Προς νεοαυτοκρατορικό διεθνές σύστημα όχι απλώς πολυπολικό

Γρίβας Κώστας

Θα παραβιάζαμε ανοιχτές θύρες αν λέγαμε ότι σήμερα βρισκόμαστε σε φάση γέννησης ενός νέου διεθνούς συστήματος. Είμαστε ενώπιον μιας νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας στον πλανήτη. Αυτό το νέο, διαμορφούμενο, διεθνές σύστημα δεν είναι απλώς πολυπολικό με τον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν το σύστημα που κυριάρχησε στην Ευρώπη από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648 έως τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε και νεοαυτοκρατορικό. Ως ένα σύστημα φιλόδοξων χωρών, που επενδύουν στο ιστορικό τους βάθος και θέλουν να εξελιχθούν σε αυτοκρατορίες, δηλαδή να ασκούν έλεγχο, ή έστω σοβαρή επίδραση σε μεγάλο εύρος στην περιοχή τους ή και παγκόσμια.

Το βεστφαλιανό εθνοκεντρικό σύστημα διαμορφώθηκε μέσα σε ένα ενοποιημένο ευρωπαϊκό πλαίσιο και λειτούργησε μέσα σε έναν μικρό χώρο, αποτελούμενο από σχετικά μικρές ως προς την έκτασή τους χώρες (με την εξαίρεση φυσικά της Ρωσίας), οι οποίες, όμως, εν συνόλω, έλεγχαν τον κόσμο δια της ισχύος και επέβαλαν τις αξίες τους, τον πολιτισμό τους και τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα πράγματα, την Ιστορία και τον κόσμο.

Αντιθέτως, σε έναν μεταευρωπαϊκό κόσμο, όπου παίζουν ολοένα και αυξανόμενο ρόλο οι ανερχόμενες δυνάμεις της Ανατολής, οι realpolitik αναγνώσεις είναι μάλλον περιοριστικές και παραπλανητικές. Κι αυτό, επειδή δίνουν έμφαση σε μια κρατικοκεντρική λειτουργία σε ένα ενιαίο εθνοπολιτισμικό πλαίσιο (ίσχυε στο βεστφαλιανό ευρωπαϊκό σύστημα, που όμως δεν υπάρχει σήμερα) και στην ισορροπία δυνάμεων σε έναν γεωγραφικό χώρο μικρών διαστάσεων, με πολλά κράτη να στριμώχνονται σε αυτό.

Στο σημερινό διεθνές σύστημα, οι δυνάμεις της Ανατολής είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους εθνοπολιτισμικά και λειτουργούν σε έναν πολύ διευρυμένο γεωγραφικά χώρο, σε σχέση με την παλαιά Ευρώπη. Επίσης, αντιμετωπίζουν ένα κατά κάποιο τρόπο, γνωσιακό κενό, δεδομένου ότι οι μέχρι πρότινος κυρίαρχες ευρωγενείς αναγνώσεις του κόσμου καταρρέουν. Έτσι, καταφεύγουν σε βαθιά ταυτοτικές πολιτικές. Τοποθετούν την εθνική τους ιδιοπροσωπία και την ιστορική τους ταυτότητα στον πυρήνα της μελλοντικής τους πορείας στο διεθνές σύστημα. Αυτό ενισχύει και τις φιλοδοξίες τους, καθώς και την αίσθηση διαφοροποιήσεως με τους άλλους διεθνείς δρώντες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη δραστική ενίσχυση των δυνατοτήτων τους, την οποία προσφέρει η αλματώδης οικονομική και τεχνολογική τους άνοδος, τις οδηγεί σε νεοαυτοκρατορικές πολιτικές.

Διαβάστε τη συνέχεια στο slpress.gr

Πηγή: https://i-epikaira.blogspot.com/2023/10/blog-post_445.html