Το 2018, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο που συγκλόνισε τους αναγνώστες του. Ο αναγνώστης διάβασε με τρόμο μια ιστορία 750 σελίδων για φόνους που διαπράχθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ, μια εξιστόρηση που πατούσε σε ένα ψηλά τεντωμένο σχοινί που ταλαντευόταν. Μεγάλο μέρος της αλήθειας είναι απόρρητο, κάποιο αμφισβητείται, ενώ τα ηθικά προβλήματα είναι είναι τεράστια.Ο Ρόνεν Μπέργκμαν ο συγγραφέας του βιβλίου Rise and Kill First –Εγέρσου και σκότωσε πρώτος– ξέρει περισσότερα από όσα φαίνεται.
Το 2011, ο αρχηγός του επιτελείου της ισραηλινής αμυντικής δύναμης τον κατηγόρησε για «επιβαρυμένη κατασκοπεία». Ιστορικός της Μοσάντ, της υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών του Ισραήλ, είπε στον Μπέργκμαν ότι θα αρνιόταν να του μιλήσει ακόμα κι αν όλοι οι άλλοι το έκαναν: «Περιφρονώ όποιον κι αν ήταν αυτός που σου έδωσε τον αριθμό τηλεφώνου μου, όπως και εσένα».Ωστόσο, ο Μπέργκμαν, ένας δημοσιογράφος με έδρα το Ισραήλ, κατάφερε να κάνει χίλιες συνεντεύξεις κατά μήκος της αλυσίδας διοίκησης, από πολιτικούς ηγέτες μέχρι πράκτορες πληροφοριών. Για ένα θέμα τόσο αμφιλεγόμενο και αιματηρό όσο αυτό, καταλήγει στο συμπέρασμα με κάποια στατιστικά και ένα ωμό γεγονός:
«Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ισραήλ έχει δολοφονήσει περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον δυτικό κόσμο»
Συνδυάζοντας ιστορικό και ερευνητικό ρεπορτάζ, ο Μπέργκμαν δεν παραβλέπει ποτέ τα ηθικά ερωτήματα που ανακύπτουν όταν ένα κράτος, που ιδρύθηκε ως καταφύγιο για έναν απάτριδο λαό που έγινε στόχος γενοκτονίας, αποφασίζει ότι πρέπει το ίδιο να σκοτώσει με την δικαιολογία της επιβίωσης.
Φυσικά, τέτοιες αποφάσεις κρατούνται μυστικές. Το Ισραήλ ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται την ύπαρξη του στοχευμένου προγράμματος δολοφονίας που τόσο επιμελώς τεκμηριώνει ο Μπέργκμαν.
Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το Ταλμούδ
Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το Ταλμούδ: «Αν κάποιος έρθει να σας σκοτώσει, σηκωθείτε και σκοτώστε τον πρώτοι». Αυτή η δολοφονία ορίζεται ως «αυτοάμυνα». Αλλά όπως δείχνει ο Μπέργκμαν, τα κίνητρα δεν είναι πάντα τόσο σωστά και ξεκάθαρα.
Η εκδίκηση, η οργή και άλλες παρορμήσεις έχουν τρόπους να εισχωρήσουν κρυφά. Πριν από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, τα σιωνιστικά υπόγεια κινήματα χρησιμοποίησαν αυτό που αποκαλούσαν «προσωπικό τρόμο» – μια εκστρατεία βομβαρδισμών και δολοφονιών – εναντίον των Βρετανών, που έλεγχαν την Παλαιστίνη και περιόριζαν τη μετανάστευση Εβραίων που προσπαθούσαν να φύγουν από την Ευρώπη.
Ρόνεν Μπέργκμαν
«Ήμασταν πολύ απασχολημένοι και πεινασμένοι για να σκεφτούμε τους Βρετανούς και τις οικογένειές τους», είπε ένας δολοφόνος στον Μπέργκμαν, αφηγούμενος πώς πυροβόλησε έναν Βρετανό αξιωματικό σε έναν δρόμο της Ιερουσαλήμ το 1944. «Δεν ένιωσα τίποτα, ούτε καν την παραμικρή ενοχή. Πιστεύαμε ότι όσο περισσότερα φέρετρα έφταναν στο Λονδίνο, τόσο πιο κοντά θα ήταν η μέρα της ελευθερίας».
Πολλοί άνδρες που πολέμησαν στο σιωνιστικό υπόγειο έγιναν αργότερα στελέχη του κατεστημένου στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των Yitzhak Shamir και Menachem Begin. Εισήγαγαν αντάρτικες μεθόδους στον μηχανισμό ασφαλείας που βοήθησαν στη δημιουργία.
Οι δολοφονίες -σύμφωνα με την σιωνιστική αντίληψη- πρόσφεραν μια τακτική μέθοδο για μια μικρή χώρα με υποτυπώδεις άμυνες. Το Ολοκαύτωμα, γράφει ο Μπέργκμαν, ενίσχυσε την αίσθηση ότι η χώρα και ο λαός της «θα κινδύνευαν διαρκώς με αφανισμό».
Παρόλο το ιστορικό πλαίσιο, το «Rise and Kill First», μέρη του οποίου εμφανίστηκαν στο περιοδικό The New York Times Magazine, απέχει πολύ από το να απολογηθεί. Αν μη τι άλλο, ο Μπέργκμαν προτείνει ότι η εξευγενισμένη ικανότητα του Ισραήλ για παράνομες δολοφονίες οδήγησε τη χώρα να βασιστεί σε αυτές, προσεγγίζοντας ορισμένες περίπλοκες στρατηγικές και πολιτικές ανησυχίες ως προβλήματα που θα μπορούσε να διορθώσει μια εξωδικαστική δολοφονία. Ο Μπέργκμαν υποστηρίζει ότι η δολοφονία ορισμένων μαχητών ενθάρρυνε όλο και πιο ριζοσπαστικές εκκινήσεις και ώθησε μια βιώσιμη λύση με τους Παλαιστίνιους ακόμη πιο πέρα. «Όπως θα μάθαινε επανειλημμένα το Ισραήλ», γράφει ο Μπέργκμαν, «είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα προχωρήσει η ιστορία αφού κάποιος πυροβοληθεί στο κεφάλι».
Είναι επίσης δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί μια επιχείρηση. Ο Μπέργκμαν αφηγείται μια σειρά αποστολών που πήγαν πολύ στραβά, συμπεριλαμβανομένης μιας με έναν παγιδευμένο σκύλο που έφυγε τρέχοντας (μόνο για να ανακαλυφθεί αργότερα από τη Χεζμπολάχ) και ένα σχέδιο «υποψήφιου της Μαντζουρίας» να υπνωτίσει έναν Παλαιστίνιο κρατούμενο να γίνει δολοφόνος της Μοσάντ. Αφού οπλίστηκε με πιστόλι και στάλθηκε στην αποστολή του,
ο άνδρας παραδόθηκε αμέσως στην παλαιστινιακή αστυνομία και είπε ότι οι Ισραηλινοί προσπάθησαν να του κάνουν πλύση εγκεφάλου.
Ένα άλλο “γερό χαρτί” είναι ο μαχητικός Αριέλ Σαρόν, ο οποίος εμφανίζεται συνεχώς σε αυτό το βιβλίο — πρώτα ως διοικητής του στρατού, μετά ως υπουργός Άμυνας και τελικά ως πρωθυπουργός. Ο Μπέργκμαν περιγράφει τον Σαρόν ως «πυρομανή, και την εμμονή του να δολοφονήσει τον Γιάσερ Αραφάτ, τον πρόεδρο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, ως μονομανή. Στο κυνήγι του Αραφάτ, ο Σαρόν παραλίγο να βάλει τη Μοσάντ να καταρρίψει ένα αεροπλάνο με 30 τραυματισμένα παιδιά Παλαιστίνιων κατά λάθος. Υποστήριξε ακόμη και την κατάρριψη ενός εμπορικού αεροσκάφους εάν επέβαινε ο Αραφάτ. Όπως ειλικρινά δηλώνει ο Μπέργκμαν, αυτό θα ισοδυναμούσε με «εσκεμμένο έγκλημα πολέμου».
Αλλά ο Σαρόν ήταν μόνο ένας άνθρωπος, και σήμερα υπάρχει ένα μεγαλύτερο θεσμικό πρόβλημα που εντοπίζει ο Μπέργκμαν, που έχει να κάνει με το ότι ο μηχανισμός ασφαλείας του Ισραήλ γίνεται πιο τεχνολογικά γνώστης και ανελέητα αποτελεσματικός. Αντί να χρειαστούν μήνες ή χρόνια για να σχεδιάσουμε έναν μόνο φόνο, η Μοσάντ και η εγχώρια ομόλογή της, η Shin Bet, είναι πλέον σε θέση να σχεδιάζουν τέσσερις ή πέντε «αναχαιτίσεις» την ημέρα. «Συνηθίζεις να σκοτώνεις. Η ανθρώπινη ζωή γίνεται κάτι απλό, εύκολο στη διάθεση. Ξοδεύεις ένα τέταρτο της ώρας, 20 λεπτά, για το ποιον να σκοτώσεις».
Αυτό το απόσπασμα είναι από τον Ami Ayalon, ο οποίος ως επικεφαλής της Shin Bet στα τέλη της δεκαετίας του ’90 βοήθησε να περάσει ο οργανισμός στην ψηφιακή εποχή. Είπε επίσης στον Μπέργκμαν: «Το αποκαλώ κοινοτοπία του κακού».
Το στυλ του Μπέργκμαν τείνει προς το συγκλονιστικό, αλλά αυτό δεν κρύβει ένα κρίσιμο σκέλος που αμφισβητεί την ηθική και την αποτελεσματικότητα της προσέγγισης του Ισραήλ για την αντιμετώπιση του εχθρού στην αυλή του. Οι κρυφές επιτυχίες του, καταλήγει, ήταν τακτικές, όχι στρατηγικές, «σαν να είχε σταματήσει η ιστορία και να μην υπήρχε λόγος να ασχοληθούμε με το παλαιστινιακό ζήτημα».
Μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ όλο το βιβλίο στα αγγλικά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου