Εδώ
και μερικές ώρες έγινε γνωστή η επιστολή που απέστειλε ο Αμερικανός
ΥΠΕΞ (US Secretary of State), Antony Blinken, όπου μεταξύ άλλων
αναφέρεται και η αποστολή αιτήματος για αγορά από την Ελλάδα «έως και»
(προσοχή στη διατύπωση!) μαχητικά αεροσκάφη F-35 (μην πάτε ακόμη στην
Ανδραβίδα, δεν θα έρθουν αύριο!). Συμπεριλαμβάνεται όμως και η πρόθεση
κατάθεσης σχετικής νομοθετικής ρύθμισης (στο κείμενο: “we will submit
[…] legislation”) ώστε να μεταφερθούν (στο κείμενο αναφέρεται:
“transfer”, ούτε καν “hot transfer” το οποίο έχει ΤΕΡΑΣΤΙΑ διαφορά) έως
και τέσσερα Littoral Combat Ships. Γενικά ως κείμενο χαρακτηρίζεται ως
γενικόλογο ευχολόγιο, το οποίο δεν ανταποκρίνεται ούτε και στην αρχή της
επιστολής για «ισχυρές διμερείς σχέσεις»… φανταστείτε δηλαδή να μην
ήταν και ισχυρές…
Γράφει ο ΚΑΥΣΤΙΚΟΣ
Παρακάμπτοντας
την ισχυρή προδιάθεση να γράψω κάτι για το γεωπολιτικό βάρος της
Τουρκίας, το οποίο όμως θα γίνει σε επόμενο άρθρο και χωρίς να θέλω ούτε
κατ’ ελάχιστο να πάρω τη θέση των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού, θα
εξεταστεί το θέμα των Littoral Combat Ships (LCS) από μια ανεξάρτητη
σκοπιά. Το πρόγραμμα των LCS έχει τις ρίζες του στα τέλη της δεκαετίας
του 1990 με τη μεταστροφή του διεθνούς κλίματος (κατάρρευση της
Σοβιετικής Ένωσης και του Ανατολικού Μπλοκ, κ.λπ.).
Το
US Navy διαπίστωσε ότι τα πλοία που διέθετε εκείνη την περίοδο δεν ήταν
προσανατολισμένα για πόλεμο με υποδεέστερους αντιπάλους σε παράκτια
περιβάλλοντα. Εδώ οι ερμηνείες ποικίλουν και ένας ορισμός που δίνει το
ίδιο το αμερικανικό Ναυτικό (US Navy), θεωρώντας ως littoral/παράκτια
ζώνη, τη θάλασσα μεταξύ της ακτής (coast) και μέχρι θαλάσσιο βάθος 60
περίπου μέτρων. Το συμβάν με το USS Cole ανοικτά του κόλπου του Άντεν
στην Υεμένη τον Οκτ. 2000, ήρθε να επιβεβαιώσει τους αρχικούς φόβους του
US Navy.
Αρχικά
η πρόταση αφορούσε σε ένα μεγάλο παράκτιο πολεμικό πλοίο το οποίο θα
μπορούσε να «απορροφήσει» μεγάλο αριθμό πληγμάτων. Σημειώνεται, ότι
πλοίο που επιχειρεί σε παράκτιο περιβάλλον θα πρέπει να είναι ικανό να
αντιμετωπίσει τεράστιο αριθμό επιθέσεων, με ελάχιστο χρόνο αντίδρασης.
Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο θα πρέπει να διαθέτει ποικιλία οπλικών
συστημάτων και συστημάτων αυτοπροστασίας, αλλά θα πρέπει να μπορεί να
απορροφά και ικανό αριθμό πληγμάτων, παραμένοντας αξιόπλοο και αξιόμαχο.
Δυο αξιωματικοί όμως δεν συμμερίζονταν την ιδέα, και αντίθετα πρότειναν
το Streetfighter concept, ένα μικρό, εξειδικευμένο και με ισχυρό
οπλισμό, αλλά αναλώσιμο πλοίο. Η ιδέα απορρίφθηκε (το αναλώσιμο δεν
ακουγόταν καλά) όμως το 2001 επανήλθε στο προσκήνιο.
Με
βάση λοιπόν το αρχικό concept, παρουσιάστηκε μια «γενιά» σκαφών
επιφανείας, τα κλάσης Freedom (Lockheed Martin) και τα κλάσης
Independence (Austal). Συνοπτικά, η κλάση Independence αφορά σε μια
σχεδίαση τύπου trimaran, εξ’ ολοκλήρου από αλουμίνιο, το οποίο θεωρείται
ως ένα από τα κυριότερα μειονεκτήματα σε συνδυασμό και με το μεγάλο
μέγεθος. Η Austal κατασκευάζει, μεταξύ άλλων, και τα τύπου Spearhead
Expeditionary Fast Transport (EPF). Η κλάση Freedom που μας αφορά, έχει
μεν υπερκατασκευή από αλουμίνιο, όμως η γάστρα του σκάφους είναι από
χάλυβα.
Τα
LCS, εν συντομία, έχουν «χτιστεί» γύρω από τη λογική των πλήρως
διασυνδεδεμένων, ευέλικτων, και κατά το δυνατόν stealth πλοίων
επιφανείας, με σκοπό την διείσδυση σε περιβάλλοντα άρνησης πρόσβασης και
ασύμμετρων απειλών. Το πως ακριβώς μεταφράζεται το «περιβάλλοντα
άρνησης πρόσβασης» δεν είναι ακριβές, καθώς πολλαπλές επίσημες αναφορές
θεωρούν ότι τα πλοία δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις αυτού
του ρόλου, ενώ μετέπειτα σχέδια κάνουν λόγο για προστασία αυτών των
σκαφών από αντιτορπιλικά. Τα LCS βασίζονται σε ένα συνδυασμό
δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων, πακέτων αποστολής (mission modules) τα
οποία ενσωματώνουν μη-επανδρωμένα οχήματα και υψηλής ταχύτητας
(ομολογουμένως εντυπωσιακή και αγγίζει τους 50 κόμβους).
Ο
οπλισμός της κλάσης Freedom βασίζεται στην εκμετάλλευση των τριών
αναδιαμορφώσιμων χώρων (reconfigurable spaces), πάνω από το υπόστεγο των
ελικοπτέρου/ων και UAV. Ο οπλισμός αφορά δυο gum mission modules με
πυροβόλο Bushmaster των 30 mm καθώς και το surface-to-surface missile
module το οποίο βασίζεται στον AGM-114L Hellfire (η αρχική πρόθεση για
ένα σύστημα με εμβέλεια 40 χλμ. εγκαταλείφθηκε). Στην πορεία, το σύστημα
RAM αντικαταστάθηκε από το SeaRAM, μειώνοντας το απόθεμα των
αντιαεροπορικών πυραύλων, αλλά αυξάνοντας το επίπεδο αυτονομίας και την
ευελιξία, καθώς, εκτός από το ραντάρ, το SeaRAM φέρει και συγκρότημα
ηλεκτρο-οπτικών. Δοκιμές έχουν ξεκινήσει και για την ενσωμάτωση πυραύλων
RGM-84 Harpoon και του Naval Strike Missile (NSM) με τον τελευταίο να
έχει επιλεγεί επίσημα ήδη από το 2018.
Σε
μια προσπάθεια αύξησης της φονικότητας και της επιβιωσιμότητας των
Freedom, η Lockheed Martin προσφέρει μεταξύ άλλων την εγκατάσταση
συστήματος κάθετης εκτόξευσης Mk-41 (VLS – Vertical Launch System) και
μάλιστα της έκδοσης “strike length” η οποία μπορεί να φέρει πυραύλους
Tomahawk, την ενσωμάτωση εκτοξευτών αντιμέτρων Nulka, ενός όπλου
κατευθυνόμενης ενέργειας (π.χ. Laser), καθώς και ολοκληρωμένο σύστημα
ηλεκτρονικού πολέμου. Η νέα διαμόρφωση είναι άγνωστο αν και πόσο
επηρεάζει τις επιδόσεις ταχύτητας (οι MMCS της Σαουδικής Αραβίας
αναφέρεται ότι έχουν ταχύτητα 30 κόμβων, αρκετά μικρότερη των
αναφερόμενων 47 της κλάσης), περιορισμένου όγκου στο υπόστεγο (άρα
μείωση των οργανικών ελικοπτέρων από δυο σε ένα), ευστάθειας, κ.λπ.
Το
Πολεμικό Ναυτικό, διέρχεται μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο. Από τη μια
έχει κάνει ένα τεράστιο άλμα με την προμήθεια των φρεγατών FDI HN
(Frégate de Défense et d’Intervention) και από την άλλη βλέπει ένα
μεγάλο μέρος των κυρίων μονάδων επιφανείας (φρεγατών) να απαξιώνεται με
γοργούς ρυθμούς. Επιπρόσθετα, το περιβάλλον επιχειρήσεων που καλείται να
ενεργήσει έχει πολλαπλασιαστεί (ειδικά εάν ξεκινήσει η εκμετάλλευση
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ) ενώ η απειλή εξελίσσεται με
ραγδαίους ρυθμούς, ενώ τα κονδύλια είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Με
αυτά σαν δεδομένα, η είσοδος σε υπηρεσία πλοίων LCS θεωρείται από
διάφορες πλευρές ως μονόδρομος. Είναι όμως έτσι;
Το
σίγουρο είναι η πρόθεση παραχώρησης. Αναμένεται να φανεί στην πράξη
ποια πλοία θα έρθουν, πότε και πως θα έρθουν και τι όπλα θα φέρουν. Για
να καταστούν επιχειρησιακά, θα πρέπει να επενδυθούν χρήματα (π.χ., ένας
NSM κοστίζει πάνω από 2 εκατ. δολ. ο ένας με τιμές 2021), ενώ θα
απαιτηθεί χρόνος πιστοποίησης και δοκιμών, καθώς είναι άγνωστο αν θα
έρθουν με τις απαραίτητες καλωδιώσεις και τις σχετικές προβλέψεις στο
λογισμικό. Ακόμα και η θέση που θα τοποθετηθούν δεν είναι σίγουρο ότι θα
είναι αυτή που παρουσιάζεται στις μακέτες.
Κανένας
φυσικά δεν έχει προσδιορίσει ούτε το τελικό κόστος, ούτε το χρόνο που
θα απαιτηθεί, πέραν του εγγενούς ρίσκου… Εξαιρώντας τη δυνατότητα
τοποθέτησης του Mk-41 VLS, οι ΤΠΚ ΡΟΥΣΣΕΝ (Super VITA class) είναι
καλύτερα (εξ)οπλισμένες και καταλληλότερες για το αρχιπελαγικό
περιβάλλον επιχειρήσεων. Μήπως θα ήταν καλύτερο να «χτίζονταν»
περισσότερες ΤΠΚ αντί των LCS, υποστηρίζοντας και τα ναυπηγεία της
χώρας. Αυτό φυσικά θα σήμαινε ότι για κάποιο χρονικό διάστημα το ΠΝ θα
έπρεπε να «ανεχθεί» μικρότερη οροφή κυρίων μονάδων επιφανείας.
Μελλοντικά και με την αύξηση των κονδυλίων θα εξετάζονταν περισσότερες
FDI ή φ/γ τύπου Constellation.
Με
δεδομένο ότι τα πλοία έχουν σχεδιαστεί για επιχειρήσεις σε παράκτια
περιβάλλοντα (littoral), συνεπάγεται ότι σχεδιαστικά δεν είναι κατάλληλα
ούτε για το Αιγαίο (αρχιπέλαγος), ούτε για την Ανατ. Μεσόγειο (ανοικτή
και βαθιά θάλασσα). Επίσης, ποια θα είναι η μέγιστη ταχύτητα σε διάφορες
καταστάσεις θάλασσας ή αν/πόσο επιβαρύνει σε όρους συντήρησης τα
συστήματα πρόωσης ή όταν φορτώνουμε με εξοπλισμό/όπλα. Το δικτυοκεντρικό
περιβάλλον στο οποίο βασίζεται η λειτουργία τους, στην Ελλάδα απλά δεν
υφίσταται.
Μια
ενδιαφέρουσα προσέγγιση θα ήταν τα πλοία να έρθουν με το πλήρες πακέτο
οπλισμού που έχει σχεδιαστεί για την κλάση, δηλαδή και τα δυο 30αρια
Bushmaster, τους Hellfire και το RAM (όχι το SeaRAM). Οι τουρκικές
εξελίξεις στα Class.I drone και στα USV (Unmanned Surface Vehicles – Μη
Επανδρωμένα Σκάφη Επιφανείας) σημαίνει ότι τα ελληνικά σκάφη καλούνται
να αντιμετωπίσουν συνεχείς επιθέσεις και επιθέσεις κορεσμού. Σε αυτή τη
διαμόρφωση, τα LCS, με την προσθήκη ισχυρής σουίτας ηλεκτρονικού πολέμου
και πλήρες anti-drone σύστημα (από ελληνικά χέρια και μυαλά;), μπορεί
να αποδειχθούν αποτελεσματικές πλατφόρμες swarm killers, όχι όμως
φρεγάτες.
Ένα
άλλο ζήτημα είναι αυτό του κόστους συντήρησης και διατήρησης σε
υπηρεσία. Η Ταϊβάν τις απέρριψε γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο παρότι
επειγόταν να αντικαταστήσει τις φρεγάτες τύπου Knox που είχε σε
υπηρεσία. Πλέον δρομολογεί εγχώρια σχεδίαση και κατασκευή «ελαφριάς
φρεγάτας» σε δύο εκδόσεις, με αρκετά εγχώρια ανεπτυγμένα συστήματα… ενώ η
Ελλάδα παραμένει πάντα πελάτης.
Κλείνοντας
και με γνώμονα τις εξαγγελίες με ορίζοντα το 2030, θα έπρεπε να μας
απασχολήσουν πιο «εξωτικές» - οικονομικότερες- λύσεις. Αυτόνομα
ρομποτικά οχήματα εξοπλισμένα με συστήματα ανίχνευσης και παρατήρησης,
εφοδιασμένα με κατάλληλους πυραύλους, μπορούν από τα νησιά του Αιγαίου
να αφανίσουν οποιαδήποτε ναυτική δύναμη… Εκδόσεις πυραύλων όπως ο NSM ή ο
BrahMos (η αμυντική συνεργασία με την Ινδία τι γίνεται;) μπορούν να
ενσωματωθούν σε συστήματα ξηράς και ρομποτικά μέσα! Το σύστημα
NMESIS/ROGUE Fires των Αμερικανών Πεζοναυτών το έχουν ακουστά; Επειδή
ομνύουν άπαντες στην καινοτομία.
[iEpikaira:
Αν ρωτάτε την άποψή μας, τα LCS είναι κλασική περίπτωση σχεδιασμού
όπλων με αντικρουόμενες (ή λάθος) σχεδιαστικές προτεραιότητες. Το
αποτέλεσμα είναι μάλλον ντροπιαστικό για την αμερικανική αμυντική
βιομηχανία ΕΔΩ και ΕΔΩ. Πολλοί έχουν επικρίνει και τα F-35 για αντίστοιχα ζητήματα ΕΔΩ,
αφού οι αποστολές για τις οποίες καλούνται να φέρουν σε πέρας
περιπλέχθηκαν σε τέτοιο βαθμό που το αποτέλεσμα ήταν οι σχεδιαστές να
πρέπει να δώσουν λύσεις σε ζητήματα που είναι σχεδόν αδύνατο να
επιλυθούν, αυξάνοντας παράλληλα το κόστος λειτουργίας και συντήρησης ή
ακόμη χειρότερα, καθιστώντας το μαχητικό ανίκανο να πετύχει τους σκοπούς
σχεδιασμού. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό για τους παροικούντες... Μετά
από σχεδόν ένα τέταρτο το αιώνα και το μαχητικό δεν έχει ακόμη κηρυχθεί
σε πλήρη επιχειρησιακή ικανότητα (FOC) ΕΔΩ!]
Πηγή: defence-point.gr
Πηγή: https://i-epikaira.blogspot.com/2024/01/littoral-combat-ships-lcs.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου