ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥΣ «ΑΝΑΣΤΑΙΝΟΥΝ» ΤΙΣ ΕΟΖ

Η Βιομηχανική Περιοχή του Κιλκίς

Μια «ξεχασμένη» μελέτη του 2012 για Ανατολική Μακεδονία - Θράκη ξαναγίνεται βάση συζήτησης εν όψει εργασιακών

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ

Για δείτε κάτι συμπτώσεις... Το «φάντασμα» των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ) επιστρέφει για να στοιχειώσει τους εργαζόμενους λίγο πριν ξεκινήσει και επισήμως η συζήτηση με τους δανειστές γύρω από τα εργασιακά, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης το φθινόπωρο. Αυτοί που βιάζονται να θεσμοθετηθούν είναι οι Γερμανοί, οι οποίοι, άλλωστε, διαθέτουν άφθονο ρευστό για να επενδύσουν. Και, για να συνεννοούμαστε, οι ΕΟΖ σημαίνουν εκχώρηση εθνικού εδάφους σε ορισμένες ΑΕ, οι οποίες θα μπορούν να εφαρμόζουν σε αυτές όποιο δίκαιο (ή μη δίκαιο) επιθυμούν.

Μάλιστα, γίνεται λόγος για μετατροπή της Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙΠΕ) Κιλκίς σε ΕΟΖ, γιατί
κατέχει στρατηγική γεωγραφική θέση και στα όριά της λειτουργούν εταιρείες μεγάλου εξαγωγικού κύκλου εργασιών, οι οποίες, σημειωτέον, την εποχή της οικονομικής κρίσης αυξάνουν την εξαγωγική τους δραστηριότητα και συνολικά τον κύκλο εργασιών τους.

Κατάλαβες;

Θετική νύξη για τις ΕΟΖ έγινε πρόσφατα και από τον Γιώργο Αμυρά κατά τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής για το αναπτυξιακό νομοσχέδιο. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού πρότεινε στον υπουργό Οικονομίας, Γιώργο Σταθάκη, την επανεξέταση του θέματος, ενώ παραλλήλως ζήτησε να χαρακτηριστούν ορισμένες περιοχές, το βιομηχανικό προϊόν των οποίων ήταν υψηλότερο προ κρίσης, ως φθίνουσες ώστε να επιλεγούν για αναπτυξιακή χρηματοδότηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΕΟΖ, οι οποίες έχουν συνδεθεί διεθνώς τόσο με χαμηλή φορολογία όσο όμως και με εργασιακό Μεσαίωνα, αποτέλεσαν όνειρο και του Αντώνη Σαμαρά, που ως πρωθυπουργός από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε υποστηρίξει ότι η Ελλάδα διερευνά τη δυνατότητα δημιουργίας τους προκειμένου να καταπολεμηθεί η επιχειρηματική μετανάστευση.

Σαν Ευαγγέλιο...

Κατάλαβες;

Όπως πληροφορούνται τα «Επίκαιρα», κάποιοι ξαναφέρνουν σήμερα στον αφρό μελέτη για τις ΕΟΖ στη χώρα μας η οποία είχε παρουσιαστεί τον Μάρτιο του 2012 σε ημερίδα για την ανάπτυξη της Θράκης που έγινε στην Αλεξανδρούπολη και οργανώθηκε από μία Μη Κυβερνητική Οργάνωση με την επωνυμία «Οικονομικό Φόρουμ Θράκης, καθώς και από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Αμυράς έκανε μνεία και της συγκεκριμένης περίπτωσης κατά την ομιλία του στην Επιτροπή της Βουλής για την οποία έγινε λόγος παραπάνω.

Η «τεχνική έκθεση για τη δημιουργία ΕΟΖ στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη» αποτέλεσε «φιλική δωρεά» των μετόχων της εταιρείας συμβούλων Capital Markets Experts ΑΕ προς το Οικονομικό Φόρουμ Θράκης, και τον επιχειρηματικό κόσμο και τους φορείς της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Η εταιρεία καυχιέται ότι είναι η μοναδική στον τομέα της, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, που είναι πιστοποιημένη από τέσσερα χρηματιστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, υποκατάστημα στην Αθήνα και γραφεία αντιπροσώπευσης στην Κύπρο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Βουλγαρία και το Μπαχρέιν, παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και φορολογικής υποστήριξης σε διεθνείς επενδύσεις, με κορυφαίους χώρους εξειδίκευσης τα Βαλκάνια, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μέση Ανατολή.

Κατάλαβες;

Στη σύνταξη της μελέτης, εκτός από τα στελέχη της εταιρείας Βασίλη Μάργαρη, Κωνσταντίνο Μπακάλμπαση και Ελένη Σπανού, σημαντική συνδρομή παρέσχε και ο δημοσιογράφος Αντώνης Τελόπουλος.  Σε αυτή προτείνονται περιφερειακή ΕΟΖ μεταξιού στο Σουφλί, υπηρεσιών στην Αλεξανδρούπολη, βιομηχανίας και τεχνολογίας στον Άβαντα (χωριό που ανήκει στον Νομό Έβρου), στην Κομοτηνή και την Ξάνθη, λογισμικού στα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας, μαρμάρου και οινοποιΐας στη Δράμα, καθώς και τουρισμού και αναψυχής στην Καβάλα, τη Θάσο, το Πόρτο Λάγος και τη Σαμοθράκη. Η έκθεση εισηγείται ως κίνητρα, μεταξύ άλλων, τη μηδενική φορολογία εισοδήματος για τα πρώτα δέκα χρόνια, το 50% της ισχύουσας τα επόμενα πέντε έτη, μειωμένες κατά 5% ασφαλιστικές εισφορές και μηδενικό ΦΠΑ πρώτων υλών και υπηρεσιών.

Η μελέτη, πάντως, την οποία κάποιοι αντιμετωπίζουν ως «Ευαγγέλιο των ΕΟΖ», χωλαίνει από πολλές πλευρές, όπως λένε στο περιοδικό μας άνθρωποι που διαθέτουν και σχετική διεθνή εμπειρία. Χωρίς κανένα οικονομοτεχνικό στοιχείο και σχέδιο βιωσιμότητας, προτείνει ως πρότυπο στην περιοχή της Θράκης - και κατ' επέκταση στην υπόλοιπη Ελλάδα - ένα μείγμα μεταξύ πολωνικού και νοτιοκορεατικού μοντέλου, το οποίο έχει να κάνει με εγκατάσταση εξαγωγικών κυρίως επιχειρήσεων. Προτείνει ακόμα για τη διαχείρηση των ΕΟΖ τη σύσταση μιας ΑΕ με το 51% στο κράτος και το μάνατζμεντ σε ιδιώτες που θα κατέχουν το υπόλοιπο 49%. Το δε υπουργείο Ανάπτυξης την εποχή της κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, αφού υιοθέτησε πρώτα το μοντέλο, ανέθεσε στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης τη μελέτη βιωσιμότητας. Για την ιστορία, η πρώτη μελέτη προσφέρθηκε δωρεάν στην προαναφερόμενη ΜΚΟ, που έχει Γερμανό δικηγόρο και «όλως τυχαίως» άνοιξε το θέμα της ανάπτυξης στην περιφέρεια, την οποία ταυτίζει με τις ειδικές ζώνες...

Από την άλλη, οι θιασώτες των ΕΟΖ διατείνονται ότι φέρνουν λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, προσφέροντας αρκετές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, και ότι ενισχύουν την τοπική κατανάλωση μέσω της ενίσχυσης των εισοδημάτων που προκύπτουν από την αύξηση του εργαζόμενου πληθυσμού. Σημειώνουν δε ότι το σύστημα προνομίων και κινήτρων στους εγχώριους και ξένους επιχειρηματίες, βασιζόμενο στις νέες τεχνολογίες, επιτρέπει κατά κύριο λόγο σε υψηλής προτεραιότητας κλάδους της οικονομίας να αναπτυχθούν, με στόχο να συμβάλουν στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων και στην επιτυχή γιγάντωση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής των αντίστοιχων περιοχών. Στην Ελλάδα, μάλιστα, «ελεύθερες ζώνες» θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά το 1931, ενώ σήμερα υπάρχουν Ελεύθερες Ζώνες Λιμένων - απολαμβάνουν ειδικό τελωνειακό καθεστώς - στα λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, του Ηρακλείου και του Αστακού Αιτωλοακαρνανίας.

Πέντε χρόνια αποπειρών

Κατάλαβες;

Ήταν 25 Αυγούστου του 2011 όταν ο τότε υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Στέφαν Κάπφερερ, σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες στην Ελλάδα δηλώνει: «Μέσω αυτών των οικονομικών ζωνών υπάρχει η πρόθεση να δημιουργήσουμε ένα φιλικό περιβάλλον με ευνοϊκές συνθήκες για επενδύσεις ώστε οι επιχειρήσεις να επεκτείνουν ευκολοτερα τις δραστηριότητές τους. Εξετάζουμε ήδη διάφορα σενάρια προκειμένου η λήψη αποφάσεων να γίνει από την ελληνική κυβέρνηση ή ακόμα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες... Επίσης, μια ενδιαφέρουσα πρόταση είναι να συζητηθούν με την Κομισιόν άλλες δυνατότητες στήριξης των επιχειρήσεων, με θέσπιση ειδικών κανόνων για ορισμένες περιοχές της Ελλάδας που πλήττονται περισσότερο από την κρίση».

Η συγκεκριμένη τοποθέτηση, η οποία απηχεί και τις απόψεις του τότε υπουργού Ανάπτυξης, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, υποχρεώνει τον μοναδικό τότε ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Χουντή, να καταθέσει σχετική ερώτηση στην Ευρωβουλή. Η απάντηση έρχεται λίγους μήνες μετά, στις 28 Οκτωβρίου, δια στόματος του αρμόδιου επιτρόπου Όλι Ρεν: «Η ιδέα της δημιουργίας ΕΟΖ στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα εξεταστεί από την Επιτροπή, αν και πρόκειται για ενδιαφέρουσα ιδέα που θα μπορούσε να τονώσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα... Πιστεύουμε ότι είναι μια καλή ιδέα να εξετάσσουν οι ελληνικές Αρχές το ενδεχόμενο ανάληψης πρωτοβουλιών του είδους αυτού... Αν το αποφασίσει η ελληνική κυβέρνηση, η Επιτροπή είναι πρόθυμη να συζητήσει με τις ελληνικές Αρχές τη δυνατότητα υλοποίησης των ιδεών αυτών».

Κατάλαβες;

Στις 25 Μαΐου του 2012 το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel γράφει: «Η γερμανική κυβέρνηση εξετάζει ως αναπτυξιακή λύση τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που πλήττονται από την κρίση». Στις 4 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης, Νότης Μηταράκης, στο συνέδριο του Economist δηλώνει ότι η κυβέρνηση εξετάζει το θέμα των ΕΟΖ στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, με τη διατήρηση του υπάρχοντος εργασιακού νομοθετικού πλαισίου. Μία μέρα αργότερα η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), δια του προέδρου της, Βασίλη Κορκίδη, προτείνει τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Περιοχών (ΕΟΠ) σε παραμεθόριες περιοχές της χώρας και σε λιμάνια, με ειδικό φορολογικό καθεστώς και «τράνζιτ» υπηρεσίες για την ενίσχυση του διαμετακομιστικού εμπορίου.

Την ίδια εποχή, ο τότε υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης, τονίζει: «Με τις ΕΟΖ δεν ζητάμε χρήματα από τους εταίρους μας, παρά να μάς δοθεί η δυνατότητα να προσελκύσουμε επενδύσεις σεβόμενοι το εργασιακό καθεστώς αλλά με άλλα επιμέρους κίνητρα». Στις 30 Αυγούστου του 2012 αναθερμαίνεται το θέμα με την κυκλοφορία της είδησης για τη δημιουργία της πρώτης ζώνης στο ναυπηγοεπισκευαστικό τόξο Πέραμα - Ελευσίνα - Σκαραμαγκάς - Χαλκίδα - Σύρος. Η απάντηση από το συντονιστικό των σωματείων και των εργαζομένων στις Κυκλάδες είναι άμεση. Υπάρχουν, πάντως, και θιασώτες των ΕΟΖ στην ελληνική περιφέρεια, όπως ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Πέτρος Τατούλης, και ο δήμαρχος Πωγωνίου του νομού Ιωαννίνων, Κώστας Καψάλης. Ο πρώτος έχει αναπτυξιακό όραμα να μετατρέψει ολόκληρη την Πελοπόννησο σε ΕΟΖ, ο δεύτερος, με πρόσχημα πάλι την ανάπτυξη της περιοχής, ανοίγει την «κερκόπορτα» στην Ήπειρο.

Πολιτικά παιχνίδια και συμφέροντα

Κατάλαβες;

Από τη χρονική αυτή καταγραφή καταλαβαίνει κανείς τα πολιτικά παιχνίδια και τα μεγάλα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από το θέμα των ΕΟΖ. Ας μάς απαντήσουν επομένως οι υποστηρικτές τους στα παρακάτω ερωτήματα:

Ποια συμφέροντα εξυπηρετούν όσοι άνοιξαν και προωθούν το θέμα των ΕΟΖ στην Ελλάδα;

Ποια είναι η σχέση μεταξύ μη απορροφημένων κοινοτικών κονδυλίων και γερμανικού ενδιαφέροντος για επενδύσεις στις ΕΟΖ και, μάλιστα, με Γερμανό επόπτη;

Ποια σχέση έχει η μεταναστευτική πολιτική στην Ευρώπη με τα κέντρα κράτησης και τις ΕΟΖ στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου;

Με ποιον τρόπο θα διασφαλιστεί η απαγόρευση δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων επεξεργασίας τοξικών απορριμάτων και πυρηνικών αποβλήτων στις ΕΟΖ;

Ποιος θα εγγυηθεί τη μη εφαρμογή συνθηκών γαλέρας στις εργασιακές σχέσεις και την ύπαρξη αποικιοκρατικού καθεστώτος στις ζώνες;

Ποιος θα αποφασίσει στην Ελλάδα των Μνημονίων και της ξένης επιτροπείας για το είδος των επενδύσεων στις ΕΟΖ;

Με ποιον τρόπο θα αποτραπεί η είσοδος στις ειδικές ζώνες ελληνικών επιχειρήσεων που ψάχνουν οποιουδήποτε είδους μετεγκατάσταση για φορολογικούς λόγους;

Κατάλαβες;

Γιατί συγχέεται σκοπίμως η ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας με τις ΕΟΖ;

Τι είδους ξένες επενδύσεις κρύβονται πίσω από το αναπτυξιακό προσωπείο των ΕΟΖ;

Με ποιο νομικό πλαίσιο άνοιξε η συζήτηση για ΕΟΖ στην Ελλάδα και πώς θα διασφαλιστούν ζητήματα εθνικής κυριαρχίας όταν μια ΑΕ θα κάνει «κουμάντο» σε μια περιοχή;

Ποια προβλήματα δημιουργεί το "Made in Asia" στα πολυεθνικά προϊόντα που παράγονται στις ΕΟΖ της Ασίας και τι προστιθέμενη αξία θα αποκτούσαν αν υπήρχε αντικατάστασή του από το "Made in EU" από τις ΕΟΖ του ευρωπαϊκού Νότου πάνω στην «πλάτη» των Ελλήνων - και όχι μόνο - εργαζομένων;

Κατάλαβες ;

Γιατί πολλές πρώην κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ουκρανία, παίρνουν αποφάσεις να διώξουν τις ΕΟΖ που είχαν δημιουργηθεί μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού;

Πώς το προτεινόμενο μοντέλο θα ενταχθεί στη γενικότερη αναπτυξιακή φιλοσοφία της Περιφέρειας Ηπείρου, για παράδειγμα, για προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, εναλλακτικό τουρισμό και ήπιες μορφές ανάπτυξης;


Πηγή: Περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 345, σελ. 49 - 51.

ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΕΔΩ