδραση ενός ατόμου σε μια προσωπική ανεπάρκεια και την επιθυμία να βρει έναν τρόπο να μετατοπίσει την ευθύνη σε οποιονδήποτε ή οτιδήποτε άλλο, εκτός από τον εαυτό του. Όπως ο Mises και ο Voegelin, ο Schoeck διερευνά τους τρόπους με τους οποίους αυτή η στάση είναι επιζήμια για την κοινωνία, αλλά διερευνά επίσης γιατί μερικοί άνθρωποι που συμμετέχουν σε επαναστατικά κινήματα είναι ευκατάστατοι οι ίδιοι, και όχι μέλη των εργαζομένων μαζών που επιδιώκουν να «απελευθερώσουν».
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο Schoeck υποστηρίζει ότι αυτού του είδους οι άνθρωποι δεν πλήττονται από φθόνο, αλλά αντιθέτως από τον φόβο του φθόνου, ή την ενοχή ότι πλεονεκτούν έναντι των άλλων. Υποστηρίζει ότι «ο ενοχικός φόβος να θεωρηθεί κανείς προνομιούχος είναι πολύ βαθιά ριζωμένος στην ανθρώπινη ψυχή» και ότι μπορεί να παρατηρηθεί παντού, από τα γραφεία μέχρι τα σχολεία, μέσα από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι που διαπρέπουν σε κάτι, συνειδητά ή ασυνείδητα μειώνουν την απόδοσή τους. Αυτό το φαινόμενο είναι αρκετά δυσάρεστο όσον αφορά τον χώρο εργασίας, ωστόσο όσον αφορά την πολιτική οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές.
Ο Schoeck υποστηρίζει ότι μια τέτοια ενοχή μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο να εγκαταλείψει την παλιά του ζωή για να υπηρετήσει τους λιγότερο τυχερούς συνανθρώπους του, αλλά ότι πολλές φορές ένα τέτοιο άτομο δεν επιδιώκει να εξαλείψει την ενοχή του απαρνούμενος την δική του άνετη ζωή, αλλά επιμένοντας ότι ολόκληρος ο κόσμος πρέπει να συμμετάσχει στην εξάλειψη της ανισότητας. Σύμφωνα με τα λόγια του, « δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ένα από τα πιο σημαντικά κίνητρα για την ένταξη σε ένα πολιτικό κίνημα εξισωτισμού είναι αυτή η αγχώδης αίσθηση ενοχής: ''Ας δημιουργήσουμε μια κοινωνία όπου κανείς δεν θα νιώθει ζήλεια'' ».
Αναμφίβολα, ακόμη και ο Schoeck θα εντυπωσιαζόταν από τον βαθμό στον οποίο οι σημερινές ταραχές προκαλούνται από εκείνους που έχουν συντριβεί από την ενοχή τους ότι είναι προνομιούχοι, και όχι από εκείνους που είναι γεμάτοι με φθόνο. Σίγουρα, δεν λείπουν τέτοιοι ζηλόφθονοι άνθρωποι που κυκλοφορούν αυτή την εποχή, όμως δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποια ομάδα ατόμων είναι η κινητήρια δύναμη.
Ας ελπίσουμε ότι, καθώς η κοινωνική ζωή επιστρέφει σιγά σιγά στο φυσιολογικό και καθώς ο καιρός γίνεται πιο κρύος, τα ταλαιπωρημένα από τις ενοχές πλουσιόπαιδα θα κουραστούν να παίζουν τους επαναστάτες και θα επιστρέψουν στα σπίτια τους. Μέχρι τότε όμως, φαίνεται ότι εμείς οι υπόλοιποι θα αναγκαστούμε να υποφέρουμε καθώς θα επιλύουν τα ψυχολογικά τους προβλήματα μέσω της θεραπείας του σπασίματος τζαμαριών.
Ο Zachary Yost είναι ανεξάρτητος αρθρογράφος και απόφοιτος του Mises University.
https://nikosmaris.substack.com/p/a16
http://enaasteri.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου